Właściciel lombardu ma obowiązek prowadzić księgi rachunkowe

- Zastanawiam się nad otworzeniem lombardu. Czy prowadząc lombard będę mógł prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów? Z rozporządzenia w sprawie sposobu prowadzenia podatkowej księgi wynika, że przedsiębiorcy prowadzący lombardy prowadzą tę księgę według nieco odmiennych zasad. – pyta czytelnik.

Od 11 października 2015 r. lombardy, jako instytucje pożyczkowe, mogą być prowadzone wyłącznie w formie spółki kapitałowej, a więc spółki z o.o. lub spółki akcyjnej >patrz ramka.

Aby otworzyć lombard, czytelnik musi zatem utworzyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjną, która tę działalność będzie prowadziła.

Tylko podatnicy PIT

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów (...) albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22a-22o ustawy o PIT (zob. art. 24a ustawy o PIT). Podatkową księgę przychodów i rozchodów mogą więc prowadzić wyłącznie podatnicy PIT, tj. osoby fizyczne oraz spółki cywilne lub jawne osób fizycznych. Skoro od 11 października 2015 r. lombardy mogą być prowadzone wyłącznie przez spółki z o.o. lub spółki akcyjne, to muszą one obligatoryjnie założyć księgi rachunkowe, a nie mogą (bez względu na obroty) prowadzić podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się m.in. do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej kapitałowych spółek handlowych (w tym również w organizacji) (art. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości).

Minister zapomniał zmienić rozporządzenie

Niestety, rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów nie zostało dostosowane do tych zmian w zakresie statusu podmiotu prowadzącego lombard i z tego względu może wprowadzać w błąd. W dalszym ciągu w tym rozporządzeniu są bowiem wskazywane odmienności w prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów przez podatników prowadzących działalność w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenia lombardów) (zob. m.in. § 6 pkt 2 rozporządzenia). Z uwagi na to, że od 11 października 2015 r. lombardy mogą być prowadzone wyłącznie w formie spółki kapitałowej, a ta prowadzi obligatoryjnie księgi rachunkowe, a nie podatkową księgę przychodów i rozchodów, należy uznać przepisy dotyczące lombardów zawarte w rozporządzeniu w sprawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, za tzw. przepisy „martwe", które obecnie nie obowiązują.

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

Lombard jest instytucją pożyczkową

Instytucja pożyczkowa może prowadzić działalność wyłącznie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej (zob. art. 59a ust. 1 ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim).

Instytucja pożyczkowa – w myśl art. 5 ust. 2a ustawy o kredycie konsumenckim – to kredytodawca inny niż:

a) bank krajowy, bank zagraniczny, oddział banku zagranicznego, instytucja kredytowa lub oddział instytucji kredytowej w rozumieniu ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe,

b) spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa,

c) podmiot, którego działalność polega na udzielaniu kredytów konsumenckich w postaci odroczenia zapłaty ceny lub wynagrodzenia na zakup oferowanych przez niego towarów i usług.

Instytucja pożyczkowa została wprowadzona do ustawy o kredycie konsumenckim od 11 października 2015 r. ustawą z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r. poz. 1357). Jak czytamy w uzasadnieniu projektu tej nowelizacji: „(...) Definicja instytucji pożyczkowej obejmuje również przedsiębiorców prowadzących działalność lombardową, w zakresie, w jakim udzielają kredytów konsumenckich. (...)."

WNIOSEK

Od 11 października 2015 r. podmiot, który zamierza prowadzić działalność lombardową, powinien utworzyć spółkę z o.o. lub akcyjną, a ta obligatoryjnie musi prowadzić księgi rachunkowe. Nie może być w tym przypadku prowadzona podatkowa księga przychodów i rozchodów.