Wyjaśnienie kwestii rozliczeń jest ważne nie tylko dla firm, które zostały złapane przez inspektorów na niewywiązywaniu się z ekoobowiązków. Także dla tych, które starają się o unijne wsparcie albo ubiegają o certyfikaty jakości.
Sytuację komplikuje to, że wielu przedsiębiorców nie prowadziło ewidencji w tym zakresie. A dane do sprawozdań i opłaty wylicza się na jej podstawie.
Zgodnie z prawem ochrony środowiska obowiązek uiszczania opłaty przedawnia się z upływem pięciu lat. Tak więc ci, którzy chcą uregulować swoją sytuację wobec marszałka województwa, zapłacą za drugie półrocze 2005 roku oraz pierwsze i drugie półrocze za lata 2006 – 2010.
W tym czasie kwota wolna, czyli taka od której nie wnosi się opłaty, wynosiła dla rozliczeń półrocznych 400 zł.
Jeśli nie ma ewidencji, przedsiębiorca musi korzystać z innych dostępnych dokumentów. Gdy chodzi o rozliczenia dotyczące spalin samochodowych, większych kłopotów być nie powinno – dane można wziąć z faktur za paliwa. Problem może być natomiast z określeniem wysokości stawek, bo te zależą nie tylko od rodzaju paliwa, lecz także od tego, w jakim pojeździe było ono wykorzystywane.
Trudniej jest z zaległościami za spaliny wprowadzane z małych kotłów grzewczych, choć przedsiębiorcy dysponują na ogół fakturami za węgiel, gaz czy olej albo asygnatami za drewno.
– Często jednak opał kupiony w danym kwartale czy półroczu był wykorzystany dopiero w następnym okresie opłatowym, a niekiedy w kolejnych – mówi Joanna Wilczyńska, ekspertka opolskiej spółki Atmoterm SA.
Jeszcze więcej problemów będzie przy ustaleniu substancji lotnych z farb czy lakierów, zanieczyszczeń z instalacji przemysłowych albo ścieków wprowadzanych do wód i ziemi. Ilości wprowadzonych substancji może np. określić technolog zakładu. Same faktury nie wystarczą.
Formularze przekazuje się właściwemu marszałkowi województwa. Również na konto urzędu marszałkowskiego przekazuje się zaległą opłatę. Drugi egzemplarz sprawozdania musi trafić do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, a przy rozliczeniach za składowanie odpadów do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Opłaty za gazy i pyły wprowadzone z tzw. niestacjonarnych urządzeń, w tym samochodów, należy wnieść na konto urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji korzystającego ze środowiska.
Korzystający ze środowiska, którzy nie mają odpowiednich pozwoleń na wprowadzanie gazów i wód do powietrza oraz pobór wód albo wprowadzanie ścieków do wód lub ziemi, muszą uiszczać dodatkowo podwyższone opłaty za korzystanie ze środowiska.
[b]Uwaga! Przypominamy, że opłaty podwyższone były większe od opłaty zasadniczej:[/b]
- w latach 2005 – 2006 – 100 proc.
- w latach 2007 – 2008 – 200 proc.
- od 1 stycznia 2009 r. – 500 proc.
Opłaty podwyższone to nie wszystko. Od zaległości trzeba naliczyć odsetki za zwłokę zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej. Kalkulatorów odsetkowych trzeba szukać na internetowych stronach podatkowych, np. na stronie internetowej „Rzeczpospolitej” pod adresem [link=http://www.rp.pl/narzedzia/calc7.html]http://www.rp.pl/narzedzia/calc7.html[/link].
[ramka][b]Gdzie szukać potrzebnych przepisów [/b]
[b]2005 r. II półrocze[/b]
[b]Zasady i stawki[/b]: [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2004/279/poz.2758.htm]rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU z 2004 r. nr 279, poz. 2758)[/link]
[b]Formularze:[/b] [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2005/252/poz.2128.htm]rozporządzenie w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat i sposobu przedstawiania tych informacji i danych (DzU z 2005 r. nr 252, poz. 2128)[/link]
[b]2006 r. I, II półrocze[/b]
[b]Zasady i stawki: [/b]rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU z 2005 r. nr 260, poz. 2176)
[b]Formularze: [/b]jak za II półrocze 2005 r.
