Już wkrótce przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z nowych instrumentów unijnego wsparcia. 29 czerwca br. podpisano pierwszą polską umowę reporęczeniową według programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji na lata 2007 – 2013 (CIP) oraz ogłoszono aktywowanie pierwszej linii leasingowej poręczanej przez Europejski Fundusz Inwestycyjny.

W efekcie do polskich mikro-, małych i średnich firm trafi ponad 675 mln zł preferencyjnych środków finansowych. Krajowymi pośrednikami finansowymi programu w zakresie tych instrumentów będą Fundusz Poręczeń Kredytowych Polfund SA oraz Europejski Fundusz Leasingowy SA.

Nadzór Komisji

Programem ramowym na rzecz konkurencyjności i innowacji 2007 – 2013 (CIP – Competitiveness and Innovation Framework Programme) zarządza bezpośrednio Komisja Europejska. W celu jego realizacji ogłasza roczne programy prac, organizuje przetargi i konkursy.

Dzięki nim wyłania projekty służące wsparciu mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw i wskazuje podmioty (firmy, instytucje, samorządy), które będą je realizować. Program składa się z trzech komponentów:

- programu szczegółowego na rzecz przedsiębiorczości i innowacji,

- programu szczegółowego na rzecz wspierania polityki w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych,

- programu szczegółowego inteligentna energia – program dla Europy.

Jego nadrzędnym celem jest promowanie konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw. Został on stworzony głównie z myślą o małych i średnich przedsiębiorstwach a jego zadaniem jest wspieranie działalności innowacyjnej (w tym innowacji ekologicznych), zapewnienie lepszego dostępu do środków finansowych oraz świadczenie na poziomie regionalnym usług wsparcia dla biznesu. Ma on także zachęcić do szerszego i lepszego wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz wspomagać rozwój społeczeństwa informacyjnego.

Gwarancje, nie granty

CIP nie zawiera działań o charakterze dotacji inwestycyjnych, lecz wiele innych działań wspierających innowacyjność europejskich firm, w szczególności małych i średnich. Promuje usługi wspierające innowacje, projekty na rzecz wdrażania oraz rynkowego wykorzystania nowych technologii, rozwój i koordynację krajowych i regionalnych programów oraz polityk w tym zakresie.

Ma także, co bardzo istotne, poprawić dostęp innowacyjnych małych i średnich przedsiębiorstw do zewnętrznych źródeł finansowania badań, rozwoju i działań innowacyjnych. W programie mogą brać udział instytucje naukowe, finansowe, otoczenia biznesu i samorządy. Chociaż więc poszczególne firmy nie mogą bezpośrednio ubiegać się o granty z tego programu, to daje on duże szanse rozwoju poprzez zwrotne instrumenty wsparcia, takie jak poręczenia, reporęczenia, gwarancje lub preferencyjne warunki leasingu.

W szczególności instrumenty te mogą pozwolić sięgnąć po zewnętrzne finansowanie tym przedsiębiorcom, którzy w warunkach rynkowych nie mieliby takiej szansy. Może to wynikać z braku odpowiednich zabezpieczeń wymaganych przez banki, zbyt krótkiej historii działalności, nastawienia na inwestycje w nowe technologie, które z założenia obarczone są większym ryzykiem niepowodzenia.

Dlatego właśnie o środki z CIP ubiegają się m.in. instytucje finansowe, które w ten sposób mają szansę zwiększyć skalę swojego działania, ale także na mocy warunków programu zliberalizować zasady udzielania wsparcia firmom i otworzyć się na współpracę także z tymi rozpoczynającymi dopiero działalność lub niedysponującymi odpowiednimi zabezpieczeniami. Właśnie wśród takich instytucji znalazły się ostatnio Europejski Fundusz Leasingowy oraz Fundusz Poręczeń Kredytowych Polfund SA.

Start leasing

Europejski Fundusz Leasingowy aktywował nowy instrument Start Leasing 4 lipca br. Jest to produkt skierowany do nowo powstających MŚP. Najlepsze warunki na start otrzymają w nim wolne zawody. EFL planuje sfinansować do 2013 r. projekty przedsiębiorców o łącznej wartości 375 mln zł.

Warto podkreślić, że jest to pierwsza umowa poręczeniowa dla instrumentów leasingowych w Polsce i w ogóle dopiero druga w całej Unii Europejskiej. „Dzięki współpracy z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym możemy wprowadzić na rynek bardzo nowatorskie i atrakcyjne rozwiązania nawet dla przedsiębiorców rozwijających działalność. Już kilkumiesięczna firma będzie mogła wyleasingować sprzęt lub środki transportu na preferencyjnych zasadach” – zapowiedział Andrzej Krzemiński, prezes Europejskiego Funduszu Leasingowego.

