Brak powszechnego stosowania takich znaków jako oznaczeń odróżniających wynika między innymi z ich dotychczasowego znaczenia w obrocie gospodarczym. Znaki holograficzne (zwane również zamiennie hologramowymi) wykorzystywane są głównie jako elementy umieszczane na towarach oryginalnych (np. płytach CD lub DVD) lub banknotach w celu utrudnienia wykonania nielegalnej kopii. Stanowią one zatem swego rodzaju oznaczenie zapewniające kupującego o legalnym pochodzeniu towaru. Dotychczasowy odbiór hologramów przez konsumentów jako oznaczeń niemających funkcji odróżniającej może utrudnić rozwój tego typu oznaczeń jako znaków towarowych.
Otwarty katalog oznaczeń
Zgodnie z art. 120 ust. 1 ustawy z 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Wyszczególnione w ust. 2 tegoż artykułu oznaczenia, takie jak wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy, stanowią katalog otwarty znaków towarowych, które mogą być zgłaszane w celu uzyskania ochrony. Przykłady oznaczeń tam wymienionych mają na celu jedynie ogólne zobrazowanie pojęcia znaku towarowego i w żaden sposób nie wyłączają znaków holograficznych z ochrony.
Przedstawienie ?w sposób graficzny
Warta analizy jest kwestia graficznej przedstawialności tego rodzaju znaków. Źródło wątpliwości, czy znak holograficzny może być graficznie przedstawialny, wynika z tego, że hologram jest optycznie zmienny. Wykonany jest on wielowarstwowo tak, aby mogły być widoczne naprzemienne dwa lub więcej motywy graficzne, w zależności od kąta patrzenia. Oglądając znak holograficzny obserwujemy różne efekty: przejście jednego obrazu w drugi płynnie lub skokowo, wyświetlanie jednego motywu graficznego, powiększającego się i zmniejszającego w zależności od kąta patrzenia na obraz lub wrażenie trójwymiarowości.
Zdolność odróżniająca
Aby dane oznaczenie holograficzne mogło zostać zarejestrowane i chronione jako znak towarowy, musi być przedstawialne w sposób graficzny, a także postrzegalne przez odbiorców jako znak towarowy, który pełni funkcję oznaczania pochodzenia towarów lub usług. Zdolność odróżniająca to zespół cech danego oznaczenia pozwalający na odróżnianie w obrocie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów lub usług innych przedsiębiorstw. Aby realnie odróżnić towar nim sygnowany, znak holograficzny musi być niezależny i samoistny w stosunku do towaru.
24 kwietnia 2014 r. weszło w życie znowelizowane rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z 8 lipca 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych. Wprowadzona nowelizacja doprecyzowała kwestię ochrony znaków holograficznych, która dotychczas budziła pewne wątpliwości pomimo obowiązujących przepisów traktatu singapurskiego z 27 marca 2006 r. o prawie znaków towarowych. Wprowadzono więc jednoznaczny przepis pomocny przy opracowywaniu dokumentacji zgłoszeniowej tego rodzaju znaków towarowych.
Jaka procedura zgłoszenia
Znak towarowy powinien zostać jednoznacznie określony przez przedsiębiorcę w zgłoszeniu dokonywanym w Urzędzie Patentowym RP. Określenie znaku w podaniu zgłoszeniowym polega przede wszystkim na przedstawieniu znaku w sposób graficzny (np. w formie fotografii lub odbitki), określeniu jego rodzaju, a w razie potrzeby jego opisaniu. Jeżeli znak towarowy jest hologramem, należy go wyrazić w podaniu o rejestrację w postaci jednego lub kilku wizerunków ukazujących cały jego efekt hologramowy. W praktyce pomocne jest również sporządzenie opisu takiego znaku holograficznego, w celu wyeliminowania wątpliwości, które mogłyby pojawić się w trakcie badania przez Urząd Patentowy dokonanego zgłoszenia.
Zdaniem autora:
Michał Ziółkowski, rzecznik patentowy z kancelarii K&L Gates Jamka sp.k.
Znak holograficzny jest trudny do jednoznacznego zobrazowania na papierze, ponieważ w zależności od kąta patrzenia na hologram obraz powinien się zmieniać. Odbitka wykonana zwykłą techniką druku na zwykłym papierze nie będzie oddawała wszelkich płynnych zmian postaci, wymiarów i barw obrazów zawartych w znaku, które mają być wyrażane przez rzeczywisty znak holograficzny podczas płynnej zmiany kąta patrzenia. Dokładniejsze zobrazowanie stanie się jednak możliwe, gdy do zgłoszenia znaku zostaną załączone charakterystyczne ilustracje każdej z możliwych postaci, a istotne efekty holograficzne zostaną odpowiednio opisane.
