Rz: Czy drobni przedsiębiorcy, rejestrujący firmę w prywatnym domu lub mieszkaniu, powinni opłacać podatek od nieruchomości według wyższej stawki?

Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik:

Sama rejestracja działalności gospodarczej nie przesądza o zasadach rozliczania podatku od nieruchomości. Ustawa ?o podatkach i opłatach lokalnych przewiduje wyższą stawkę od budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie takiej działalności.

Użycie dwóch różnych sformułowań – związane ?z działalnością i zajęte na działalność – jest świadome ?i celowe. W przypadku nieruchomości mieszkalnych jedynie faktyczne zajęcie na prowadzenie działalności gospodarczej oznacza konieczność odprowadzania podatku według wyższej stawki.

Rejestracja firmy ?w mieszkaniu, jeżeli jednocześnie nie jest ono faktycznie zajmowane na jej prowadzenie, nie przesądza z góry ?o powstaniu wyższych zobowiązań wobec gminy.

Przypomnijmy, że to właśnie gminy ostatecznie ustalają wysokość stawek podatku od nieruchomości. Minister finansów wyznacza im tylko górny limit, który aktualnie wynosi 74 gr rocznie za mkw. powierzchni użytkowej nieruchomości mieszkalnych i 23,03 zł za mkw. tych nieruchomości zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Stawki podatku są przewidziane dla budynków mieszkalnych lub ich części. Co można uznać za taką część? Czy musi to być niezależny lokal z odrębną księgą wieczystą?

Niekoniecznie za część budynku trzeba uważać zupełnie odrębny lokal.

W ramach tego samego domu, z którego nie wydzielono odrębnych mieszkań, można w różny sposób wykorzystywać poszczególne piętra. W takim przypadku wysoka stawka podatku od nieruchomości będzie miała zastosowanie do części zajętej na działalność firmową, a od pozostałej powierzchni na innych kondygnacjach właściciel zapłaci podatek według niższych stawek.

Podobnie z gminą rozliczy się właściciel mieszkania, w które-?go części prowadzi firmę.

Wracając do wątku faktycznego zajęcia nieruchomości na działalność gospodarczą, trzeba zaznaczyć bardzo ważne i korzystne na podatników stanowisko prezentowane w orzecznictwie sądów administracyjnych: podatek według wyższej stawki trzeba odprowadzać tylko wtedy, gdy z zajętej na potrzeby firmowe nieruchomości nie da się korzystać w inny sposób. Mieszkalne funkcje muszą być wyłączone z powodu wykorzystywania mieszkania do działalności gospodarczej. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego ?z 11 sierpnia 1992 r. (SA/Wr 650/92).

Przykładowo przedsiębiorca, który pracuje w domu, siedząc przy biurku lub ?z laptopem na kolanach, ?w ogóle nie musi odprowadzać wyższego podatku od nieruchomości, nawet jeśli zarejestruje firmę w mieszkaniu i rzeczywiście tam wykonuje działalność. Nie zajmuje bowiem powierzchni w sposób wyłączający korzystanie z niej w inny sposób.

Od kiedy właściciela obowiązują wyższe lub niższe stawki ?w przypadku zmiany sposobu korzystania z nieruchomości?

Stawki zmieniają się, począwszy od następnego miesiąca po zmianie. Właściciel powinien o tej zmianie poinformować właściwego wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) ?w terminie 14 dni od zmiany. Organ wymierzy wysokość daniny w formie decyzji, ?na podstawie informacji ?złożonych przez podatnika ?na formularzu ustalonym przez gminę.

— rozmawiał Mateusz Maj