Rodzice mojej żony podarowali nam dom, w którego części prowadzę firmę. Zdecydowali, że darowizna jest dla nas obojga, w związku z czym weszła do naszego majątku wspólnego. Teraz chcą ją odwołać. Dowiedzieli się, że miałem romans. Ich zdaniem okazałem w ten sposób rażącą niewdzięczność. Żona grozi rozwodem. Nie wiem, co robić? – pyta czytelnik.

Gdy darowizny czynione są w taki sposób, że obdarowanymi zostają oboje małżonkowie i dochodzi do rozwodu,  zwykle pojawia się kwestia odwołania darowizny. Wszystko po to, by druga strona nic z niej nie uszczknęła i by np. córka nie musiała dzielić się po rozwodzie z mężem domem otrzymanym od rodziców.

Kodeks cywilny mówi, że darowiznę można odwołać, gdy obdarowany zachowuje się w sposób rażąco niewdzięczny w stosunku do darczyńcy. Nie wyjaśnia jednak, co pod tym pojęciem rozumieć. Pomocne może być orzecznictwo sądowe. To tam znajdziemy odpowiedź na pytanie, czy fakt, że obdarowany zięć lub synowa rozwodzi się z dzieckiem darczyńcy, można traktować jako rażącą niewdzięczność, a także czy zdrada małżeńska, przemoc lub inne naganne postępowanie w stosunku do drugiego małżonka – dziecka darczyńcy, można uznać za wystarczającą podstawę do odwołania darowizny dla zięcia czy synowej.

Dla darczyńców nie ma jednak dobrych wiadomości: z lektury orzeczeń wynika, że by można było odwołać darowiznę, rażąco niewdzięczne zachowanie musi być skierowane bezpośrednio przeciwko darczyńcy. Jeśli więc zięć krzywdzi dziecko darczyńcy, to nie można przyjąć, że krzywdzi bezpośrednio darczyńcę (choć pośrednio zapewne tak, żaden rodzic nie chce patrzeć jak jego dziecku dzieje się krzywda).

Aby zatem można było odwołać darowiznę, trzeba udowodnić rażącą niewdzięczność. Proste to nie będzie. Konieczne jest bowiem wykazanie, że obdarowany celowo wyrządził darczyńcy krzywdę. Samo twierdzenie, że zachowanie obdarowanego dotknęło darczyńcę niejako „przy okazji" rozwodu z córką, to jedynie skutek uboczny konfliktu rodzinnego, a nie powód do potraktowania zachowania obdarowanego jako rażącej niewdzięczności.