Na taki wykup bądź zapłatę gmina ma sześć miesięcy od dnia złożenia wniosku przez właściciela gruntu. Jeśli tego nie zrobi, może on wystąpić do sądu z pozwem o zobowiązanie jej do wykupu nieruchomości. Powinien przy tym zadbać, by nie było wątpliwości, że pozew o zobowiązanie do wykupu obejmuje także żądanie odsetek za opóźnienie. Może się bowiem okazać, że „powtórne" wystąpienie z pozwem będzie nieskuteczne. To wnioski z najnowszego wyroku Sądu Najwyższego.
Przekonali się o tym Stefania i Jan H. z podkrakowskiej gminy Mogiliany. Domagali się oni 160 tys. zł odsetek za kilkunastomiesięczne opóźnienie w wykupie 30 arowej działki przeznaczonej w planie zagospodarowania jako rezerwa pod węzeł drogowy.
Podstawą prawną ich żądania były art. 36-37 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Art. 36 stanowi, że jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmiany, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel (bądź użytkownik wieczysty) może żądać od gminy odszkodowania albo wykupienia nieruchomości lub jej części. Wykonanie tego obowiązku winno nastąpić w terminie 6 miesięcy od złożenia wniosku, a w przypadku opóźnienia – przysługują odsetki ustawowe.
Państwo H. wcześniej wygrali z gminą proces o wykup tej działki (za 1,8 mln zł, ale sąd orzekając wykup oddalił ogólnie sformułowane w pozwie żądanie odsetek. Wskazał, że nie ma podstaw do zastosowania art. 481 kodeksu cywilnego, który nakazuje dłużnikowi płacić odsetki w razie spóźnienia ze spełnieniem świadczenia. Państwo H. nie odwołali się od tamtego wyroku – w podstawowej części był dla nich korzystny, gdy zaś wytoczyli drugą sprawę o same odsetki Sądy Okręgowy i Apelacyjny w Krakowie odrzuciły pozew wskazując, że żądanie odsetek zostało już rozstrzygnięta w tamtej sprawie.
Pełnomocnik powodów mec. Grzegorz Miłkowski przekonywał SN, że odsetki z ustawy o planowaniu przestrzennym to inne roszczenie niż odsetki o których mówi art. 481 kodeksu cywilnego. Te drugie odsetki należą się tylko przy roszczeniach pieniężnych, a te pierwsze związane są z planowaniem przestrzennym.
SN nie podzielił tej argumentacji.
– Sąd w tamtej sprawie nie wyrażał się zbyt precyzyjnie, nie ma jednak wątpliwości, że chodziło o odsetki za opóźnienie wykupu działki w związku ze zmianą przeznaczenia – powiedział w uzasadnieniu sędzia Marian Kocon (sygnatura akt: III CSK 43/13). – Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie reguluje jednak wszystkich kwestii i do owych odsetek stosuje się także art 481 k.c. W tej sytuacji należy uznać, że sprawa tych samych odsetek była już raz osądzona. Jeśli zaś powodowie nie zgadzali się z tym orzeczeniem, to mogli go zaskarżyć.