Czy producent ma prawo zakazać dystrybutorom sprzedaży w Internecie

- Czy producent może zakazać dystrybutorom sprzedaży swoich produktów w Internecie. Czy może narzucać ceny takiej sprzedaży

– pyta czytelnik

Producent lub dostawca, co do zasady, nie może ograniczać dystrybutorom swoich produktów prawa do ich sprzedaży przez Internet. Kłóci się to bowiem z zasadą wolnego rynku, na którym każdy ma prawo działać w sposób uznany przez siebie za najlepszy, o ile nie narusza to wyraźnie ustanowionych przepisów.

Wprowadzenie ograniczeń dystrybucji internetowej w porozumieniu między dostawcą a dystrybutorem może stanowić rodzaj personalnych i/lub terytorialnych ograniczeń sprzedaży, które mają status najpoważniejszych ograniczeń konkurencji. Takie działania mogą skutkować narzuceniem cen, warunków zawierania transakcji lub wiązać się z podziałem rynku.

Brzmienie ustawy

A to z kolei narusza zasady ustanowione w art. 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (DzU z 2007r. nr 50, poz. 331 ze zm.). W wyraźny sposób zabrania on zawierania porozumień (nie ma znaczenia, czy jest to porozumienie dobrowolnie zawarte przez producenta i jego dystrybutorów, czy zostało tym ostatnim narzucone), których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku, polegających w szczególności na:

- ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów,

- ograniczaniu lub kontrolowaniu zbytu,

- podziale rynków zbytu lub zakupu.

Wprowadzenie zakazu sprzedaży przez Internet mogłoby skutkować pojawieniem się wyżej wymienionych efektów. Warto zaznaczyć, że Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził, iż ustanowienie przez dostawcę całkowitego zakazu sprzedaży internetowej nie może być uzasadnione ochroną prestiżowego wizerunku produktów i nie może uzasadniać ograniczenia konkurencji.

Z drugiej strony, nie oznacza to całkowitego zakazu ustanawiania przez producentów lub dostawców jakichkolwiek ograniczeń dla dystrybutorów internetowych.

Wyjątki od reguł

Jak można przeczytać w opinii Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (www.uokik.gov.pl), w świetle wyjaśnień Komisji Europejskiej, mających zastosowanie w sprawach mających wpływ na handel między państwa członkowskimi UE, dopuszczalne jest zakazanie przez dostawcę prowadzenia przez dystrybutora sprzedaży aktywnej, na przykład na terytoriach innych wyłącznych dystrybutorów, przy czym przejawem sprzedaży aktywnej jest m.in. reklama skierowana do określonej grupy klientów.

Dopuszczalnym ograniczeniem sprzedaży internetowej jest również stosowanie przez dostawcę przy doborze dystrybutorów pewnych standardów jakości przy wykorzystywaniu strony internetowej, np. wymóg odpowiedniej szaty graficznej, określonych okresów dostawy przesyłek. Ponadto dostawca może uzależnić dopuszczenie dystrybutora do sprzedaży internetowej od posiadania przynajmniej jednego lokalu handlowego lub salonu wystawowego.

Innym przypadkiem dozwolonego ograniczenia sprzedaży przez Internet jest zakaz sprzedaży na rzecz nieautoryzowanych dystrybutorów. Za jedno z najpoważniejszych ograniczeń konkurencji uznawane jest natomiast uzgodnienie, że za produkty przeznaczone do odsprzedaży w Internecie dystrybutor ma zapłacić wyższą cenę niż za produkty przeznaczone do odsprzedaży poza Internetem.