Trzy produkty

Z kolei Fundusz Poręczeń Kredytowych Polfund, na podstawie umowy z EFI, planuje wprowadzić na rynek trzy nowe produkty poręczeniowe, w ramach których banki współpracujące mogłyby udzielić ponad 300 mln zł kredytów. Będzie to możliwe dzięki połączeniu regwarancji CIP z poręczeniami Polfund, w wyniku czego przedsiębiorcy i banki otrzymają oczekiwane zabezpieczenie. „Poręczenie na start” będzie zawierało specjalne ułatwienia dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność lub będących we wczesnej fazie rozwoju i działających nie dłużej niż trzy lata.

Poza tym firma uruchomi „Poręczenie biznes ekspres” – poręczenia portfelowe dla kredytów o mieszanej strukturze, tj. finansujących kapitał obrotowy i inwestycje. Trzeci produkt – „Poręczenie micro Invest 2” – będzie dedykowany wyłącznie inwestycjom.

„W wyniku uzyskania przez Polfund reporęczenia CIP polscy przedsiębiorcy mogą oczekiwać nie tylko zwiększonej podaży środków kredytowych dla MŚP, w tym dostępnych start up, ale i wybrać spośród kilku atrakcyjnych cenowo i jakościowo nowych instrumentów. Przedsiębiorca będzie mógł załatwić wszystkie formalności w jednym okienku banku współpracującego z nami” – podkreśla Barbara Bartkowiak, prezes Funduszu Poręczeń Kredytowych Polfund.

Różnorodność zabezpieczeń

Cały program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji dzieli się na trzy programy szczegółowe. Należą do nich:

- program szczegółowy na rzecz przedsiębiorczości i innowacji,

- program szczegółowy na rzecz wspierania polityki w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych,

- program szczegółowy inteligentna energia – program dla Europy. Ten pierwszy dzieli się jeszcze na część operującą instrumentami finansowymi i pozafinansowymi. Mówiąc skrótowo, za tę pierwszą odpowiada w Polsce

Związek Banków Polskich, za instrumenty niefinansowe Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk. Obie te instytucje pełnią funkcję tzw. krajowych punktów kontaktowych. W części programu obejmującej instrumenty finansowe można jeszcze wydzielić:

- instrumenty na rzecz wysokiego wzrost i innowacji w MŚP (GIF),

- system poręczeń dla MŚP (SMEG),

- system rozwijania zdolności instytucji pośrednictwa finansowego (CBS). Jaki będzie stopień wykorzystania wszystkich tych działań w Polsce, uzależnione jest od zdolności polskich pośredników finansowych do skutecznego występowania o wsparcie do Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Instrumentem GIF w imieniu Komisji Europejskiej zarządza Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI). Wypełnia on następujące zadania:

- wspieranie zakładania i finansowania MŚP oraz – poprzez zwiększanie dostępności kapitału własnego i kapitału ryzyka – zmniejszenie luki w finansowaniu uniemożliwiającej MŚP wykorzystanie ich potencjału wzrostu,

- wspieranie innowacyjnych MŚP o wysokim potencjale wzrostu, w szczególności zajmujących się badaniami, rozwojem oraz innymi innowacyjnymi działaniami.

Także instrumentem SMEG w imieniu Komisji Europejskiej zarządza EFI. Tutaj zadania są następujące:

- udzielanie regwarancji na rzecz programów gwarancyjnych,

- udzielanie gwarancji bezpośrednich na rzecz właściwych pośredników finansowych. Na instrument SMEG składają się cztery elementy:

- gwarancje dla kredytów/pożyczek/ leasingu,

- gwarancje dla mikrokredytów,

- gwarancje dla inwestycji kapitałowych,

- gwarancje dla kredytów przeznaczonych na cele sekurytyzacji. Instrument CBS jest zarządzany przy udziale międzynarodowych instytucji finansowych, w tym Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego oraz Banku Rozwoju Rady Europy. Zadania instrumentu CBS to:

- poprawa odnoszącej się do inwestycji i technologii specjalistycznej wiedzy pośredników finansowych inwestujących w innowacyjne MŚP lub te wykazujące znaczny potencjał wzrostu,

- zwiększanie podaży kredytów dla MŚP poprzez ulepszenie procedur oceny wiarygodności finansowej w ramach kredytowania przedsiębiorców.

Dodatkowe informacje

- Dane o CIP są dostępne na stronie: www.cip.gov.pl

- Fundusz Poręczeń Kredytowych Polfund: www.polfund.com.pl

- Europejski Fundusz Leasingowy: www.efl.pl

- Lista polskich pośredników finansowych CIP: www.access2finance.eu/pl/Poland/cip/index.htm