Mniej firm zaprowadzi pełną księgowość

To o ponad 700 tys. zł więcej niż próg obowiązujący na 2009 r. Limity dotyczą podmiotów, które nie są bezwzględnie zobowiązane do stosowania ustawy o rachunkowości. Chodzi o osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie. Firmy działające w innej formie (np. spółki z o.o. i akcyjne) muszą prowadzić księgi rachunkowe bez względu na wysokość obrotów. Wynika to z art. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2054171429BB4714F29B528EA5919450?id=166037]ustawy o rachunkowości[/link].

[srodtytul]Nie tylko spółki[/srodtytul]

Zgodnie z tym przepisem ustawę o rachunkowości stosuje się do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Polski:

1. spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółek cywilnych (z zastrzeżeniem pkt 2), a także innych osób prawnych (z wyjątkiem Skarbu Państwa i NBP),

2. osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro (przy przeliczaniu na złote stosuje się średni kurs ustalony przez NBP na 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy),

3. jednostek organizacyjnych działających na podstawie prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (bez względu na wielkość przychodów).

Ponadto księgi rachunkowe muszą prowadzić gminy, powiaty, województwa i ich związki, a także państwowe, gminne, powiatowe i wojewódzkie: jednostki budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, zakłady budżetowe i fundusze celowe.

Ustawa o rachunkowości musi być także stosowana przez jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2), osoby zagraniczne, oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Niewymienione wcześniej podmioty muszą prowadzić pełną księgowość, jeżeli otrzymują na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych.

[srodtytul]Fiskus: decyduje ustawa o PIT[/srodtytul]

Zdaniem organów podatkowych [b]analiza ustawy o rachunkowości nie wystarczy jednak do stwierdzenia, czy osoba fizyczna lub spółka osobowa musi prowadzić księgi rachunkowe.[/b]

Świadczy o tym m.in. [b]interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 16 stycznia 2008 r. (IBPB1/415-188/07/WRz)[/b]. Z wnioskiem o interpretację zwróciła się spółka cywilna. W 2007 r. prowadziła ona księgę przychodów i rozchodów. Przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych nie przekroczyły w 2007 r. wynikającego z ustawy o rachunkowości limitu zobowiązującego do prowadzenia ksiąg rachunkowych (wówczas była to równowartość 800 tys. euro). Spółka poinformowała jednak, że w czerwcu 2007 r. sprzedała budynek za cenę przekraczającą 5 milionów zł. Zapytała więc, czy w 2008 r. musi stosować przepisy ustawy o rachunkowości. Jej zdaniem nie ma takiego obowiązku. To dlatego, że zgodnie z jej art. 2 przy obliczaniu obrotów zobowiązujących do prowadzenia ksiąg rachunkowych bierze się pod uwagę jedynie przychody ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych. Nie uwzględnia się więc pozostałych przychodów operacyjnych, a więc między innymi przychodów ze sprzedaży środków trwałych.

[srodtytul]Ten sam limit, różne definicje [/srodtytul]

Izba skarbowa nie zgodziła się z taką interpretacją. Wskazała, że w myśl art. 24a ust. 4 ustawy o PIT obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody w rozumieniu art. 14 tej ustawy za poprzedni rok podatkowy wynosiły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w przepisach o rachunkowości.

Limit zobowiązujący do prowadzenia ksiąg rachunkowych jest identyczny w przepisach podatkowych i rachunkowych. Różne są jednakże definicje przychodów formułowane na potrzeby tych dwóch ustaw. Podatkowa definicja przychodów jest szersza od zawartej w prawie bilansowym. To dlatego, że w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o PIT przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (nie uwzględnia się VAT). [b]Przychodami z działalności gospodarczej są również kwoty wymienione w art. 14 ust. 2 ustawy o PIT (m.in. przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej)[/b].

Na tej podstawie [b]izba skarbowa uznała, że spółka powinna założyć księgi rachunkowe, mimo że takiego obowiązku nie nakłada na nią ustawa o rachunkowości.[/b] Uwzględniając przychody ze sprzedaży budynku, jej przychody znacznie przekroczyły bowiem obowiązujący wówczas limit zobowiązujący do prowadzenia pełnej księgowości.

Takie samo stanowisko zaprezentował fiskus w [b]interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 listopada 2007 r. (ITPB1/415-168/07/PSZ).[/b]

[ramka][b]Czasem bilans dobrowolny[/b]

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mogą się zdecydować na prowadzenie ksiąg, nawet gdy ich obroty za poprzedni rok nie przekraczają równowartości w walucie polskiej 1 200 000 euro. W takiej sytuacji osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego muszą zawiadomić o tym urząd skarbowy właściwy w sprawach opodatkowania PIT. [/ramka]

masz pytanie, wyślij e-mail do autora [mail=k.pilat@rp.pl]k.pilat@rp.pl[/mail]