Status sprzedawcy nie ma znaczenia dla opodatkowania PCC

Spółka jawna wystąpiła o wykładnię przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Wskazała, że jest użytkownikiem wieczystym gruntu i właścicielem budynków, które się na nim znajdują. Są one wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. Podatniczka podkreśliła, że ma status zakładu pracy chronionej. W wyniku konwersji wierzytelności wspólników względem spółki zamierza ona sprzedać prawo użytkowania wieczystego nieruchomości swoim wspólnikom. Zapytała, czy taka sprzedaż przez firmę będącą zakładem pracy chronionej jest objęta PCC.

Spółka uważała, że nie. Powołała się przy tym na art. 31 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z tym przepisem prowadzący zakład pracy chronionej może być zwolniony m.in. z podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli wykonana przez niego czynność pozostaje w bezpośrednim związku z prowadzeniem zakładu.

Fiskus uznał stanowisko podatniczki za błędne. Jednak dotyczyło to przepisów, na jakie powołała się spółka. Zdaniem urzędników zakład pracy chronionej jest zbywcą przedmiotowego prawa, a w konsekwencji nie jest podatnikiem, czyli podmiotem zobowiązanym do zapłaty PCC. Podmiotem zobowiązanym do jego rozliczenia na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest nabywca.

Firma nie zgadzała się z takim podejściem do sprawy. Dalej odwoływała się do zwolnienia z art. 31 ust. 1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. W jej ocenie zgodnie z tym przepisem podatnik ma obowiązek wykazać, że posiada status prowadzącego zakład pracy chronionej oraz że istnieje związek między przedmiotem opodatkowania a działalnością gospodarczą prowadzonego zakładu pracy chronionej. Spółka była pewna, że spełniła te warunki. Zatem jest zwolniona z podatku jako zakład pracy chronionej. W związku z tym obowiązek zapłaty podatku w ogóle nie istnieje.

Fiskus nie zmienił zdania. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu też przyznał rację urzędnikom. Podkreślił, że podstawę normatywną w rozstrzyganej sprawie, zarówno w zakresie przedmiotowym, jak i podmiotowym, stanowi ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Po analizie przepisów WSA zgodził się z fiskusem, że skarżąca nie jest podmiotem, na którym ciąży obowiązek podatkowy w PCC w przypadku czynności cywilnoprawnej w postaci zawarcia umowy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości osobom fizycznym będącymi jedynymi wspólnikami spółki.

Sąd zauważył, że spółka – w aspekcie PCC – powołała się na art. 31 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Tymczasem organ interpretacyjny słusznie wskazał, że zakład pracy chronionej jest zbywcą i nie jest podatnikiem. Podmiotem zobowiązanym do uiszczenia daniny na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 1 ustawy o PCC jest nabywca.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 5 sierpnia 2015 r. (III SA/Po 445/15)

Magdalena Dobrowiecka, doradca podatkowy, konsultant w Praktyce Podatkowej kancelarii Domański Zakrzewski Palinka

Komentowane rozstrzygnięcie WSA oraz wydana interpretacja są poniekąd pozytywne dla wnioskodawcy. Sąd oddalił skargę, wskazując, że spółka jawna nie jest zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, ale nie ze względu na status zakładu pracy chronionej, lecz ze względu na to, że jako zbywca nie jest podatnikiem PCC. Zatem spółka otrzymała potwierdzenie braku obciążenia PCC. Takie rozstrzygnięcie jest wyrazem pomocnego, przyjaznego podejścia do podatnika, w którego ramach podmioty otrzymują wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego. Tym bardziej że w omawianej sprawie organ podatkowy i WSA dysponowały narzędziami do odmowy wydania interpretacji oraz jej uchylenia.

Zainteresowanym w sprawie wydania interpretacji jest podmiot, na którym spoczywa obowiązek rozliczeń podatkowych. Uwzględniając specyfikę podatku od czynności cywilnoprawnych, to nabywca jest zainteresowanym wydaniem interpretacji. W omawianej sprawie z wnioskiem o interpretację wystąpiła zaś spółka jawna – zbywca prawa użytkowania wieczystego. Skoro przedmiotem wniosku były kwestie dotyczące skutków podatkowych ciążących na nabywcach, to proceduralnie możliwa była odmowa wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji na podstawie art. 165a § 1 w związku z art. 14h ordynacji podatkowej, ze względu na wniesienie żądania przez osobę niezainteresowaną.

Również WSA w omawianej sprawie nie był związany zarzutami skargi i mógł uchylić wydaną interpretację, nakazując jednocześnie odmowę wszczęcia postępowania ze względu na brak uprawnienia spółki jawnej do złożenia wniosku o interpretację. Wprowadzony nowelizacją art. 57a prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wiąże sąd zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną i ma zastosowanie tylko do postępowań sądowoadministracyjnych wszczętych po 15 sierpnia 2015 r.