Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zajmie się polskimi przepisami o opodatkowaniu rzeczy, które pozostały przedsiębiorcy po zamknięciu firmy (sygn. C 229/15). W tej sprawie wypowiedział się rzecznik generalny Trybunału. Wnioski nie są optymistyczne dla podatnika, którego sprawa będzie rozpatrywana.
Chodzi o rozliczenie notariusza, który jeszcze w minionym wieku postawił budynek przeznaczony na cele mieszkalne i gospodarcze. Częściowo wykorzystywał go w działalności notarialnej. Skorzystał z prawa do odliczenia VAT, ale tylko od wydatków związanych z budową firmowej części domu. Notariusz zapytał polskiego fiskusa, czy po zakończeniu działalności gospodarczej musi opodatkować wykorzystywaną w firmie część budynku.
Przypomnijmy, że likwidacja działalności gospodarczej to w świetle ustawy o VAT odrębna opodatkowana czynność. Przepisy każą odprowadzić podatek od towarów, jakie zostały w firmie (na które przysługiwało prawo do odliczenia). Notariusz twierdził jednak, że opodatkowanie w jego sprawie jest nieuzasadnione, ponieważ upłynął już okres korekty odliczenia.
Fiskus uważał inaczej. Sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wystąpił do unijnego Trybunału. Zapytał, czy z przepisów dyrektywy 2006/112/WE wynika, że firmowy majątek w momencie zaprzestania działalności gospodarczej powinien być opodatkowany, skoro minął normatywnie określony czas korekty VAT naliczonego z tytułu jego nabycia.
Zdaniem rzecznika generalnego upływ terminu korekty nie ma wpływu na opodatkowanie majątku. Tak wynika z art. 18 lit. c dyrektywy.
Przepis ten mówi, że państwa członkowskie mogą uznać za odpłatną dostawę zatrzymanie towarów przez podatnika, który zaprzestaje prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli VAT od takich towarów podlegał w całości lub w części odliczeniu w momencie ich nabycia. Nie ma tu żadnego ograniczenia czasowego. Artykuł 18 lit. c nie odnosi się też do regulacji mówiących o korekcie odliczenia.
Jak stwierdził w swojej opinii rzecznik generalny, zasada neutralności VAT nie wymaga dopuszczenia opodatkowania na podstawie art. 18 lit. c tylko w czasie równym okresowi korekty z art. 187 ust. 1 dyrektywy. Nie można się w tym dopatrzyć podwójnego obciążenia. Jeśli towar w chwili zaprzestania działalności posiada jeszcze wartość i nie został zużyty, jego późniejsze wykorzystanie na własny użytek należy opodatkować. Chodzi o takie samo traktowanie jak wtedy, gdyby notariusz budynek sprzedał.
Reasumując, art. 18 lit. c dyrektywy ma zastosowanie także do towarów, dla których w momencie zaprzestania działalności gospodarczej upłynął już okres korekty odliczenia. Nie narusza to neutralności systemu VAT.
