Regionalny program sporządzony na potrzeby rozwoju województwa lubuskiego i wykorzystania części środków unijnych zakłada wiele elementów służących rozwojowi przedsiębiorczości i firm. Warto z tych instrumentów skorzystać. Dają bowiem szansę uzyskania bezzwrotnej dotacji. Jej wysokość zależy od wielkości firmy.

Program ten pozwala na bezpośrednie inwestycje w firmach (budowa, rozbudowa przedsiębiorstwa, zakup nowych linii produkcyjnych, wprowadzenie nowych produktów lub usług), uzyskanie pomocy w formie usług doradczych i wsparcia w wejściu na rynku zagraniczne (dofinansowanie udziału w targach i misjach).

Ciekawe i warte uwagi jest działanie pozwalające na rozpoczęcie lub rozszerzenie prowadzenia własnej działalności badawczej. Dzisiaj, gdy na rynku szczególnie liczy się innowacyjność, jest to wyjątkowo ważne zadanie i wyzwanie dla firm, które w dłuższej perspektywie chcą się wyróżniać konkurencyjnością i utrzymać na rynku.

Program przewiduje również wsparcie przedsiębiorczości w sposób pośredni przez tworzenie i zwiększanie możliwości finansowych tych podmiotów, które wspierają przedsiębiorstwa (fundusze poręczeniowe, kredytowe, anioły biznesu).

RZ: Panie marszałku, co może zrobić firma, żeby zwiększyć szanse na uzyskanie wsparcia?

Krzysztof Szymański:

Podstawowy warunek to wpisanie się w cele Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Zgodnie z nimi trzeba określić cel główny przedsięwzięcia i cele szczegółowe.

Istotne jest precyzyjne i rzetelne sporządzenie wniosku oraz biznesplanu. Treść tych dokumentów powinna odzwierciedlać zamierzenia wnioskodawcy, jego potencjał oraz możliwości. Muszą być one opisane zrozumiale i szczegółowo, aby osoba oceniająca nie miała żadnych wątpliwości ani możliwości niewłaściwej interpretacji przedstawionych treści.Należy wziąć również pod uwagę kryteria wyboru określone dla inwestycji wpisanych w działania programu. Zawierają one cenne informacje o warunkach, jakie muszą być spełnione, oraz o preferowanych rodzajach projektów.

Czy są elementy mogące decydować o wykluczeniu ze wsparcia lub o przyznaniu dodatkowych punktów w trakcie oceny?

Kryteria oceny merytorycznej wskazują na najważniejsze, a tym samym najwyżej punktowane aspekty projektu. O wykluczeniu ze wsparcia decyduje przede wszystkim niespełnienie kryteriów kwalifikujących projekt oraz beneficjenta. Ważne jest na przykład to, czy beneficjent składa wniosek w ramach właściwego działania. Wszystkie warunki ubiegania się o środki określa tzw. uszczegółowienie programu dostępne na stronach internetowych urzędu. Zanim zaczniemy przygotowywać wniosek, trzeba się z tymi kryteriami dokładnie zapoznać.

Na co, oprócz przygotowania dobrego wniosku, przedsiębiorcy powinni jeszcze zwrócić uwagę?

Wniosek jest rzeczywiście najistotniejszym elementem i od jego jakości zależy ocena projektu. Jednak trzeba pamiętać, że sporządzenie wniosku jest kulminacją całego procesu przygotowania oraz analizowania własnych możliwości i potrzeb, określania celów, wskaźników i źródeł finansowania projektu. Potencjalny beneficjent musi mieć na uwadze również kolejne etapy procesu, czyli realizację projektu. Powinien mieć świadomość obowiązków podczas realizacji inwestycji. Często będą to również ograniczenia, którym będzie musiał się poddać.

Jakie ograniczenia ma pan na myśli?

Dotyczy to chociażby konieczności zrealizowania określonych wskaźników, dotrzymania terminów czy cyklicznego składania sprawozdań z realizacji projektu oraz poddawania się kontroli. To wszystko trzeba uwzględnić, zanim wniosek zostanie złożony. Jeżeli bowiem założymy w nim np. wzrost zatrudnienia o trzy osoby, to z tego wyniku trzeba się rozliczyć. Co więcej, przedsiębiorstwo z sektora małych i średnich firm musi go utrzymać przez trzy lata. To długi czas. Dlatego ubieganie się o dofinansowanie musi być poprzedzone szczegółową analizą rzeczywistych potrzeb przedsiębiorstwa.

Czyli myślenie: „są środki, to spróbujmy je zdobyć”, bez przygotowanej strategii, jest błędne?

