Instytucje państwowe, administracja czy szpitale mogą już zamawiać towary lub usługi telefonicznie lub e-mailowo. Pod warunkiem że zakup jest związany z zapobieganiem lub zwalczaniem pandemii. Takie zmiany przewidują nowe przepisy covidowe.
Tylko częściowo blokuje je wejście w życie od 1 stycznia 2021 r. nowego prawa zamówień publicznych.
Czytaj też: Sejm zdecydował: dodatek tylko dla wybranych lekarzy
Bez formalności
Chodzi o ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem Covid-19. Zawiera ona zmianę do art. 46c ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Przepis przewiduje, że do zamówień na usługi, dostawy lub roboty budowlane udzielanych w związku z zapobieganiem lub zwalczaniem epidemii na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych.
Już raz tego typu uregulowanie obowiązywało, ale terminowo, tj. do 5 września 2020 r. Wprowadziła je jedna z wcześniejszych ustaw covidowych. Tym razem wyłączenie z reżimu ustawy covidowej jest bezterminowe.
Nie ma żadnych ograniczeń podmiotowych, więc mogą z niego korzystać wszystkie kategorie zamawiających, w tym jednostki sektora finansów publicznych, samorządy, zamawiający z sektora ochrony zdrowia, jak np. szpitale, ale także spółki komunalne lub tzw. zamawiający sektorowi.
Forma składania zamówienia może być dowolna.
– Nie ma przeszkód prawnych, by było ono udzielane telefonicznie, poprzez wymianę korespondencji e-mail czy też w toku negocjacji przeprowadzanych z wykorzystaniem narzędzi do wideokonferencji – wyjaśnia Konrad Różowicz, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners.
Po bardzo długim vacatio legis wchodzi jednak w życie od 1 stycznia 2021 r. całkowicie nowe prawo zamówień publicznych.
Jaka jest więc zależność między przepisami covidowymi wyłączającymi przepisy o zamówieniach a nową ustawą?
Co z nową ustawą?
Prawnicy nie mają wątpliwości.
– Nowe prawo zamówień publicznych wejdzie w życie od 1 stycznia przyszłego roku. Nie będzie ono obowiązywało aż do odwołania, tylko w takim zakresie, w jakim zamówienia dotyczą pandemii. Z chwilą uchylenia wyłączenia z art. 46c ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń obejmie wszystkie zamówienia publiczne – tłumaczy Konrad Różowicz.
Samorządy apelują natomiast do rządu, by przesunął obowiązywanie nowego prawa zamówień publicznych.
Rząd na razie nie planuje takich zmian. Jednym z powodów są ciągłe zmiany w prawie.
– Każde rozwiązanie, tzn. zarówno wejście w życie przepisów od 1 stycznia 2021 r., jak i odsunięcie tego w czasie ma swoje poważne plusy i minusy. Dla nas najważniejsze jest, aby jak najszybciej poznać stan prawny obowiązujący od przyszłego roku. Mierzymy się w tym roku z ogromem pracy i wieloma zmianami przepisów, choćby tych wynikających z ustaw tarczowych, które musimy absorbować na bieżąco. Do tego – także wobec hybrydowej pracy zespołu – logistyka procedowania oraz zarządzanie permanentną zmianą stały się poważnym wyzwaniem organizacyjnym (np. dodatkowe transmisje otwarć ofert na YouTubie) – tłumaczy Anna Szeliga, radca prawny, kierująca oddziałem zamówień publicznych w Urzędzie Miasta Krakowa.
Opinia dla „rzeczpospolitej"
Jacek Liput, radca prawny, szef praktyki prawa zamówień publicznych w Kancelarii Prawnej Gawroński & Partners
W artykule 46c ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi zawarto przesłankę wyłączenia przepisów o zamówieniach publicznych z zamówień udzielanych w związku z zapobieganiem lub zwalczaniem epidemii na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii.
Warto zauważyć, że podobne wyłączenie, ale stosowane tylko do Covid-19, wprowadza niedawno uchwalony na nowo art. 6a specustawy o Covid-19. Te rozwiązania mogą zostać z nami na dłużej. Trzeba pamiętać, że 1 stycznia 2021 r. wchodzi w życie całkiem nowe prawo zamówień publicznych. Może zatem być tak, że – o ile stan epidemii będzie utrzymany po tej dacie – wyłączenie będzie obowiązywać również w nowej ustawie.
