[b]Sąd Najwyższy wyroku z 25 marca 2010 r.(sygn. I CSK 457/09)[/b] wydanym na posiedzeniu niejawnym stwierdził, że warunkiem skuteczności takiego uznania jest zamierzone przez dłużnika oświadczenie potwierdzające istnienie długu i dotarcie tego oświadczenia do wierzyciela. Uznanie przerywa bieg przedawnienia w momencie, gdy dotarło do wierzyciela.

[srodtytul]Należność na liście wierzytelności[/srodtytul]

Przedmiotem sporu, którego dotyczy wskazany wyrok, było wynagrodzenie za roboty instalacyjne wykonane przez Andrzeja K. na rzecz Beaty L. Należność Andrzeja K. sięgała 495 tys. zł. Beata L. nie zapłaciła, ponieważ jej firma znalazła się na skraju bankructwa. Pismem z 18 stycznia 2002 r. skierowanym do wykonawcy uznała jego roszczenia na tę kwotę. 12 lipca 2002 r. złożyła w sądzie podanie o otwarcie postępowania układowego. W dołączonym do niego wykazie wierzycieli wymieniła, pod pozycją 29., Andrzeja K. jako uprawnionego do uzyskania 495 tys. zł. Skierowanym do niego pismem z 5 sierpnia 2002 r. Beata L. ponownie uznała swoje zadłużenie wobec niego w tejże kwocie i poinformowała, że wierzytelność tę ujęła na liście wierzycieli. Ponownie znalazła się ona na liście wierzycieli złożonej przez Beatę L. 29 kwietnia 2003 r. w toku postępowania układowego.

W wyniku postępowania układowego Andrzej K. nie odzyskał swej należności. Jednakże pozew o zapłatę przeciwko Beacie L. wniósł do sądu dopiero 23 marca 2006 r. Ponieważ chodziło tu o roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, odnosił się do niego trzyletni termin przedawnienia przewidziany w art. 118 kodeksu cywilnego.

Sąd I instancji przyznał Andrzejowi K. od Beaty L. 278 tys. zł z odsetkami. Sąd II instancji zmienił ten wyrok i zasądził na jego rzecz tylko 24,4 tys. zł. W jego ocenie roszczenia Andrzeja K. były w chwili wnoszenia pozwu w pozostałej części przedawnione. Sąd ten przyjął – inaczej niż sąd I instancji – że złożenie wniosku o wszczęcie postępowania układowego nie było czynnością, o której mowa w art. 123 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AB61C1576A018FE124C1A57CBCF3429F?id=70928]kodeksu cywilnego[/link]., przerywającą bieg terminu przedawnienia. Czynność ta bowiem i inne określone w tym przepisie powinny być przedsięwzięte przez wierzyciela, a wniosek o wszczęcie postępowania układowego może złożyć jedynie dłużnik. O uznaniu długu musi być powiadomiony wierzyciel.

W ocenie tego sądu do przerwania biegu przedawnienia doszło po raz kolejny także w styczniu 2003 r. , gdy pełnomocnik Andrzeja K. zapoznał się z wnioskiem o otwarcie postępowania układowego i dołączonym do niego wykazem wierzycieli oraz przekazaniem mu informacji o tym. Jednakże i tak pozew został złożony już po upływie trzech lat od tej daty. W chwili wniesienia pozwu roszczenie Andrzeja K. było już przedawnione.

[srodtytul]Warunki uznania[/srodtytul]

W skardze kasacyjnej Andrzej K. zarzucił naruszenie zarówno art. 123 § 1 pkt 1 k.c., jak i art. 123 § 1 pkt 2 k.c.

SN nie dopatrzył się jednak naruszenia tych przepisów ani zarzucanego naruszenia przepisów procedury cywilnej. Andrzej K. twierdził, że czynnością, o której mowa w art. 123 § 2 pkt 1 k.c., przerywającą bieg przedawnienia, jest także wszczęcie postępowania układowego przez dłużnika. Tymczasem cel tej czynności jest inny. [b]Nie jest nim dochodzenie, ustalenie, zaspokojenie lub zabezpieczenie cudzego roszczenia. Wręcz przeciwnie – tłumaczył SN. Celem dłużnika jest redukcja obciążeń wobec wierzycieli.[/b]

SN nie znalazł też powodów do podważenia przyjętej przez sąd II instancji interpretacji art. 123 § 1 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=00A9ADFDEFEDBF4C8CF9AA6C1424C577?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link], że złożenie spisu wierzytelności w toku postępowania układowego – jako niedokonane wobec wierzycieli – nie jest uznaniem długu. Wbrew bowiem twierdzeniom skargi kasacyjnej wierzyciele zamieszczeni w tym spisie nie stają się automatycznie uczestnikami postępowania układowego. Staje się nim taki wierzyciel, który wziął udział w sprawie (por. art. 510 § 1 k.p.c.). Tymczasem w zaskarżonym wyroku nie ma ustaleń, że został dopuszczony i wziął udział w postępowaniu układowym. SN, podobnie jak sąd II instancji, zaznaczył, że nie podziela poglądu wyrażonego w uzasadnieniu [b]wyroku SN z 15 października 2004 r. (sygn. II CK 68/04)[/b], a mianowicie, że umieszczenie wierzytelności w wykazie dołączonym do podania dłużnika o otwarcie postępowania układowego stanowi uznanie roszczenia. Uznanie niewłaściwe występuje wówczas – stwierdzi SN – gdy wierzyciel zostanie powiadomiony o przekonaniu dłużnika co do istnienia jego długu wobec niego. Oświadczenie takie musi być jednoznacznie skierowane do wierzyciela i musi do niego dotrzeć.

[ramka][srodtytul]Ważne czynności[/srodtytul]

W art. 123 k.c. wskazano w trzech punktach działania przerywające bieg przedawnienia. Taki skutek ma:

[ul][li] każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenie lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia,

[li] uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której ono przysługuje,

[li] wszczęcie mediacji.[/ramka]

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki [mail=i.lewandowska@rp.pl]i.lewandowska@rp.pl[/mail][/i]