Zdecydowanie tak. Te pieniądze są przeznaczone na realizację najlepszych projektów. Już preselekcja pokazała, jak wielka będzie konkurencja. Średnio można zakładać, że tylko co dziesiąty wniosek dostanie dofinansowanie, a w niektórych działaniach co 30. W związku z tym składanie wniosków tylko dlatego, że są pieniądze, ani nie rozwiąże żadnego problemu województwa, ani nie da satysfakcji beneficjentom. Ma też bardzo małe szanse na przebrnięcie przez oceny formalną i merytoryczną.

Kto może się ubiegać o wsparcie z programu województwa lubuskiego? Czy jest on dostępny dla wszystkich przedsiębiorstw?

A może są takie rodzaje działalności, które pozbawiają szans na wsparcie?Dofinansowanie w ramach LRPO przeznaczone jest dla mikro-, małych oraz średnich przedsiębiorstw. Nie mogą zatem z niego korzystać firmy duże. Ponadto z możliwości otrzymania pomocy wykluczona została działalność związana z produkcją pierwotną towarów wymienionych w załączniku 1 do traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Wynika to bezpośrednio z przepisów unijnych i polskich. Dlatego rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego w sprawie udzielania pomocy publicznej wykluczają z możliwości ubiegania się o pomoc wybrane sektory, np. węglowy. Decyzje w tym zakresie nie leżą zatem w gestii urzędów marszałkowskich.

Z dofinansowania w ramach LRPO pod pewnymi warunkami wyłączone są również rodzaje działalności o numerach PKD wymienionych w projekcie rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” objętego „Programem rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007 – 2013”.

Wniosek to niejedyny dokument, jaki musi złożyć przedsiębiorca. Jednym z wymaganych załączników będzie na pewno wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego lub Ewidencji Działalności Gospodarczej. Dlaczego trzeba je przedstawiać?

Rzeczywiście oprócz wniosku o dofinansowanie przedsiębiorca będzie składał również załączniki, w tym dokumenty potwierdzające jego status, np. wyciąg z KRS lub EDG. Dokumenty te podlegają weryfikacji podczas oceny formalnej. Na ich podstawie zostaje określona kwalifikowalność podmiotu, czyli to, czy może on się starać o dofinansowanie czy też nie.

Może pan podać jakiś przykład takiej weryfikacji?

Jeżeli przedsiębiorca w KRS ma wpisany kod PKD dotyczący działalności transportowej, ale składa wniosek na inny zakres swojej działalności i ubiega się o dofinansowanie na zakup środka transportu, powinien wykazać, iż działalność transportowa jest jego działalnością marginalną i nie uzyskuje z tytułu jej prowadzenia żadnych przychodów. Wtedy może się ubiegać o dofinansowanie. Jeżeli jednak projekt dotyczy bezpośrednio działalności transportowej, a będzie polegał na zakupie środka transportu, to zostanie odrzucony na etapie oceny formalnej. Należy jednak podkreślić, że każdy przypadek tego typu będzie analizowany osobno.

Dla wielu firm dużym problemem są pieniądze. Przecież przedsiębiorcy często dlatego właśnie sięgają do różnych źródeł, bo nie stać ich na samodzielne sfinansowanie inwestycji. Czy tacy też mają szansę?

To rzeczywiście poważny problem. Firmy muszą jednak pamiętać, że środki unijne działają na zasadzie refundacji poniesionych wydatków. Wynika z tego, że firma musi samodzielnie sfinansować inwestycję – korzystając na przykład z kredytu – a dopiero później uzyska dotację.

Dlatego zapewnienie źródeł finansowania jest niezbędne w momencie aplikowania o wsparcie w ramach LRPO. Wnioskodawca przedstawia swoją zdolność finansową do realizacji projektu we wniosku, biznesplanie oraz dokumentach finansowych, które są dołączane do wniosku.

Równie ważna jest płynność finansowa przedsiębiorstwa. Jest ona niezbędna w toku realizacji projektu. Beneficjent będzie musiał ją wykazać w biznesplanie. Ten element może nawet przesądzić o ocenie merytorycznej projektu.

Czy posiadanie świadectw jakości może pomóc przedsiębiorstwu w ubieganiu się o środki?

Certyfikaty i atesty są atutem firmy stanowiącym o jego konkurencyjności i poziomie świadczonych usług. Dlatego warto, żeby przedsiębiorcy mieli na uwadze, że ich posiadanie sprzyja rozwojowi firmy. Nawet jeżeli nie będą one decydowały o przyznaniu dotacji unijnych, mogą pomóc w nawiązaniu nowych kontaktów handlowych. Szczególnie wtedy, gdy firma działa albo planuje działalność na rynkach zagranicznych, ich posiadanie może być istotne.

Rozmawiał Michał Kołtuniak