[b]2007 r. I, II półrocze [/b]
[b]Zasady:[/b] [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2005/260/poz.2176.htm]rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU z 2005 r. nr 260, poz. 2176)[/link]
[b]Stawki[/b]: [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/mp/2007/71/spis.htm]obwieszczenie w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2007 (MP z 2006 r. nr 71, poz. 714)[/link]
[b]Formularze:[/b] jak za II półrocze 2005 r.
[b]2008 r. I, II półrocze[/b]
[b]Zasady:[/b] [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2005/260/poz.2176.htm]rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU 2005 r. nr 260, poz. 2176)[/link]
[b]Zmiany:[/b] [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2007/106/poz.723.htm]rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU z 2007 r. nr 106, poz. 723)[/link]
Stawki dla odpadów: rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU z 2007 r. nr 106, poz. 723)
[b]Pozostałe stawki (powietrze, woda, ścieki)[/b]: [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/mp/2007/68/poz.754.htm]obwieszczenie w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2008 (MP z 2007 r. nr 68, poz. 754)[/link]
[b]Formularze:[/b] jak za II półrocze 2005 r.2009 I, II półrocze
[b]Zasady i stawki:[/b] [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2008/196/poz.1217.htm]rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU z 2008 r. nr 196, poz. 1217)[/link]
[b]Formularze:[/b] [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2009/97/poz.816.htm]rozporządzenie w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (DzU z 2009 r. nr 97, poz. 816)[/link]
[b]2010 I, II półrocze[/b]
[b]Zasady:[/b] rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU z 2008 r. nr 196, poz. 1217)
[b]Stawki:[/b] [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/mp/2009/57/poz.780.htm]obwieszczenie w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2010 (MP z 2009 r. nr 57, poz. 780) Formularze: jak za 2009 r.[/link][/ramka]
[srodtytul]ILE BĘDZIE MUSIAŁ ZAPŁACIĆ PRZEDSIĘBIORCA - PRZYKŁAD[/srodtytul]
Firma ma siedzibę w województwie podkarpackim i stara się o dotację, przy której jest wymagane działanie zgodne z ekologicznymi przepisami.
Zakład, mimo że od lat dysponował samochodami ciężarowymi emitującymi spaliny, nie rozliczał się za korzystanie ze środowiska.
Dla łatwiejszego porównania obliczeń przyjmujemy, że przez cały czas były to te same auta i zużywały taką samą ilość paliwa, konkretnie 12 tys. litrów w ciągu półrocza. Zostały one zarejestrowane pierwszy raz w 1994 r. i nie miały nawet homologacji Euro.
Firma naprawia swoje błędy w lutym 2011 r., musi więc sięgnąć do dokumentów aż z II połowy 2005 r. Będą nimi w tym wypadku faktury za olej napędowy zakupiony na potrzeby firmy. Gdyby firma dysponowała różnymi pojazdami, musiałaby dodatkowo ustalić, które auta zużyły ile paliwa.
W II półroczu 2005 r. obowiązywało bowiem około 30 różnych stawek dla pojazdów, zależnie od ich rodzaju, wielkości, wieku i homologacji Euro oraz rodzaju paliwa, a w latach 2009 – 2010 stawek było ponad 100.
[b]Opłata 2005 r. za II półrocze [/b]
Najpierw liczbę litrów z faktur trzeba przeliczyć na tony. Skorzystaliśmy z przelicznika z [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Rozporzadzenia/2005/DU2005Nr252poz2128.asp]rozporządzenia w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych opłat i sposobu przedstawienia tych informacji i danych (DzU z 2005 r. nr 252, poz. 2128)[/link].
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 38,24 zł/t = 385,46 zł
Ponieważ opłata nie przekroczyła 400 zł półrocznie, nie trzeba jej wpłacać ani naliczać zaległych odsetek.
[b]Uwaga! [/b]Zamiast samemu przeliczać litry na tony i następnie wyliczać samodzielnie opłatę, można skorzystać z kalkulatorów opłatowych za dany rok dostępnych w Internecie.
Kalkulatory za wcześniejsze lata są przez wiele podmiotów udostępniane nieodpłatnie. Można je też znaleźć na stronach internetowych niektórych urzędów marszałkowskich.
