Jednak zdecydowanie lepiej jest już na wcześniejszych etapach negocjacji próbować zabezpieczać zapłatę należności bądź realizację określonego obowiązku przez kontrahenta. Służą temu zróżnicowane klauzule możliwe do zawarcia w poszczególnych typach umów.
Jednym z rozwiązań jest zagwarantowanie w umowie zadatku. Przy okazji zawarcia umowy jedna ze stron przekazuje drugiej określoną sumę pieniężną. W przypadku, gdy dawca zadatku nie wykonuje umowy w wyznaczonym terminie, przedsiębiorca, który zadatkiem dysponuje, może od umowy odstąpić, zachowując otrzymaną kwotę. Z kolei, gdy umowa nie jest wykonana z winy osoby, która zadatek uzyskała, druga strona ma roszczenie o zwrot dwukrotności wpłaconego zadatku.
Oczywiście strony mogą w umowie zastrzec inaczej. Jednak wszelkie modyfikacje powinny być zgodne z intencją ustawodawcy wyrażoną przy konstruowaniu instytucji zadatku. W przypadku włączenia zadatku do umowy najlepiej jest dokładnie scharakteryzować oczekiwane przez strony jego skutki, gdyż wszelkie niedopowiedzenia mogą później skomplikować procedurę.
Tym bardziej że w praktyce stosuje się również instytucję do zadatku podobną, czyli zaliczkę. Ta jednak w przypadku niewykonania umowy powinna być zwrócona. Dlatego tak ważne jest rozróżnienie skutków obu rozwiązań i precyzyjne wskazanie w umowie do czego odnosi się konkretne, zawarte w niej rozwiązanie.
Innym zabezpieczeniem jest kara umowna. W umowie można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nastąpi przez zapłatę określonej sumy, stanowiącej karę umowną. Kara ta odnosi się do zobowiązań o charakterze niepieniężnym – przy zobowiązaniach pieniężnych jej odpowiednikiem są odsetki.
Karę umowną można różnie określać. Jednym ze sposobów jest wskazywanie w stosunku do całego zobowiązania kary za każdy dzień zwłoki. Możliwe jest przypisanie kar umownych za niewykonanie poszczególnych części zobowiązań (zwłaszcza przy okazji umów o roboty budowlane lub większych umów o dzieło). W takich przypadkach poszczególne kary mogą mieć zróżnicowane wysokości. Wysokość kar nie może być zbyt wysoka w stosunku do całego zobowiązania.
Strony mogą w umowie przewidzieć również dla jednego lub obu kontrahentów możliwość odstąpienia od umowy w określonym terminie. Dodatkowym zastrzeżeniem może być zapłata przy odstąpieniu od umowy tzw. odstępnego, czyli wskazanej kwoty. Nie można odstępnego utożsamiać z karą umowną, gdyż ta będzie rekompensatą za szkodę, natomiast zapłata odstępnego jest niezależna od szkody.
Zupełnie inny rodzaj zabezpieczenia – to klauzula salwatoryjna. Brzmi ona następująco: „Nieważność jednego z postanowień umowy nie powoduje nieważności całej umowy. W takim przypadku strony zastąpią postanowienie nieważne innym, możliwie najbardziej zbliżonym, zgodnym z pierwotnym zamiarem stron przy zawieraniu umowy".
Zapis taki uniemożliwi na późniejszym etapie skuteczne kwestionowanie dyskusyjnych części umów. Oznaczać będzie również tyle, że pomimo stwierdzenia nieważności części umowy pozostała jej część dalej jest wiążąca.
