Ochrona ubezpieczeniowa a wezwane do zapłaty

Niezwykle istotnym elementem umowy ubezpieczenia jest określenie momentu, od którego ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za szkodę ubezpieczonego. Kwestia ta wymaga wyjaśnienia, tym bardziej że wbrew przekonaniu wielu przedsiębiorców samo zawarcie umowy ubezpieczenia nie jest jednoznaczne z rozpoczęciem odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Podstawą ponoszenia odpowiedzialności jest oczywiście umowa ubezpieczenia, jednak umowa ta może w różny sposób określać zarówno początek, jak i koniec odpowiedzialności ubezpieczyciela. Początek odpowiedzialności ubezpieczyciela nie musi się więc pokrywać z datą zawarcia umowy.

Ważna jest składka

Ustawodawca wprowadził do polskich przepisów ogólną zasadę, zgodnie z którą początek odpowiedzialności ubezpieczyciela uzależniony jest od zawarcia umowy ubezpieczenia oraz zapłacenia przez ubezpieczającego składki. ?W związku z tym, jeżeli ubezpieczający zapłaci składkę jednocześnie z zawarciem umowy lub też w okresie późniejszym, to odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpocznie się dnia następnego po zapłacie składki.

Przykład

Jan K. 20 listopada 2013 r. zawarł umowę ubezpieczenia. Umowa nie przewidywała daty rozpoczęcia okresu odpowiedzialności ubezpieczyciela. W tym samym dniu Jan K. wpłacił pierwszą składkę ubezpieczeniową. Odpowiedzialność ubezpieczyciela będzie więc ?się rozpoczynać 21 listopada ?2013 roku.

Wskazana zasada nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Oznacza to, że strony stosunku zobowiązaniowego mogą w umowie ubezpieczenia samodzielnie określić inny moment rozpoczęcia okresu ubezpieczenia, czyli ponoszenia odpowiedzialności przez ubezpieczyciela.

Możliwe rozwiązania

Początek takiego okresu najczęściej wskazywany jest w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Co do zasady przewiduje się następujące rozwiązania:

Przykład

Jan K. zawarł umowę ubezpieczenia 10 maja 2014 r. Umowa wskazuje, że pierwsza składka ma być zapłacona najpóźniej do 10 czerwca 2014 r. ?i wraz z jej zapłatą rozpoczyna się okres ubezpieczenia. Jan K. wpłaty składki dokonał 2 czerwca 2014 r. i z tym dniem rozpoczęła się odpowiedzialność ubezpieczyciela.

Zapłać ratę

W przypadku, gdy składka na ubezpieczenie opłacana jest w ratach, niezapłacenie w terminie jednej z tych rat może skutkować ustaniem odpowiedzialności ubezpieczyciela. Do sytuacji takiej może jednak dojść tylko wtedy, gdy rozwiązanie takie przewidywała umowa bądź ogólne warunki ubezpieczenia. Oznacza to, że gdyby w umowie bądź OWU nie było omawianego zapisu umożliwiającego ustanie odpowiedzialności ubezpieczyciela, to pomimo braku zapłaty w terminie raty składki ubezpieczenia odpowiedzialność ubezpieczyciela wciąż by trwała. W takim przypadku ubezpieczyciel powinien wezwać ubezpieczonego do zapłaty zaległej raty, pod rygorem ustania odpowiedzialności w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego wezwania.

Przykład

Jan K. zawarł 1 stycznia umowę ubezpieczenia, na mocy której zobowiązany był do zapłaty dziesięciu rat składkowych, ?po jednej w każdym miesiącu. ?W maju Jan K. nie dokonał wpłaty. W związku z tym 1 czerwca ubezpieczyciel wystosował do Jana K. wezwanie z żądaniem zapłaty zaległej raty, pod rygorem ustania odpowiedzialności ubezpieczyciela w terminie tygodnia. Jan K. 5 czerwca otrzymał wezwanie, ale zaległą składkę wpłacił dopiero ?20 czerwca. W związku z tym ?12 czerwca ustał okres odpowiedzialności ubezpieczyciela, który zobowiązany jest do zwrotu wpłaconej składki po potrąceniu swoich należności.

Zareaguj na wezwanie

Ustawodawca nie wskazuje okresu, w jakim ubezpieczyciel może wezwać ubezpieczonego do zapłaty zaległej składki. Nastąpić to może jednak dopiero po upływie okresu płatności tej składki. Jeśli ubezpieczony zastosuje się do wezwania do zapłaty we wskazanym terminie, ochrona ubezpieczeniowa świadczona jest na jego rzecz bez przerwy – czyli zarówno w okresie opóźniania się z zapłatą raty, jak i po jej zapłacie. Jeśli jednak w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty kolejnej raty składki ubezpieczający zapłaty nie dokonał, ochrona ubezpieczeniowa ustaje wraz z upływem siódmego dnia od dnia otrzymania wezwania. Ubezpieczyciel aż do chwili wygaśnięcia ochrony ubezpieczeniowej ponosi odpowiedzialność w pełnym zakresie. Za ten okres należy mu się również składka. Wypada również pamiętać, że ochrona ubezpieczeniowa ustanie, jeśli wezwany do zapłaty ubezpieczający dokona wpłaty składki po upływie siedmiodniowego terminu. Ubezpieczyciel powinien w takiej sytuacji oddać ubezpieczającemu wpłaconą ratę składki, potrącając jednak jej część należną za okres, ?w którym udzielał ochrony.

Autor jest radcą prawnym ?w Kancelarii Radców Prawnych ?i Doradców Podatkowych Bernatowicz Komorniczak ?Mazur sp.p.