Nowelizacja miała na celu domknięcie wcześniejszych luk prawnych, stanowiła również wsparcie dla skuteczności, sprawności i otwartości działań administracyjnych UOKiK. Zmiany objęły m.in. usprawnienie systemu kontroli koncentracji, wprowadzenie nowych instrumentów pozwalających na wykrywanie i zwalczanie praktyk ograniczających konkurencję, a także – w obszarze konsumenckim - wprowadziły możliwość ostrzegania konsumentów o praktykach, które mogą narazić ich na znaczne straty.
Szybsza kontrola koncentracji
Wprowadzono dwuetapową analizę wniosków w sprawie fuzji i przejęć - proste koncentracje rozpatrywane są w ciągu miesiąca, natomiast bardziej złożone przez dodatkowe cztery. Przyczyniło się to do skrócenia czasu trwania postępowań. Średni czas na wydanie decyzji, od 18 stycznia do końca 2015 r., wyniósł 34 dni. Rok wcześniej, w tym samym okresie, było to 56 dni. Od wejścia w życie nowelizacji w sprawach koncentracji wydano 212 decyzji, z czego w jednym przypadku była to zgoda warunkowa. W 2015 r. nie wydano żadnej decyzji zakazującej koncentracji.
Nowym narzędziem jest wystosowanie zastrzeżenia wobec koncentracji przed wydaniem decyzji (ang. competition concern). W sprawach, w których może dojść do istotnego ograniczenia konkurencji, przedsiębiorca jeszcze w toku trwającego postępowania może poznać przewidywany kierunek rozstrzygnięcia, w tym zastrzeżenia Urzędu. Dotychczas zastrzeżenia wydane zostały w dwóch sprawach. Po wejściu w życie nowych przepisów UOKiK uaktualnił Wyjaśnienia w sprawie zamiaru zgłaszania koncentracji.
Ochrona konkurencji
W obszarze ochrony konkurencji ważną zmianą jest wydłużenie okresu przedawnienia praktyk ograniczających konkurencję z roku do pięciu lat. Kolejną zmianą było rozdzielenie procedur kontroli i przeszukania. UOKiK zyskał także możliwość nakładania kar finansowych na osoby fizyczne odpowiedzialne za udział w porozumieniu ograniczającym konkurencję. Nowela wprowadziła procedurę dobrowolnego poddania się karze (ang. settlements). Urząd może również nakładać na przedsiębiorców tzw. środki zaradcze (remedies), które wskazują, w jaki sposób decyzja UOKiK powinna być wykonana. W przypadku kar finansowych za praktyki ograniczające konkurencję oraz dobrowolnego poddania się karze UOKiK opublikował dokumenty wyjaśniające stosowanie nowych przepisów. Ustawa rozszerzyła także program łagodzenia kar leniency. Zmianom przepisów towarzyszyły zmiany organizacyjne w strukturze komórki odpowiedzialnej za ochronę konkurencji.
Od 18 stycznia 2015 r. UOKiK wszczął 32 postępowania antymonopolowe oraz 179 wyjaśniających w sprawach praktyk, które mogą ograniczać konkurencję.
Ostrzeżenia konsumenckie
Obok zmian przepisów antymonopolowych ustawa wprowadziła także nowe narzędzie bezpośrednio chroniące słabszych uczestników rynku. Chodzi o ostrzeżenia konsumenckie, które są wykorzystywane w przypadku stwierdzenia przez Urząd szczególnie uzasadnionego podejrzenia stosowania przez przedsiębiorcę nielegalnej praktyki skierowanej do odbiorców, która może narazić szeroki krąg konsumentów na znaczne straty finansowe lub niekorzystne skutki. W grudniu 2015 r. UOKiK wystosował pierwsze ostrzeżenie.
Szczegółowe uzasadnienie zarzutów i komitet ewaluacyjny
Poza zmianami w przepisach UOKiK usprawnił wewnętrzne procedury. Wprowadzono instytucję szczegółowego uzasadnienia zarzutów (SUZ), zarówno w sprawach dotyczących praktyk ograniczających konkurencję, jak i naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Opublikowane zostały także Wyjaśnienia dotyczące stosowania szczegółowego uzasadnienia zarzutów. Nowością jest również wewnętrzny komitet ewaluacyjny.
Warto wspomnieć, że 17 kwietnia br. wejdzie w życie kolejna nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Skupi się ona na kwestiach bezpośrednio związanych ze wzmocnieniem ochrony słabszych uczestników rynku.
