Niepełnosprawny, który już ma firmę, może liczyć na dofinansowanie odsetek od kredytu zaciągniętego na kontynuowanie prowadzonej działalności. Ma prawo też ubiegać się o zwrot części zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne.
Zasady przyznawania tej pomocy reguluje art. 12a ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU nr 123, poz. 776 ze zm., dalej ustawa o rehabilitacji) oraz rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 17 września 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (DzU nr 194, poz. 1403). Obowiązuje ono od 7 listopada 2007 r.
Pieniądze wolno przeznaczyć na podjęcie pierwszy raz działalności gospodarczej, założenie własnego gospodarstwa rolnego, w tym prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej
Pomoc otrzymają też na ponowne podjęcie działalności gospodarczej lub wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, jeżeli od zaprzestania poprzedniej działalności lub ustania członkostwa spółdzielni socjalnej minęło 12 miesięcy.
Pomoc jest jednorazowa. Oznacza to, że jeśli przedsiębiorczy niepełnosprawny dostanie raz wsparcie na start działalności, nie może już liczyć na powtórną pomoc na to samo, nawet gdy działalność zakończył ponad 12 miesięcy wcześniej.
Konkretną wartość pomocy, jaką otrzyma debiutujący w biznesie niepełnosprawny, określi umowa zawarta ze starostą (powiatem). Maksymalna jej kwota nie przekroczy jednak 15-krotnego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale.
W trzecim kwartale 2007 r. przeciętne wynagrodzenie wynosiło 2703,41 zł, a więc obecnie maksymalna pomoc wynosi do 40 551,15 zł.
Pomoc przysługuje osobie niepełnosprawnej zarejestrowanej w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu, która nigdy nie otrzymała dofinansowania z PFRON na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej.
Wniosek składa się do starosty w tym samym powiecie, w którym bezrobotny jest zarejestrowany w urzędzie pracy.
Pomoc powinny przyznać powiatowe urzędy pracy, ale może się zdarzyć, że redystrybucją zajmować się będą powiatowe centra pomocy rodzinie lub miejskie ośrodki pomocy rodzinie, które dotychczas przyznawały pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej zastąpione od 30 lipca 2007 r. omawianym wsparciem. Przed złożeniem wniosku trzeba więc upewnić się, gdzie należy to zrobić.
Starosta sprawdza wniosek pod względem rachunkowym oraz formalnym. Jeżeli zawiera nieprawidłowości, informuje o nich wnioskodawcę w ciągu 14 dni od otrzymania wniosku i wzywa do usunięcia braków. Niepełnosprawny ma na to 14 dni od doręczenia wezwania.
Jeżeli wnioskodawca nie będzie mógł usunąć nieprawidłowości w terminie z przyczyn, które nie leżą po jego stronie, na własną prośbę skorzysta z wydłużonego terminu. Jeżeli go nie dochowa, dokument nie zostanie uwzględniony.
Rozpatrując wniosek, starosta bierze pod uwagę:
- przewidywane efekty ekonomiczne przedsięwzięcia, na które mają być przeznaczone pieniądze,
- popyt i podaż lokalnego rynku na planowaną działalność,
- kalkulację wydatków na uruchomienie działalności w zakresie wnioskowanej kwoty,
- uprawnienia i kwalifikacje wnioskodawcy,
- wysokość środków własnych wnioskodawcy,
- wysokość posiadanych środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przeznaczonych na ten cel w danym roku.
O rozpatrzeniu wniosku starosta informuje wnioskodawcę w ciągu 30 dni od otrzymania kompletnego dokumentu, ale nie wcześniej niż w dniu podjęcia przez radę powiatu uchwały o podziale pieniędzy PFRON otrzymanych na rok. Jeśli wniosek został potraktowany negatywnie, musi zawierać uzasadnienie odmowy. Jeśli natomiast starosta rozpatrzył go pozytywnie, wzywa wnioskodawcę do negocjacji warunków umowy. Zakończyć się one powinny w ciągu 14 dni od doręczenia wezwania.
