Masz do tego prawo. Zresztą nie tylko. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]Kodeks cywilny[/link] w art. 471 mówi, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że jest to następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi.

Warto przy tym pamiętać, że nieważne jest zastrzeżenie, iż dłużnik nie będzie odpowiedzialny za szkodę, którą może wyrządzić wierzycielowi umyślnie.

[srodtytul]Kiedy będzie zwłoka[/srodtytul]

Przepisy mówią, że dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to sytuacji, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

[b]Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 25 maja 2006 r. (I ACa 1229/05)[/b] stwierdził, że art. 476 k.c. definiuje pojęcie „zwłoka dłużnika”, przyjmując, że dopuszcza się on jej, jeśli nie spełni świadczenia w terminie, chyba że nie odpowiada za taki stan rzeczy.

„Jest przy tym rzeczą oczywistą, że z uregulowania art. 476 k.c. wynika domniemanie prawne, iż nie dotrzymując terminu, dłużnik pozostaje w zwłoce. Wobec tego [b]wierzyciel nie musi udowadniać, że niedotrzymanie terminu spełnienia świadczenia jest spowodowane okolicznościami, za które dłużnik odpowiada. Rzeczą wierzyciela jest tylko wykazanie tego, że termin wykonania zobowiązania upłynął bezskutecznie. [/b]Zwłoka ustaje z momentem spełnienia świadczenia przez dłużnika. Jeśli natomiast dłużnik twierdzi, iż nie popadł w zwłokę, lecz w opóźnienie zwykłe niestwarzające negatywnych dla niego następstw prawnych, to winien tę okoliczność wykazać” – czytamy w uzasadnieniu.

[srodtytul]Naprawienie szkody...[/srodtytul]

W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki. Jeśli jednak na skutek zwłoki dłużnika świadczenie utraciło dla wierzyciela całkowicie lub w przeważającym stopniu znaczenie, może świadczenia nie przyjąć i żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Jeżeli przedmiotem świadczenia jest rzecz oznaczona co do tożsamości, dłużnik będący w zwłoce odpowiedzialny jest za utratę lub uszkodzenie przedmiotu świadczenia, chyba że utrata lub uszkodzenie nastąpiłoby także wtedy, gdyby świadczenie zostało spełnione w czasie właściwym.

Jeżeli przedmiotem świadczenia jest określona ilość rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, wierzyciel może w razie zwłoki dłużnika nabyć na jego koszt taką samą ilość rzeczy tego samego gatunku albo żądać od dłużnika zapłaty ich wartości, zachowując w obu wypadkach roszczenie o naprawienie szkody wynikłej ze zwłoki.

[srodtytul]... plus odsetki[/srodtytul]

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej. W razie zwłoki dłużnika może ponadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

[b]Sąd Najwyższy w wyroku z 22 maja 2003 r. (II CKN 134/01)[/b] orzekł, że „odsetki, zgodnie z art. 481 k.c., należą się niezależnie od tego, czy powodem niezapłacenia należnej kwoty były okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność, i czy wierzyciel poniósł szkodę (...).

[b]Od daty zapłaty określonej w (...) wezwaniu pozostawał on w opóźnieniu, które zgodnie z art. 481 § 1 k.c. uprawnia wierzyciela do żądania odsetek.[/b] To, czy była wystawiona faktura na kwotę określoną w wezwaniu, nie ma znaczenia dla ustalenia terminu liczenia odsetek, gdyż faktura jest dokumentem, którym strony zobowiązane są posługiwać się ze względu na przepisy o rachunkowości, i jej niewystawienie nie wpływa bezpośrednio na termin zapłaty wynikający z umowy lub wezwania do zapłaty”.

Warto jednak pamiętać, że – jak wynika z [b]wyroku Sądu Najwyższego z 19 maja 1992 r. (III CZP 56/92)[/b] – doręczenie dłużnikowi dokumentu rozliczeniowego (faktury) jest wezwaniem go do spełnienia świadczenia pieniężnego wówczas, gdy zawarto w nim stosowną wzmiankę co do sposobu i czasu zapłaty.

[srodtytul]Jak przygotować pismo[/srodtytul]

Przedsądowe wezwanie do zapłaty to nic innego jak pismo, w którym przypominamy o ustaleniach zawartych z dłużnikiem, np. w umowie, i ponawiamy wezwanie do dobrowolnego uregulowania przez niego należności w określonym terminie, zamieszczając jednocześnie zagrożenie skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Takie wezwanie wprawdzie do niczego dłużnika nie zobowiązuje, ale może podziałać na niego jako straszak i niewykluczone, że dobrowolnie odda nam dług.

W takim piśmie, poza podaniem własnych danych, należy podać dane dłużnika (osoby, która mimo obowiązku nam nie zapłaciła). Wzywamy w nim do zapłaty określonej kwoty. Warto podać, z czego wynika obowiązek zapłaty, np. z umowy.

[b]Musimy określić również termin, w ciągu którego dłużnik ma uregulować istniejący dług. Musimy też podkreślić, że jeśli druga strona dobrowolnie nie ureguluje należności, sprawa zostanie skierowana na drogę sądową. Pismo trzeba jeszcze podpisać.[/b]

Przedsądowe wezwanie do zapłaty nie musi mieć żadnej szczególnej formy. Nie trzeba więc udawać się np. do notariusza. Pismo takie najlepiej wysłać pocztą listem poleconym. Dowód nadania listu z przedsądowym wezwaniem do zapłaty warto przechowywać aż do czasu, kiedy dłużnik zwróci swój dług. Jeśli tego nie zrobi, wezwanie do zapłaty oraz dowód jego nadania mogą się przydać w sądzie – gdy dojdzie do rozprawy.

Pismo wzywające do zapłaty można też dostarczyć dłużnikowi osobiście. W takim jednak wypadku, gdy dłużnik nie potwierdzi jego odbioru na piśmie, nie będzie żadnego dowodu, że je otrzymał.

[ramka][b]ZOBACZ JAK WYGLĄDA [link=http://grafik.rp.pl/g4a/499003]PRZEDSĄDOWE WEZWANIE DO ZAPŁATY (PDF)[/link][/b][/ramka]