Przez ostatnie lata, gdy wystawienie weksla było objęte opłatą skarbową, przyzwyczailiśmy się do korzystania z urzędowych blankietów. Mniej zorientowani uczestnicy obrotu wekslowego byli przekonani, a nawet pewni, że weksel można wystawić wyłącznie na urzędowym blankiecie.
Teraz, gdy wskutek wejścia w życie nowej ustawy o opłacie skarbowej urzędowe blankiety przeszły do historii, niektórym może się wydawać, że to koniec weksla. Nic bardziej mylnego.
Weksel jest sformalizowanym dokumentem, ale nie oznacza to wcale przymusu wystawiania go na urzędowym blankiecie.
Owszem, wykorzystywanie blankietów wekslowych miało wiele zalet:
- upraszczało i przyspieszało wystawienie weksla,
- pozwalało na uniknięcie błędów tym, którzy wystawiali weksle okazjonalnie,
- przy wystawianiu weksla in blanco stwarzało domniemanie, że wystawca uczynił to w celu zaciągnięcia zobowiązania,
- ułatwiało sądom wykładnię treści weksla.
Należy przypuszczać, że teraz, gdy nie będzie blankietów wekslowych, przedsiębiorcy nauczą się wystawiać weksle na czystej kartce papieru.
Należy pamiętać, że weksel wystawiony na czystej kartce papieru wywołuje takie same skutki prawne jak dokument powstały przy wykorzystaniu blankietu.
Treść weksla może być wpisana ręcznie, maszynowo, odbita pieczęcią lub uzyskana jakąkolwiek inną techniką poligraficzną (np. wydruk komputerowy). Dotyczy to wszystkich elementów treści weksla z wyjątkiem podpisu. Podpis musi być jednak złożony własnoręcznie.
Weksel można wystawić w dowolnym języku, alfabetem właściwym dla tego języka.
Na ważność zobowiązania wekslowego nie ma wpływu kolejność umieszczenia w treści weksla poszczególnych jego elementów ani czas, w jakim powstały. Należy jednak pamiętać, by jego treść stanowiła spójną i logiczną całość wyrażającą zobowiązanie do zapłaty.
W treści weksla muszą się znaleźć pewne elementy wymagane przez prawo wekslowe dla weksla własnego (art. 101) albo trasowanego (art. 1).
W treści weksla własnego muszą się znaleźć:
- miejsce wystawienia weksla,
- data wystawienia weksla,
- termin płatności,
- miejsce płatności,
- bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty,
- nazwa "weksel",
- oznaczenie remitenta (wierzyciela),
- oznaczenie sumy pieniężnej,
- podpis wystawcy weksla.
Kolejność elementów weksla podajemy zgodnie z układem treści weksla w przykładzie.
Oprócz minimalnej treści, wymaganej przez prawo, weksel może również zawierać tzw. dodatkowe klauzule wekslowe, np. klauzulę "bez protestu".
Można się też spodziewać, że w sprzedaży pojawią się blankiety wekslowe zbliżone doznanego już blankietu urzędowego (patrz wzór nr 2).
Niewykluczone, że nowe blankiety będą nie mniej, a może nawet bardziej użyteczne niż te urzędowe. Dlaczego? Przez wiele lat posługiwania się blankietami urzędowymi zostały zebrane doświadczenia i opinie, które będą mogły być wykorzystane przy konstruowaniu nowych wzorów blankietów wekslowych. W efekcie nowe blankiety wekslowe mogą być łatwiejsze do uzupełnienia i bardziej przejrzyste dla osób, które sporadycznie mają do czynienia z wekslem.
Jedną z takich propozycji jest blankiet wekslowy, który w umiejętny sposób łączy to co stare i to co nowe (patrz wzór nr 1). Jego zaletami są:
- spójny i zrozumiały układ treści weksla,
- objaśnienia ułatwiające jego wy pełnienie,
- osobne pole na poręczenie i inne adnotacje,
- wiele innych rozwiązań ułatwiających i przyspieszających wypełnienie weksla, takich jak: przeznaczenie dwóch wierszy na wskazanie remitenta, co umożliwia jego oznaczenie poprzez odbicie małej (bankowej) pieczęci firmowej, pominięcie sformułowania "na zlecenie", które w blakniecie urzędowym trzeba było przekreślać i nadpisywać, aby odebrać wekslowi jego obiegową funkcję.
