- W uchwale rady nadzorczej dotyczącej wyboru biegłego rewidenta określono termin badania sprawozdania finansowego od 17 października 2011 do
15 kwietnia 2012. Czy to prawidłowe rozwiązanie? Prawnik firmy sugerował bowiem, aby określić termin badania: od 1 stycznia 2012 do 15 kwietnia 2012. Twierdził, że badanie nie może rozpoczynać się jeszcze w roku, którego ma ono dotyczyć. Sprawozdanie nie może bowiem powstać, dopóki nie minie okres, za jaki jest sporządzane. Czy prawnik ma rację?
– pyta czytelniczka.
W uchwale rady nadzorczej dokonującej wyboru biegłego rewidenta prawidłowo określono termin badania sprawozdania finansowego. Prawnik kwestionujący zasadność rozpoczęcia badania przed zakończeniem roku obrotowego nie ma racji.
Aby udzielić czytelniczce pełnej odpowiedzi, która przekona także prawnika, trzeba wyjaśnić następujące zagadnienia uregulowane w rozdziale 7 ustawy o rachunkowości:
• ustawowe zasady zawierania umów o badanie sprawozdania finansowego,
• terminy, w jakich może być przeprowadzana inwentaryzacja w formie spisu z natury, którego obserwację jednostka powinna umożliwić biegłemu rewidentowi,
• przedmiot opinii i raportu, jakie wydaje kluczowy biegły rewident w imieniu podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych.
Ustawa o rachunkowości wymaga, aby kierownik jednostki zawarł z audytorem umowę o badanie sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym jego udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych.
Terminy inwentaryzacji
Zgodnie z art. 26 ustawy o rachunkowości firma ma obowiązek przeprowadzić na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację w formie spisu z natury, m.in. rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych oraz nieruchomości zaliczonych do inwestycji.
Nie oznacza to, że spis z natury wszystkich aktywów jest przeprowadzany w ostatnim dniu roku obrotowego. Według dalszych przepisów ustawy wymieniony termin i częstotliwość inwentaryzacji uważa się bowiem za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację:
• wielu grup aktywów (wyjątki wymieniono w ustawie) rozpoczęto nie wcześniej niż trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku i ustalenie stanu na ostatni dzień roku obrotowego nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego w drodze spisu z natury lub potwierdzenia salda przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych,
• zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową przeprowadzono raz w ciągu dwóch lat,
• nieruchomości zaliczonych do środków trwałych i inwestycji oraz znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych i maszyn oraz urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie przeprowadzono raz w ciągu czterech lat,
• zapasów towarów i opakowań objętych ewidencją wartościową w punktach sprzedaży detalicznej przeprowadzono raz w roku.
Tak więc spis z natury, z wymaganym udziałem biegłego rewidenta, może być przeprowadzany w dowolnym dniu roku obrotowego, stosownie do ustaleń kierownika jednostki.
Ocena w opinii biegłego
Wyrażana przez biegłego rewidenta pisemna opinia o zbadanym sprawozdaniu finansowym powinna stwierdzać m.in., czy zbadane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych.
Raport, który uzupełnia stwierdzenia zawarte w opinii, musi zawierać m.in. ocenę prawidłowości stosowanego systemu rachunkowości. Według krajowego standardu rewizji finansowej nr 1 na ocenę tę składają się m.in.
• stwierdzenie, czy jednostka posiada dokumentację zasad rachunkowości wymaganą zgodnie z art. 10 ustawy o rachunkowości,
• ocena zasadności i ciągłości stosowanych zasad rachunkowości, w tym prawidłowości otwarcia ksiąg rachunkowych,
• ocena prawidłowości udokumentowania operacji gospodarczych,
• ocena rzetelności, bezbłędności i sprawdzalności ksiąg rachunkowych, w tym także prowadzonych za pomocą komputera, powiązania dokonanych w nich zapisów z dowodami księgowymi oraz sprawozdaniem finansowym,
• ocena stosowanych metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania za pomocą komputera oraz właściwej ochrony dokumentacji księgowej, ksiąg rachunkowych i sprawozdań finansowych.
Znacząca część czynności rewizyjnych uzasadniających ocenę prawidłowości stosowanego systemu rachunkowości może więc być wykonana przez biegłego rewidenta w ciągu roku obrotowego, przed zamknięciem ksiąg i sporządzeniem rocznego sprawozdania finansowego.
Badanie wstępne
W praktyce wielu podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych wykonywanie czynności rewizyjnych w ciągu roku obrotowego nosi nazwę badania wstępnego.
Zważywszy, że zarówno udział biegłego rewidenta w spisach z natury, jak i badania wstępne są elementami badania sprawozdania finansowego, określony w umowie okres badania powinien uwzględniać przewidywane terminy wykonywania tych czynności. •
Autor jest członkiem Krajowej Rady Biegłych Rewidentów
Zobacz także:
»
»
»