Zawarta w ciągu 14 dni od zakończenia negocjacji umowa określa w szczególności:
> zobowiązanie starosty do wypłaty pieniędzy w kwocie ustalonej w negocjacjach oraz co najmniej jednokrotnego zweryfikowania prawidłowości realizacji warunków umowy przez wnioskodawcę w czasie obowiązywania kontraktu,
> zobowiązanie wnioskodawcy do:
- przeznaczenia pieniędzy na cel określony w umowie;
- prowadzenia działalności lub członkostwa w spółdzielni socjalnej przez co najmniej 24 miesięcy z uwzględnieniem okresów choroby, powołania do odbycia zasadniczej lub zastępczej służby wojskowej lub korzystania ze świadczenia rehabilitacyjnego;
- udokumentowania realizacji umowy na wezwanie starosty;
- umożliwienia wykonania przez starostę weryfikacji prawidłowości realizacji umowy;
- informowania starosty o wszelkich zmianach dotyczących realizacji umowy w terminie siedmiu dni od ich wystąpienia;
- rozliczenia otrzymanych pieniędzy w terminie określonym w umowie;
- zwrotu otrzymanych kwot oraz odsetek od nich, naliczonych od dnia ich otrzymania w wysokości jak dla zaległości podatkowych w ciągu trzech miesięcy od otrzymania wezwania starosty do zapłaty lub ujawnienia naruszenia co najmniej jednego z warunków umowy. Odsetki nie są naliczane, gdy pieniądze zostały wypłacone wnioskodawcy w wysokości wyższej od należnej z przyczyn niezależnych od wnioskodawcy;
- zabezpieczenia zwrotu pieniędzy – w formie poręczenia, w tym poręczenia spółdzielni socjalnej, weksla z poręczeniem wekslowym (awal), gwarancji bankowej, zastawu na prawach lub rzeczach, blokady rachunku bankowego lub aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji przez dłużnika.
Starosta wpłaca przyznane pieniądze na rachunek bankowy wnioskodawcy w ciągu 14 dni od zawarcia umowy. Jednak w ciągu sześciu miesięcy od jej podpisania wnioskodawca okazuje (odpowiednio do prowadzonej działalności):
- zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej,
- odpis z Krajowego Rejestru Sądowego,
- kopię koncesji, zezwolenia lub zaświadczenia o wpisie do rejestru działalności regulowanej,
- kopię decyzji prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników,
- zobowiązanie spółdzielni do przyjęcia wkładu w formie i wysokości planowanej do wniesienia przez wnioskodawcę.
Pieniądze mogą trafić do niepełnosprawnego, zanim przedstawi koncesję lub zezwolenie, jeżeli wydanie tych dokumentów zależy od tego, czy będzie miał przedmioty lub urządzenia niezbędne do prowadzenia działalności, a zamierza je kupić z przyznanej kwoty. Przedstawia staroście kopię koncesji albo zezwolenia nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od przekazania pieniędzy pod rygorem zwrotu otrzymanej pomocy.
Jeżeli pieniądze zostały przelane, a niepełnosprawny nie złoży wymaganych dokumentów, zwraca je z odsetkami naliczonymi od dnia ich otrzymania w wysokości jak dla zaległości podatkowych. Musi to zrobić w ciągu trzech miesięcy od otrzymania wezwania starosty do zapłaty lub ujawnienia naruszenia co najmniej jednego z warunków umowy >patrz przykład.
Przy działalności polegającej na produkcji rolnej maksymalna pomoc wynosi równowartość 3 tys. euro brutto w ciągu trzech lat poprzedzających jej udzielenie. Traktuje o tym rozporządzenie Komisji (WE) nr 1860/2004 z 6 października 2004 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rolnego i rybołówstwa (DzUrz UE L 325 z 28 października 2004 r., str. 4).
Z kolei w rybołówstwie wsparcie nie może przekroczyć równowartości 30 tys. euro łącznie z pomocą otrzymaną w roku bieżącym i dwóch poprzedzających latach. Udziela się jej na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 875/07 z 24 lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rybołówstwa i zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1860/04 (DzUrz UE L 193 z 25 lipca 2007 r., str. 6).
Jeżeli wnioskodawca prowadził wcześniej działalność gospodarczą lub rolniczą i otrzymał w związku z tym pomoc de minimis, do wniosku dołącza otrzymane wcześniej zaświadczenia o pomocy de minimis lub o pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie. Dokumenty związane z uzyskanym wsparciem przechowuje przez dziesięć lat od jego przyznania.
Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej lub na wkład do spółdzielni socjalnej ma charakter de minimis. Jeżeli dotyczy działalności gospodarczej, jej wartość brutto łącznie z każdą inną pomocą de minimis otrzymaną przez wnioskodawcę nie może przekroczyć równowartości 200 tys. euro brutto w roku, w którym otrzymał to wsparcie, i dwóch latach go poprzedzających. Jeśli pomoc dotyczy działalności w transporcie, wynosi 100 tys. euro, a otrzymanej kwoty nie wolno przeznaczyć na zakup środków transportu. Podstawą do udzielenia takiej pomocy jest rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/06 z 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu do pomocy de minimis (DzUrz UE L nr 379 z 28 grudnia 2006 r.).
