To o ponad 700 tys. zł więcej niż próg obowiązujący na 2009 r. Limity dotyczą podmiotów, które nie są bezwzględnie zobowiązane do stosowania ustawy o rachunkowości. Chodzi o osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie. Firmy działające w innej formie (np. spółki z o.o. i akcyjne) muszą prowadzić księgi rachunkowe bez względu na wysokość obrotów. Wynika to z art. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2054171429BB4714F29B528EA5919450?id=166037]ustawy o rachunkowości[/link].

[srodtytul]Nie tylko spółki[/srodtytul]

Zgodnie z tym przepisem ustawę o rachunkowości stosuje się do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Polski:

1. spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółek cywilnych (z zastrzeżeniem pkt 2), a także innych osób prawnych (z wyjątkiem Skarbu Państwa i NBP),

2. osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych, spółek partnerskich oraz spółdzielni socjalnych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro (przy przeliczaniu na złote stosuje się średni kurs ustalony przez NBP na 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy),

Reklama
Reklama

3. jednostek organizacyjnych działających na podstawie prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (bez względu na wielkość przychodów).

Ponadto księgi rachunkowe muszą prowadzić gminy, powiaty, województwa i ich związki, a także państwowe, gminne, powiatowe i wojewódzkie: jednostki budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, zakłady budżetowe i fundusze celowe.

Ustawa o rachunkowości musi być także stosowana przez jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2), osoby zagraniczne, oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Niewymienione wcześniej podmioty muszą prowadzić pełną księgowość, jeżeli otrzymują na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych.

[srodtytul]Fiskus: decyduje ustawa o PIT[/srodtytul]

Zdaniem organów podatkowych [b]analiza ustawy o rachunkowości nie wystarczy jednak do stwierdzenia, czy osoba fizyczna lub spółka osobowa musi prowadzić księgi rachunkowe.[/b]

Świadczy o tym m.in. [b]interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 16 stycznia 2008 r. (IBPB1/415-188/07/WRz)[/b]. Z wnioskiem o interpretację zwróciła się spółka cywilna. W 2007 r. prowadziła ona księgę przychodów i rozchodów. Przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych nie przekroczyły w 2007 r. wynikającego z ustawy o rachunkowości limitu zobowiązującego do prowadzenia ksiąg rachunkowych (wówczas była to równowartość 800 tys. euro). Spółka poinformowała jednak, że w czerwcu 2007 r. sprzedała budynek za cenę przekraczającą 5 milionów zł. Zapytała więc, czy w 2008 r. musi stosować przepisy ustawy o rachunkowości. Jej zdaniem nie ma takiego obowiązku. To dlatego, że zgodnie z jej art. 2 przy obliczaniu obrotów zobowiązujących do prowadzenia ksiąg rachunkowych bierze się pod uwagę jedynie przychody ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych. Nie uwzględnia się więc pozostałych przychodów operacyjnych, a więc między innymi przychodów ze sprzedaży środków trwałych.

[srodtytul]Ten sam limit, różne definicje [/srodtytul]

Izba skarbowa nie zgodziła się z taką interpretacją. Wskazała, że w myśl art. 24a ust. 4 ustawy o PIT obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody w rozumieniu art. 14 tej ustawy za poprzedni rok podatkowy wynosiły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w przepisach o rachunkowości.

Limit zobowiązujący do prowadzenia ksiąg rachunkowych jest identyczny w przepisach podatkowych i rachunkowych. Różne są jednakże definicje przychodów formułowane na potrzeby tych dwóch ustaw. Podatkowa definicja przychodów jest szersza od zawartej w prawie bilansowym. To dlatego, że w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy o PIT przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (nie uwzględnia się VAT). [b]Przychodami z działalności gospodarczej są również kwoty wymienione w art. 14 ust. 2 ustawy o PIT (m.in. przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej)[/b].

Na tej podstawie [b]izba skarbowa uznała, że spółka powinna założyć księgi rachunkowe, mimo że takiego obowiązku nie nakłada na nią ustawa o rachunkowości.[/b] Uwzględniając przychody ze sprzedaży budynku, jej przychody znacznie przekroczyły bowiem obowiązujący wówczas limit zobowiązujący do prowadzenia pełnej księgowości.

Takie samo stanowisko zaprezentował fiskus w [b]interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 listopada 2007 r. (ITPB1/415-168/07/PSZ).[/b]

[ramka][b]Czasem bilans dobrowolny[/b]

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mogą się zdecydować na prowadzenie ksiąg, nawet gdy ich obroty za poprzedni rok nie przekraczają równowartości w walucie polskiej 1 200 000 euro. W takiej sytuacji osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego muszą zawiadomić o tym urząd skarbowy właściwy w sprawach opodatkowania PIT. [/ramka]

masz pytanie, wyślij e-mail do autora [mail=k.pilat@rp.pl]k.pilat@rp.pl[/mail]