Firmy coraz mniej chętnie zatrudniają pracowników na etat. Wiele z nich, jeśli tylko może, stara się podpisywać umowy o współpracy z jednoosobowymi firmami. Dla nich to same korzyści. Przede wszystkim nie mają wtedy zastosowania przepisy kodeksu pracy (np. dużo łatwiej rozstać się z taką osobą). Ponadto znacznie mniejsze są koszty, ponieważ firma nie musi płacić składek na ubezpieczenia społeczne.
Dla samozatrudnionych takie umowy także są dobre, bo mogą liczyć na wyższe wynagrodzenie i korzystniejsze opodatkowanie.
Podstawowa korzyść to możliwość wyboru 19-proc. stawki liniowej. Trzeba jednak pamiętać o ograniczeniu dotyczącym osób chcących współpracować z firmą, w której pracowały na podstawie umowy o pracę. Jeśli w ramach własnej działalności będą wykonywać te same czynności co wcześniej w ramach umowy o pracę, to z wyborem podatku liniowego muszą poczekać do końca następnego roku podatkowego. Oznacza to, że jeśli pracownik w 2008 r. zdecyduje się przejść na samozatrudnienie, to 19-proc. stawką będzie się mógł rozliczać dopiero za 2010 r.
Wynika to z art. 9a ust. 3 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli podatnik, który wybrał 19-proc. podatek liniowy, uzyska przychody ze świadczenia na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy usług odpowiadających czynnościom, które > wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub> wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy,to traci prawo do rozliczania się na preferencyjnych zasadach. W konsekwencji musi wpłacić zaliczki od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczone według skali podatkowej oraz odsetki za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Takie same konsekwencje czekają osoby działające w formie spółek osobowych (np. cywilnych i jawnych). Wtedy wystarczy, że dochody od byłego lub obecnego pracodawcy uzyska jeden ze wspólników.
Pojawia się więc pytanie, jak rozumieć pojęcie: wykonywanie tych samych czynności.
Problemem tym zajmowała się m.in. Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 22 kwietnia 2008 r. (nr IBPB1/415-329/08/MW/KAN-718/01/08).
Z pytaniem wystąpił lekarz anestezjolog, który od kilku lat pracuje na etacie i jest ordynatorem oddziału.
Do jego głównych zadań należy nadzór administracyjno-gospodarczy, zarządzanie pracownikami i kontrola nad nimi oraz sprawowanie opieki lekarskiej nad powierzonymi pacjentami. Wnioskodawca planuje zawarcie umowy cywilnoprawnej ze swoim pracodawcą. W tej formie powierzone mają mu być zadania lekarza koordynatora. Będzie odpowiadał za sprawne funkcjonowanie oddziału pod względem medycznym, administracyjnym i gospodarczym, właściwe leczenie chorych, nadzór nad pracą podległego personelu. W ramach zawartej umowy cywilnoprawnej wnioskodawca będzie ponosił pełną odpowiedzialność za leczenie chorych w oddziale.
Izba stwierdziła, że w takiej sytuacji nie ma możliwości rozliczania się podatkiem liniowym. A to dlatego, że niektóre czynności (np. nadzór administracyjno-gospodarczy, sprawowanie kontroli nad pracownikami) wykonywane przez podatnika w ramach stosunku pracy są tożsame z tymi, które zamierza świadczyć na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Przy odpowiednim podziale obowiązków lekarz może jednak wystawiać faktury dla swojego pracodawcy i rozliczać się 19-proc. stawką. Świadczy o tym interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 22 kwietnia 2008 r. (nr IPPB1/415-102/08-2/ES). Tutaj sytuacja była jednak inna. Wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w zakładzie opieki zdrowotnej. Do jego zadań należy: znieczulanie pacjentów na sali operacyjnej i w gabinetach zabiegowych. W ramach firmy pełnił natomiast dyżury w izbie przyjęć (na podstawie kontraktu). Zakres jego obowiązków to: badanie zgłaszających się pacjentów i kwalifikowanie do leczenia szpitalnego. W tym wypadku izba skarbowa zaakceptowała możliwość rozliczania dochodów z firmy podatkiem liniowym.
Osoby zakładające własną firmę muszą pamiętać, że z wyborem podatku liniowego wiążą się pewne niedogodności. Przede wszystkim nie będą mogły rozliczyć się z małżonkiem lub na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Od podatku obliczonego według 19-proc. stawki nie można też odliczyć ulgi na dzieci. To jednak nie jest istotne, jeśli podatnik osiąga także dochody opodatkowane według skali lub ulgę tę może rozliczyć drugi z rodziców.
Do końca 2007 r. wnioskodawca był zatrudniony w szpitalu, ale w latach 2006 – 2007 był na urlopie bezpłatnym i nie osiągnął żadnych przychodów. Czy w 2008 r. może rozliczać dochody z firmy podatkiem liniowym (zamierza świadczyć usługi dla byłego pracodawcy)?Tak. Podatnik nie wykonywał bowiem w 2007 r. czynności na rzecz pracodawcy. W związku z tym, że umowa o pracę została rozwiązana, nie będzie ich także wykonywał w 2008 r. Może więc uzyskiwane w 2008 r. dochody z działalności gospodarczej opodatkować 19-proc. podatkiem liniowym.
Interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 24 kwietnia 2008 r. (nr IBPB1/415-79/08/MW/KAN-759/01/08).
masz pytanie, wyślij e-mail do autora