[b]Opłata za 2006 r I półrocze[/b]
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 39,58 zł/t = 398,97 zł
Ponieważ opłata nie przekroczyła 400 zł półrocznie, nie trzeba jej wpłacać ani naliczać zaległych odsetek.
[b]II półrocze[/b]
Obliczamy zaległości dokładnie tak samo, jak za pierwszą połowę roku.
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 39,58 zł/t = 398,97 zł
Ponieważ opłata nie przekroczyła 400 zł półrocznie, nie trzeba jej wpłacać ani naliczać zaległych odsetek.
[b]Opłata za 2007 r.[/b]
[b]I półrocze[/b]
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 40,41 zł = 407,33 zł
Ponieważ opłata przekroczyła 400 zł, trzeba ją uiścić i to z odsetkami, które liczy się jak od zaległości podatkowych.
Kwotę tę zaokrąglamy do pełnych złotych, czyli do zapłaty jest 407 zł. Warto, licząc odsetki, skorzystać z dostępnych w sieci kalkulatorów, wysokość odsetek zmieniała się bowiem w ciągu tych lat wielokrotnie i obliczanie ich krok po kroku jest żmudne.
Ponieważ za pierwsze półrocze 2007 r. przedsiębiorcy musieli się rozliczyć do 31 lipca 2007 r., odsetki naliczamy od 1 sierpnia 2007 r. aż do 10 lutego 2011 r., który dla tego tekstu przyjmujemy jako datę rozliczenia.
Odsetki od 1 sierpnia 2007 r. do 10 lutego 2011 r. wynoszą 171 zł.
407 zł + 171 zł = 578 zł
Zaległości za I półrocze 2007 r. wynoszą w sumie 578 zł.
[b]II półrocze[/b]
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 40,41 zł = 407,33 zł, czyli 407 zł do zapłaty
W tym wypadku zaległe odsetki liczymy od 1 lutego 2008 r.
Wynoszą one 145 zł.
W sumie za II półrocze 2007 r. firma uiści 552 zł.
[b]Opłata za 2008 r.[/b]
[b]I półrocze[/b]
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 40,81 zł = 411,36 zł, czyli 411 zł do zapłaty
Odsetki za zwłokę za I półrocze 2008 r. liczymy od 1 sierpnia 2008 r. Wynoszą one 117 zł.
W sumie za I półrocze 2008 r. przedsiębiorca zapłaci 528 zł.
[b]II półrocze[/b]
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 40,81 zł = 411,36 zł, czyli 411 zł do zapłaty
Odsetki za zwłokę za II półrocze 2008 r. liczymy od 1 lutego 2009 r. Wynoszą one 87 zł.
W sumie za II półrocze 2008 r. przedsiębiorca zapłaci 498 zł.
[b]Opłata za 2009 r.[/b]
Od tego roku zmieniły się zasady kwalifikacji pojazdów, które podzielono na znacznie większą liczbę grup i przypisano im nowe stawki. Auta naszego przedsiębiorcy zarejestrowane pierwszy raz w 1994 r. znalazły się w grupie, za którą płaci się mniej niż w latach wcześniejszych.
[b]I półrocze[/b]
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 17,35 zł = 174, 89 zł
Ponieważ opłata nie przekroczyła 400 zł półrocznie, nie trzeba jej wpłacać ani naliczać zaległych odsetek.
[b]II półrocze[/b]
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 17,35 zł = 174, 89 zł
Ponieważ opłata nie przekroczyła 400 zł półrocznie, nie trzeba jej wpłacać ani naliczać zaległych odsetek.
Opłata za 2010 r.
[b]I półrocze[/b]
12 000 l x 0,84 kg/l = 10,08 t paliwa
10,08 t x 18,08 zł = 182,25 zł
Ponieważ opłata nie przekroczyła 400 zł półrocznie, nie trzeba jej wpłacać ani naliczać zaległych odsetek.
W sumie przedsiębiorca uiści 2156 zł za zaległości z lat 2007 – 2008.
Jednak sprawozdania za wszystkie lata musi przesłać w dwa miejsca: marszałkowi województwa i głównemu inspektorowi ochrony środowiska.
[b]Uwaga![/b] Dla każdego wymienionego okresu nasz przedsiębiorca posługiwał się stawkami, zasadami i formularzami wymienionymi w tabeli.
