Opłatę produktową trzeba uiścić, gdy przedsiębiorca nie zapewnia wymaganego poziomu odzysku i recyklingu wprowadzanych na rynek opakowań i gdy po obliczeniu się okaże, że przekracza ona 50 zł. Nie muszą składać sprawozdań i płacić opłaty bezpośrednio marszałkowi firmy, które rozliczają się z pomocą organizacji odzysku (ale i one prowadzą obowiązkową ewidencję, o czym dalej).

Uwaga!

Przypominamy, że płacić trzeba zarówno za niewykonanie obowiązku recyklingu za każdy rodzaj opakowań i innych produktów, jak też – podobnie jak w 2011 r. – za zbyt mały odzysk ogółem.

Obowiązki producenta i sprzedawcy

Z opłaty produktowej za 2011 r. rozlicza się przedsiębiorca, który wprowadza na teren kraju:

- produkty w opakowaniach (np. produkuje paczkowane produkty przemysłowe, opakowany sprzęt elektroniczny, kosmetyki itp.);

- oleje smarowe np. techniczne;

- opony (nowe i bieżnikowane).

Taki obowiązek ma również firma, która:

- prowadzi sklep detaliczny o powierzchni handlowej powyżej 500 mkw. lub sieć sklepów o łącznej powierzchni handlowej powyżej 5 tys. mkw. i sprzedaje produkty tam pakowane (np. supermarket, sieć sklepów odzieżowych) – w zakresie opakowań;

- pakuje produkty wytworzone przez kogo innego (np. kupuje jabłka luzem, konfekcjonuje je i sprzedaje na tackach opakowanych w folię);

- zleca innemu przedsiębiorcy wytworzenie produktu lub produktu w opakowaniu, jeżeli jego oznaczenie (znak towarowy) znajduje się na produkcie;

- importuje także na potrzeby własne:

Produkt lub produkt w opakowaniu uważa się za wprowadzony do obrotu tylko raz, czyli dalsze odsprzedanie go np. detaliście przez hurtownię, która nabyła towar od importera, nie podlega już opłacie.

Uwaga!

Na podstawie przepisów o opłacie produktowej nie rozliczają się już wprowadzający baterie i akumulatory – robią to od rozliczeń za 2010 r. na podstawie przepisów o bateriach i akumulatorach. Nie robią tego też od 2009 r. wprowadzający na rynek lampy wyładowcze (np. świetlówki), bo związane z tym obowiązki przeszły do ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.

Dane z ewidencji

Dane do sprawozdania przedsiębiorca czerpie z prowadzonej przez siebie ewidencji.

Jak powinna ona wyglądać, określa art. 11 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 90, poz. 607 ze zm.; dalej ustawa o opłacie produktowej).

Oprócz danych przedsiębiorcy muszą tam mieć informacje o masie opakowań wprowadzonych na rynek krajowy z podziałem na ich poszczególne rodzaje. Rodzaje opakowań określa załącznik nr 1 do ustawy o opłacie produktowej.

Przedsiębiorcy wprowadzający na rynek te produkty też muszą prowadzić ewidencję wymaganą według ustawy o opłacie produktowej. Wpisują do niej zgodnie z podziałem określonym w załączniku nr 3 do ustawy o opłacie produktowej.

Uwaga!

Ewidencję muszą też prowadzić firmy, które rozliczają się z opłaty produktowej za pośrednictwem organizacji odzysku. Na tej podstawie ustalają bowiem, z jakiej ilości odpadów rozlicza się z nimi organizacja.

Natomiast ewentualnie wykonany odzysk lub recykling przedsiębiorca ustala na podstawie dokumentów potwierdzających odrębnie odzysk i odrębnie recykling wydanych przez recyklera.

Ustalając, z czego firma będzie się rozliczać, trzeba wziąć pod uwagę definicję z ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (DzU z 2001 r. nr 63, poz. 638 ze zm.).

