[b]- Firma zamierza zabezpieczyć swoje roszczenia prośbą o wystawienie i wydanie na jej rzecz weksla własnego wystawcy, co jest związane z udzieleniem kredytu kupieckiego. Przedsiębiorca dłużnik zgodził się na wystawienie weksla, ale w jego treści zamieścił zwrot „zakazuje się puszczać weksel w obieg”. Co oznacza taka adnotacja, jakie ma znaczenie i czy weksel, na którym widnieje, jest ważny?[/b]

Taki dokument (o ile oczywiście zawiera wszystkie inne wymagane elementy) jest ważnym wekslem. Mamy jednak do czynienia z jego specyficzną formą. Jest to tzw. rekta weksel, którego przenoszenie poprzez instytucję indosu zostało zakazane. Tym samym ograniczone zostało nieco prawo wierzyciela do swobodnego obracania tym dokumentem.

Istotą weksli oraz charakterystyczną ich cechą jest prostota obrotu. Przejawia się ona w tym, że wierzyciel (remitent), jeżeli tylko chce przenieść prawa z weksla na inną osobę, musi podpisać się na dokumencie, wskazując ewentualnie, na czyją rzecz go przenosi, i wydać dokument tej osobie.

Ta ma prawo postąpić tak samo, następna podobnie itd. aż do momentu, kiedy ostatni posiadacz w terminie płatności, wynikającym z treści weksla, zgłosi się do dłużnika. W ten sposób wekslem da się w prosty sposób obracać.

Jeżeli jednak wystawca zakaże jego indosowania, umieszczając zgodnie z treścią art. 11 ust. 2 prawa wekslowego klauzulę „nie na zlecenie” lub inną równoważną, weksel traci swój obiegowy charakter, stając się dokumentem imiennym. Wierzyciel może przenosić prawa wynikające z tego dokumentu na osobę trzecią, ale na podstawie cesji praw (przelewu wierzytelności).

Umieszczenie klauzuli zakazującej indosowania nie wpływa na ważność samego dokumentu. Nadal jest to papier wartościowy dający szansę dochodzenia roszczeń na takiej samej drodze jak weksel mający cechy papieru na zlecenie. Artykuł 11 prawa wekslowego stanowi w ust. 1, że każdy weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był wyraźnie wystawiony na zlecenie.

Jednak ust. 2 mówi o tym, że jeżeli wystawca umieścił w wekslu wyrazy „nie na zlecenie” lub inne równoważne zastrzeżenie, można przenieść weksel tylko w formie i ze skutkami zwykłego przelewu. Natomiast ust. 3 tego artykułu dodaje, że weksel można indosować również na trasata bez względu na to, czy przyjął on weksel czy nie, a także na wystawcę lub inną osobę wekslowo zobowiązaną.

A osoby te mają prawo weksel indosować dalej.

[i]Podstawa prawna:

art. 11 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C633DBF598F20D74CBEFD8EEAE3A5F6E?id=70938]prawa wekslowego (DzU z 1936 nr 37, poz. 282)[/link] [/i]