Niepełnosprawny chce rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na lokalnym przewozie osób. Może otrzymać pomoc na zakup kasy fiskalnej i inne wydatki związane z prowadzeniem tej działalności, ale nie na zakup np. autobusu.
Niepełnosprawny prowadzący działalność gospodarczą albo własne lub dzierżawione gospodarstwo rolne może ubiegać się o dofinansowanie odsetek od kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie prowadzonej działalności
Określa to art. 13 ustawy o rehabilitacji. Podobnie jak pomoc na rozpoczęcie działalności, tak i to wsparcie przyznają powiatowe urzędy pracy. W praktyce są to zwykle powiatowe centra pomocy rodzinie lub MOPS. Wsparcie to wyniesie do 50 proc. wartości oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie działalności. Ponieważ pomoc ta jest również de minimis, jej wartość zależy od tego, ile takiego wsparcia beneficjent już otrzymał. Prowadzący działalność gospodarczą może otrzymać tyle dofinansowania, ile nie spowoduje przekroczenia 200 tys. euro pomocy de minimis, jaką dostał w roku bieżącym i dwóch latach poprzedzających. Odpowiednio mniej będzie dla prowadzącego działalność w transporcie – 100 tys. euro, 3 tys. euro dla prowadzących własne lub dzierżawione gospodarstwo rolne i 30 tys. euro, jeśli działalność dotyczy rybołówstwa.
Dofinansowanie otrzyma osoba niepełnosprawna, jeżeli:
- nie korzystała z pożyczki z PFRON na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej oraz z Funduszu Pracy na rozpoczęcie działalności gospodarczej,
- pożyczka została spłacona lub w całości umorzona.
Dofinansowanie otrzymuje na podstawie umowy zawartej ze starostą (powiatem) i gdy spełni wszystkie dodatkowo określone w niej warunki.
Ponadto wnioskujący musi oświadczyć, że nie jest w trudnej sytuacji. Definicję takiego przedsiębiorcy zawierają wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (DzUrz UE C 244 z 1 października 2004 r., str. 2).
Za przedsiębiorstwo zagrożone Komisja Europejska uważa to, które ani za pomocą środków własnych, ani właścicieli/akcjonariuszy lub wierzycieli nie powstrzyma strat i bez interwencji władz publicznych prawdopodobnie zniknęłoby z rynku w krótkim lub średnim czasie.
Szczególnie zagrożone będzie, gdy:
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością utraci ponad połowę zarejestrowanego kapitału, w tym ponad 1/4 w poprzedzających 12 miesiącach,
- spółka, w której przynajmniej niektórzy członkowie są w sposób nieograniczony odpowiedzialni za jej długi, jeżeli według sprawozdania finansowego utraciła ponad połowę kapitału, w tym ponad 1/4 w poprzedzających 12 miesiącach,
- niezależnie od rodzaju spółki, jeżeli spełnia kryteria w prawie krajowym, aby podlegać zbiorowej procedurze upadłościowej.
Nawet jeśli nie zachodzi żadna z tych okoliczności, przedsiębiorstwo można uznać za zagrożone, zwłaszcza gdy występują typowe oznaki kryzysu. Jest tak, gdy np. rosną straty, maleje obrót, zwiększają się zapasy, nadwyżki produkcji, zmniejszają się przepływy finansowe, rośnie zadłużenie, odsetki i spada wartość aktywów netto. W niektórych wypadkach przedsiębiorstwo może już być niewypłacalne lub podlegać postępowaniu upadłościowemu prowadzonemu zgodnie z prawem krajowym.
- uprawnieniach niepełnosprawnych w biurze oraz o związanych z tym obowiązkach pracodawców – "Zatrudniający niepełnosprawnych zyskują pomoc, ale mają też wiele obowiązków"
- przywilejach dla zakładów pracy chronionej – "Zakłady pracy chronionej korzystają z wielu przywilejów", "Zatrudnij niepełnosprawnego, a zyskasz taniego pracownika" i "Zagrożone etaty dla niepełnosprawnych ratuje jednorazowa pożyczka"
- zasadach tworzenia zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych – "Pracodawca tworzy zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych"
W najbliższą środę napiszemy o rozliczaniu tegorocznych dofinansowań pensji niepełnosprawnych.