2. Data wystawienia weksla - jest to dzień powstania zobowiązania wekslowego. Najczęściej datę tę oznacza się, wpisując dzień (w formacie dwucyfrowym), miesiąc (słownie) i rok (w formacie czterocyfrowym).
3. Termin płatności - to dzień, w którym zgodnie z treścią dokumentu weksla ma zostać zapłacona suma wekslowa. Najczęściej termin ten wyraża się poprzez wskazanie dnia, miesiąca i roku (tak jak data wystawienia).
4. Przyrzeczenie zapłaty - musi mieć charakter bezwarunkowy (nie może uzależniać zapłaty sumy wekslowej od jakiegokolwiek warunku). Wyraża się je słowami "zapłacę" (jeżeli wystawcą jest jedna osoba), albo "zapłaci my" (jeżeli weksel wystawia kilka osób lub osoba prawna, np. spółka akcyjna). Treść przyrzeczenia zapłaty formułuje się poprzez uzupełnienie rdzenia " zapłac." końcówką fleksyjną "-ę" albo "-i my".
5. Słowo weksel - jest umieszczone w treści blankietu wekslowego. Przed słowem "weksel" można dopisać oznaczenie wskazujące na jego rodzaj; dla weksla własnego przyjmuje się określenie: "własny", "sola", "suchy".
6. Oznaczenie remitenta - remitent jest osobą uprawnioną z weksla (wierzycielem). Po słowie "weksel" (2. wiersz), natomiast przed oznaczeniem remitenta (3. wiersz), należy wpisać:
- "na zlecenie" - jeżeli weksel ma być przedmiotem obrotu poprzez indosowanie, albo
- "tylko" - jeżeli wystawca chce zabronić indosowania.
Remitenta oznacza się, wpisując przynajmniej jego nazwisko, a gdy remitentem jest osoba prawna lub inny podmiot - należy wpisać pełną nazwę lub firmę. Zaleca się także, aby wskazać imię remitenta oraz dodatkowe dane identyfikacyjne: miejsce zamieszkania lub siedziby, PESEL, nr KRS, REGON.
7. Suma wekslowa - określa wysokość zobowiązania zawartego w wekslu. Wymagane jest wskazanie zarówno kwoty, jak i waluty tego zobowiązania. Sumę wekslową zaleca się wpisać:
- w 3. wierszu - kwotę oznaczając cyframi, a walutę skrótem, np. "zł", oraz
- w 4. wierszu - wskazując słownie zarówno kwotę, jak i walutę.
Jeśli suma wekslowa zostanie oznaczona w sposób odmienny cyframi i słownie, to weksel będzie opiewał na sumę niższą.
8. Miejsce płatności - jest to miejscowość, w której suma wekslowa ma zostać zapłacona. Zamiast miejsca płatności można wskazać domicylianta.
9. Podpis wystawcy - musi być własnoręczny, złożony pod treścią weksla i obejmować przynajmniej nazwisko (osoby fizyczne), a jeżeli wystawcą jest osoba prawna lub inny podmiot - pełną nazwę lub firmę (może być pieczęć firmowa) oraz podpisy osób umocowanych do ich reprezentacji. Zaleca się także, aby podpis był czytelny oraz obejmował imię wystawcy i dodatkowe dane identyfikacyjne: miejsce zamieszkania lub siedziby, PESEL, nr KRS, REGON.
10. Poręczenie - jest formą zabezpieczenia zapłaty całości lub części sumy wekslowej. Poprzez złożenie podpisu (zaleca się na awersie weksla) poręczyciel staje się dłużnikiem odpowiadającym za zapłatę weksla solidarnie z osobą, za którą udzielił poręczenia (najczęściej z wystawcą).