Listem intencyjnym najczęściej w obrocie nazywa się dokument, w którym strony spisują wynik swoich ustaleń biznesowych, mających stanowić podwaliny wspólnego przedsięwzięcia. Dokument ten pojawia się najczęściej na wstępnym etapie rozmów pomiędzy chcącymi umówić się na przyszłość stronami.
Jest więc wyrazem zamiaru zakończenia negocjacji, tj. doprowadzenia do podpisania umowy. Wśród listów intencyjnych można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje: organizujące sposób prowadzenia i nadające ramy prawne negocjacjom oraz przygotowujące zawarcie negocjowanego kontraktu.
Listy intencyjne towarzyszą zwłaszcza długim i złożonym negocjacjom dotyczącym takich przedsięwzięć, jak: umowy długoterminowe, fuzje, nabycie przedsiębiorstwa czy też zakup dużych partii towarów. Służą przede wszystkim usprawnieniu całego procesu negocjacyjnego, będąc punktem wyjścia i opisując kluczowe warunki dla stron.
Często dokument taki jest formułowany przez jedną tylko ze stron, która określa w nim zamiar przystąpienia do danego przedsięwzięcia, i jest listem skierowanym do innej osoby. Potwierdzenie akceptacji tego zamiaru następuje na odesłanej kopii listu intencyjnego podpisanego przez drugą stronę lub też w odrębnym piśmie.
[srodtytul]Forma dowolna[/srodtytul]
Co ważne dla praktyki, list intencyjny nie wymaga żadnej konkretnej formy, a jego treść uzależniona jest od określonej sytuacji. Taki dokument może np. zaczynać się od sformułowania: „Niniejszym potwierdzamy chęć nabycia udziałów spółki xy….” lub „Ten list ma na celu potwierdzenie, że mamy zamiar dokonać zamówienia w państwa firmie...”.
W tym miejscu zazwyczaj następuje nawiązanie do proponowanych warunków transakcji lub też ich najistotniejszych, niepodlegających dalszym negocjacjom elementów. Istotnym fragmentem listu intencyjnego jest także wskazanie konkretnego harmonogramu potencjalnych, dalszych negocjacji lub też wyrażenie zamiaru ich zakończenia przed określoną datą.
Takie ustalenie niewątpliwie motywuje obydwie strony do sprawnego prowadzenia negocjacji z poszanowaniem wspólnych ustaleń czasowych.
[srodtytul]Bez wiążącego charakteru[/srodtytul]
Listy intencyjne, mimo że stanowią niezwykle ważny etap poprzedzający zawarcie umowy, nie zmierzają jednak w sposób obligacyjny do wywołania skutków prawnych. Nie jest to także instytucja prawna, z którą ustawa wiązałaby wprost określone skutki prawne.
List intencyjny wyraża jedynie stan gotowości strony lub stron do zawarcia umowy, informację o pozytywnym podejściu do transakcji. Nie jest to jednak ostateczna decyzja w tym względzie. Także wstępnie wskazane w liście przez daną stronę warunki danej umowy czy transakcji nie mają charakteru wiążącego.
Z listu intencyjnego nie wynikają więc zobowiązania do zawarcia umowy, co odróżnia typowy list intencyjny od umowy przedwstępnej i co do zasady nie może być mylone z ofertą w rozumieniu polskiego [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/1900_89/DU1964Nr%2016poz%20%2093.asp ]kodeksu cywilnego[/link]. Nie można jednak wykluczyć, że pod pojęciem listu intencyjnego czy też w jego treści będzie kryło się oświadczenie woli mające postać oferty, która zostanie następnie przyjęta przez adresata listu.
[srodtytul]Wymagane fachowe podejście[/srodtytul]
Niemniej, pomimo braku charakteru obligacyjnego i braku obowiązku negocjujących stron do zawarcia umowy, trudno odmówić listom intencyjnym całkowicie znaczenia prawnego. Przede wszystkim dokumenty te ułatwiają ustalenie początku negocjacji. Są narzędziem porządkującym, systematyzującym i niewątpliwie usprawniającym profesjonalny obrót gospodarczy.
W literaturze przedmiotu podnosi się, że bezpieczeństwo obrotu gospodarczego wymaga, aby strony podpisujące list intencyjny poważnie traktowały obowiązki zawarte w jego treści.
Od momentu podpisania listu intencyjnego pertraktujące strony są zobowiązane do lojalnego i uczciwego postępowania (art. 72 § 2 k.c.), co w razie naruszenia tego obowiązku może pociągnąć za sobą odpowiedzialność odszkodowawczą za tzw. winę w kontraktowaniu (culpa in contrahendo), a obowiązek naprawienia powstałej szkody wynika z przepisu art. 415 k.c.
Istotną rolę odgrywają również klauzule dobrych obyczajów czy uczciwości w obrocie. Pojęcia „lojalność”, „dobra wiara” funkcjonują w nauce prawa i są niejednokrotnie wykorzystywane w orzecz-
nictwie sądów. Zobowiązanie stron, że „w dobrej wierze” dołożą wszelkich starań, aby negocjacje zakończyły się sukcesem (tzn. podpisaniem umowy), nie kreuje co prawda „zobowiązania rezultatu”, z całą pewnością jest to jednak „zobowiązanie starannego działania”, z którego można czynić użytek w skutecznym egzekwowaniu praw strony, która w związku z działaniem swego kontrahenta poniosła szkodę.
[ramka][b]Międzynarodowe terminy[/b]
W obrocie handlowym list intencyjny często nazywa się:
- Letter of Intent
- Head of Terms
- memorandum of understanding
- protocol d’accord[/ramka]
[i]Autorka jest partnerem zarządzającym w Kancelarii Prawnej e|n|w|c[/i]
