Moment likwidacji działalności gospodarczej nie oznacza, że dotychczasowy przedsiębiorca staje się wolny od zobowiązań związanych z prowadzeniem firmy. Wśród koniecznych do uregulowania obciążeń związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa pozostają także zobowiązania wynikające z nabycia towarów i usług dla celów prowadzonej firmy. Co więcej, niektóre dokumenty (faktury) potwierdzające nabycie towarów bądź usług wystawiane są dopiero po tej chwili, czego przykładem mogą być faktury dokumentujące dostarczenie mediów czy usług telekomunikacyjnych. Czy możliwe jest zaliczenie tego typu wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów przez podatnika prowadzącego w sposób uproszczony (metoda kasową) podatkową księgę przychodów i rozchodów?
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT za koszty uzyskania przychodów uznaje się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu bądź zachowania albo zabezpieczenia jego źródła. Jednocześnie, niezależnie od istnienia wymaganego związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (zachowaniem albo zabezpieczeniem jego źródła), do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT. Wynika ?z tego, że wydatek może zostać ujęty w kosztach, jeżeli:
- ?pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i jest poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
- ?nie znajduje się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT,
- ?jest właściwie udokumentowany.
Z kolei w art. 22 ust. 4 ustawy o PIT ustalona została zasada, że koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione (z zastrzeżeniem sytuacji przewidzianych w art 22 ust. 5, 6 i 10 tej ustawy).
Jeśli chodzi o zasady ustalania momentu poniesienia kosztu przez podatnika prowadzącego podatkową księ?gę przychodów i rozchodów, ?to obowiązuje tutaj reguła ?(art. 22 ust. 6b ustawy o PIT), zgodnie z którą za dzień poniesienia kosztu uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu będącego podstawą do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Tym samym, o ile w przypadku otrzymania po dniu likwidacji działalności gospodarczej faktury wystawionej przed upływem tego dnia, ale dokumentującej poniesienie wydatku związanego z prowadzoną firmą, nie ma wątpliwości, że koszt został poniesiony w okresie prowadzonej działalności, o tyle powstają one ?w przypadku otrzymania faktury wystawionej już po dniu likwidacji działalności gospodarczej.
Na podstawie art. 22 ust. 6b ustawy o PIT należy wtedy uznać, że dla potrzeb zaliczenia takiego wydatku w ciężar kosztów podatkowych wydatek ten został poniesiony ?w dniu wystawienia faktury, ?a więc już po likwidacji działalności gospodarczej. Co się zatem dzieje, gdy w chwili poniesienia kosztu źródło przychodu już nie istnieje?
W opinii organów podatkowych (przykładowo interpretacja Izba Skarbowej w Poznaniu ?z 2 maja 2013 r., ILPB1/415-133/13-4/AP) koszt taki pozostaje neutralny podatkowo, ponieważ jako poniesiony ?w chwili, w której na gruncie regulacji ustawy o PIT nie istnieje już źródło przychodów, nie może zostać uznany za poniesiony w celu osiągnięcia przychodu z takiego źródła. ?Z tych samych powodów nie może zostać również uznany jako poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. -
Autor jest doradcą podatkowym