Dla większości spółek handlowych rok obrotowy jest tożsamy z kalendarzowym. Termin sporządzenia przez nie sprawozdania finansowego za 2008 r. minął wraz z końcem marca. Na tym nie zakończyły się jednak obowiązki rachunkowe związane z zakończeniem roku obrotowego. Przyjrzyjmy się, jakich jeszcze formalności trzeba dopełnić w najbliższym czasie i co grozi za nieprzestrzeganie ustawowych wymogów.

Poniższe informacje są użyteczne także dla tych spółek, w których rok obrotowy nie pokrywa się z kalendarzowym.

[srodtytul]Musi być zatwierdzenie[/srodtytul]

Roczne sprawozdanie finansowe spółki podlegającej przepisom [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D0115E5B048C668DB6ECBBCA23BF044D?id=166037]ustawy o rachunkowości[/link] (dalej uor) [b]powinno być zatwierdzone przez jej odpowiedni organ[/b] (w przypadku spółki z o.o. jest nim zgromadzenie wspólników), nie później niż [b]w terminie sześciu miesięcy od dnia bilansowego[/b] (a zatem w tych spółkach, w których rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym, termin ten minie z końcem czerwca).

W niektórych spółkach roczne sprawozdanie finansowe, przed jego zatwierdzeniem, musi być dodatkowo [b]zbadane przez biegłego rewidenta[/b] (art. 64 uor), ponieważ podział lub pokrycie wyniku finansowego jest możliwe dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, poprzedzonego wyrażeniem przez biegłego rewidenta opinii o tym sprawozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami. Uchybienie obowiązkowi poddania sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta podlega karze grzywny albo ograniczenia wolności (art. 79 pkt 1 uor).

[srodtytul]Do wiadomości urzędu skarbowego...[/srodtytul]

Na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy o CIT spółki podlegające przepisom tej ustawy mają obowiązek [b]przekazać do urzędu skarbowego roczne sprawozdanie finansowe (ewentualnie wraz z opinią i raportem biegłego) w terminie dziesięciu dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, wraz z odpisem uchwały organu zatwierdzającego sprawozdanie finansowe.[/b] Niezłożenie sprawozdania finansowego do urzędu skarbowego może być przez szczególnie gorliwe organy podatkowe traktowane jako niezłożenie w terminie wymaganej informacji podatkowej i w konsekwencji zakwalifikowane jako przestępstwo lub wykroczenie skarbowe określone w art. 80 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=99A15012E0C2D074933F3CE25FC15BE9?id=186065]kodeksu karnego skarbowego[/link] zagrożone odpowiednio karą grzywny w stawkach dziennych bądź karą grzywny za wykroczenie skarbowe (przy naruszeniach mniejszej wagi).

[srodtytul]...wspólników i akcjonariuszy[/srodtytul]

Z art. 68 ustawy o rachunkowości wynika, że m.in. spółki z o.o. i akcyjne są obowiązane do udostępnienia wspólnikom i akcjonariuszom:

- rocznego sprawozdania finansowego,

- sprawozdania z działalności spółki,

- opinii wraz z raportem biegłego rewidenta, jeżeli sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi badania,

[b]najpóźniej na 15 dni przed zgromadzeniem wspólników lub walnym zgromadzeniem[/b]. Uchybienie temu obowiązkowi podlega karze grzywny albo ograniczenia wolności (art. 79 pkt 5 uor).

[srodtytul]Złożenie w KRS[/srodtytul]

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy o rachunkowości kierownik jednostki (w wypadku spółki z o.o. lub akcyjnej – zarząd) [b]składa w rejestrze przedsiębiorców KRS[/b]:

- roczne sprawozdanie finansowe,

- opinię biegłego rewidenta, jeżeli sprawozdanie podlegało badaniu,

- odpis uchwały lub postanowienie właściwego organu o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, podziale zysku lub pokryciu straty oraz

- sprawozdanie z działalności spółki.

Powinno to nastąpić [b]w terminie 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego[/b]. Niezłożenie sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności spółki do rejestru przedsiębiorców KRS, zgodnie z art. 79 pkt 4 uor, jest zagrożone karą grzywny albo ograniczenia wolności.

[srodtytul]Ogłoszenie w Monitorze[/srodtytul]

Te spółki, których sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi zbadania przez biegłego rewidenta, dodatkowo muszą [b]złożyć określone elementy sprawozdania finansowego do ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski B, w terminie 15 dni od dnia ich zatwierdzenia, wraz z opinią biegłego rewidenta oraz odpisem uchwały bądź postanowienia stosownego organu o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty[/b] (art. 70 ustawy o rachunkowości). Obowiązek ogłoszenia może dotyczyć również rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej. Uchybienie temu obowiązkowi podlega karze grzywny albo karze ograniczenia wolności (art. 79 pkt 3 uor).

Podkreślić należy, że niezależnie od odpowiedzialności karnej naruszenie wskazanych wyżej obowiązków może uzasadniać odwołanie osób odpowiedzialnych za ich realizację (np. członków zarządu w spółkach kapitałowych) z zajmowanych stanowisk.

[ramka][b]Za brak sprawozdania grozi surowa kara[/b]

Zgodnie z art. 45 uor jednostki podlegające przepisom ustawy o rachunkowości (m.in. spółki kapitałowe) mają obowiązek sporządzenia sprawozdania finansowego na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych. Księgi rachunkowe zamyka się przede wszystkim na dzień kończący rok obrotowy. Do rocznego sprawozdania finansowego spółki kapitałowej należy dołączyć również sprawozdanie zarządu z działalności spółki (art. 45 ust. 4 oraz art. 49 ust. 1 uor). Zarząd jednostki podlegającej przepisom uor jest zobowiązany do sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego w terminie trzech miesięcy od dnia bilansowego. Za jego niesporządzenie, zgodnie z art. 77 pkt 2 uor, grozi kara grzywny lub kara pozbawienia wolności do lat dwóch albo obie te kary łącznie.

Jednostka dominująca, mająca siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Polski, zobowiązana jest co do zasady sporządzić roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej, obejmujące dane jednostki dominującej i jednostek od niej zależnych wszystkich szczebli, bez względu na ich siedzibę, zestawione w taki sposób, jakby grupa kapitałowa stanowiła jedną jednostkę (zgodnie z art. 55 – 63d uor). Sprawozdanie to również podlega zatwierdzeniu przez odpowiedni organ danej jednostki.[/ramka]

[i]Autorzy są współpracownikami Działu Prawa Handlowego w Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna sp.k.[/i]