Czym jest opakowanie

Chodzi o wprowadzone do obrotu wyroby wykonane z jakichkolwiek materiałów, przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji produktów, a także części opakowań i elementy pomocnicze połączone z opakowaniami i przeznaczone do tego samego celu co dane opakowanie.

Przedsiębiorca musi więc pamiętać, że rozlicza się nie tylko z folii, torebek czy pudełek, ale i etykiet, gwoździ, zszywek, sznureczków, nakrętek, taśm czy uchwytów. Niekiedy jednak coś, co wydaje się na pierwszy rzut oka elementem opakowania, w praktyce nim nie jest. Jeśli podstawowa funkcja jest użytkowa, to można nie kwalifikować tego do kategorii opakowań; przykładowo to puderniczki, oprawki szminek, tuszu do rzęs, sztyftów pielęgnacyjnych czy pudełka na zapałki, jeśli mają część umożliwiającą ich zapalenie. Nie traktuje się jako opakowania osłonek do wędlin czy saszetek z herbatą.

Zapłacisz za butelkę, worek i paletę

Opakowania dzielimy na trzy grupy. Pierwsza to jednostkowe. Służą one do przekazywania produktu użytkownikowi w miejscu zakupu. Za takie uznawane są także naczynia jednorazowego użytku sprzedawane z żywnością przeznaczoną bezpośrednio do konsumpcji.

Druga grupa to opakowania zbiorcze, czyli różnego rodzaju pudła, zgrzewki, worki zawierające kilka lub więcej opakowań jednostkowych. Nie ma przy tym znaczenia, czy zostaną one przekazane użytkownikowi, czy też służą tylko do wprowadzenia produktów do sklepów.

Są też opakowania transportowe służące do przywożenia produktów w jednostkowych lub zbiorczych pudełkach czy torebkach. Ich celem jest zapobieganie uszkodzeniom produktów w transporcie. Najbardziej klasyczny przykład to paleta drewniana. Natomiast kontenery służące do transportu drogowego, lotniczego, kolejowego czy morskiego nie są uznawane za opakowania.

Uwaga!

Przedsiębiorca rozlicza się ze wszystkich wyżej wymienionych rodzajów opakowań.

Jak rozliczyć opłatę produktową za 2011 r.

Wyliczając opłatę za opakowania za ubiegły rok, trzeba pamiętać o: aktualnym poziomie odzysku i recyklingu opakowań oraz właściwych stawkach opłaty >patrz tabela.

Uwaga!

Opłatę produktową trzeba uiścić, gdy przedsiębiorca nie zapewni wymaganego poziomu odzysku i recyklingu wprowadzonych na rynek opakowań i gdy po obliczeniu się okaże, że przekracza ona 50 zł. Chodzi o łączną opłatę zarówno za produkty, jak i opakowania.

Jednak, nawet gdy opłata nie jest wymagana, firma powinna złożyć roczne sprawozdanie do właściwego urzędu marszałkowskiego w terminie do 31 marca.

Przypominamy, że płacić trzeba zarówno za niewykonanie obowiązku recyklingu za każdy rodzaj opakowań, jak i za zbyt mały odzysk opakowań ogółem.

Natomiast nadal mimo ustawowego obowiązku firmy nie będą się rozliczać z niewykonania ogólnego poziomu recyklingu, w przepisach brakuje bowiem stosownego wzoru, ma się pojawić dopiero w nowej ustawie.

Poziom odzysku liczy się w odniesieniu do łącznej masy wszystkich rodzajów opakowań wprowadzonych przez przedsiębiorcę na rynek. Stawki opłaty są takie same jak dla recyklingu, a wzór na wyliczenie opłaty jest podany w załączniku nr 5 do ustawy o opłacie produktowej.

Dla opon i olejów opłata

Dane dotyczące odzysku, recyklingu i procesów, w ramach których się on odbywa, ustala się na podstawie dokumentów potwierdzających odrębnie odzysk i recykling, które prowadzący odzysk lub recykling jest obowiązany wydać na wniosek przedsiębiorcy przekazującego odpady. Dokumenty te mają wzory określone w rozporządzeniu ministra środowiska w sprawie dokumentów.