[b]Na początku 2008 r. nasza spółka nabyła nieruchomość. Zarząd podjął decyzję o wynajęciu całej powierzchni innym firmom. Nieruchomość została więc zaklasyfikowana do kategorii długoterminowych inwestycji w nieruchomości. Zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości aktywa te wyceniane są w wartości godziwej. Na 31 grudnia 2008 r. nieruchomość wycenił niezależny rzeczoznawca i skutki przyrostu wartości odniesione zostały na kapitał z aktualizacji wyceny. Czy w związku ze zmianą przepisów ustawy o rachunkowości od 1 stycznia 2009 r. nasza spółka jest zobowiązana do zmiany stosowanej polityki rachunkowości w zakresie wyceny inwestycji w nieruchomości i to wstecz?[/b]

Od 1 stycznia 2009 r. zmieniły się zasady ujmowania skutków wyceny nieruchomości inwestycyjnych do ceny rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej. Przed nowelizacją zwiększenia wartości inwestycji odnoszone były drugostronnie na kapitał z aktualizacji wyceny, tak jak zrobiła to spółka. Obecnie skutki aktualizacji wartości nieruchomości inwestycyjnych odnoszone są w ciężar pozostałych kosztów lub przychodów operacyjnych.

Ustawodawca nie doprecyzował natomiast, w jaki sposób ująć i rozliczyć nadwyżkę z przeszacowania wykazaną wcześniej na bilansie otwarcia 2009 r. w pozycji „kapitał z aktualizacji wyceny”. Nie zostało jeszcze wypracowane jednolite podejście w tym zakresie także wśród audytorów. Najbardziej zasadne wydaje się jednak postępowanie takie jak w przypadku zmiany polityki rachunkowości (w tym wypadku nie zmienia się metoda wyceny aktywów, a jedynie sposób rozliczenia skutków aktualizacji wyceny).

Zgodnie z nadrzędną zasadą rachunkowości przyjęte zasady należy stosować w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych m.in. jednakowego grupowania operacji gospodarczych, ustalania wyniku finansowego oraz sporządzania sprawozdań finansowych tak, aby za kolejne lata informacje z nich wynikające były porównywalne.

W razie odniesienia kapitału z aktualizacji wyceny z bilansu otwarcia na wynik bieżącego roku ta nadrzędna zasada rachunkowości nie zostałaby zachowana. Mogłoby to istotnie zniekształcić wynik 2009 r. i wprowadzić w błąd zewnętrznych odbiorców sprawozdań finansowych.

Ponieważ nieruchomość została nabyta w 2008 r., w sprawozdaniu za 2009 r. spółka powinna przekształcić dane porównawcze za 2008 r., odnosząc skutki aktualizacji dokonanej na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego w wynik finansowy tamtego okresu.

Gdyby nieruchomość została nabyta przed 2008 r., odpowiednia korekta dotyczyłaby zarówno 2008 r., jak i niepodzielonego wyniku lat ubiegłych (bilans otwarcia 2008 r.). Przy takim postępowaniu w wyniku bieżącego roku obrotowego oraz roku poprzedniego zostaną uwzględnione jedynie skutki zmian wartości godziwej, do jakich doszło w tych okresach. Takie podejście zapewni jednolitą prezentację i porównywalność danych sprawozdawczych za obydwa lata obrotowe.

[i]Jacek Kaczka, biegły rewident, prezes zarządu firmy audytorskiej Audit4Business sp. z o.o.[/i]

[i]Krzyszotf Burnos, biegły rewident, prezes zarządu firmy audytorskiej Elma-Polaudit sp. z o.o.[/i]