I to nie tylko wtedy, gdy płaci za audyt roczny i jest to badanie obowiązkowe (czyli do jego przeprowadzenia zmuszają przepisy ustawy o rachunkowości), ale także gdy nie ma ustawowego obowiązku badania sprawozdania (czyli np. gdy chce potwierdzić prawidłowość rozliczeń). Potwierdzają to organy podatkowe.

Dodatkowe badanie i wątpliwości

Przykładem jest pismo Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego z 22 grudnia 2005 r. (1471/DPD2/423-135/05/AB).

Spółka zapytała, czy koszty badania sprawozdań finansowych sporządzonych według zasad ustawy o rachunkowości oraz standardów US GAAP i MSR można zaliczyć do kosztów podatkowych. Podała, że zgodnie z ustawą o rachunkowości zobowiązana jest do prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań finansowych. Dodatkowe obowiązki wynikają z jej statutu.

Sporządza sprawozdania finansowe po zakończeniu każdego kwartału, według standardów polskich i zagranicznych. Sprawozdania sporządzone po sześciu i dwunastu miesiącach danego roku obrotowego są poddawane badaniu przez biegłego rewidenta. Ponadto biegły przegląda sprawozdania po trzecim i dziewiątym miesiącu roku obrotowego.

Ze względu na skalę działalności, spółka kładzie duży nacisk na zapewnienie poprawności danych i wyeliminowanie możliwości powstania ewentualnych nieprawidłowości. Dane z ksiąg rachunkowych są podstawą dla sprawozdawczości podatkowej i rachunkowości zarządczej oraz materiałem informacyjnym dla komitetu audytowego.

Pomagają w decyzjach, więc jest koszt

Odpowiadając na pytanie spółki, organ podatkowy przypomniał, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, jeśli pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Są to więc koszty bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwanym przychodem oraz koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika, czyli związane z funkcjonowaniem firmy.

W opinii urzędu „wydatki poniesione na badanie sprawozdań finansowych przez biegłego rewidenta, zarówno o charakterze obligatoryjnym, jak i prowadzone na podstawie statutu spółki, należy traktować, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jako koszty uzyskania przychodów, gdyż są one powiązane z funkcjonowaniem podatnika i istnieje pośredni związek przyczynowy między wydatkiem a uzyskanymi przychodami”.

Gdzie organ widzi ten związek? Jak czytamy w interpretacji: „informacje wynikające ze sporządzanych przez spółkę sprawozdań są istotnym elementem podejmowania decyzji przez władze Spółki w sprawie dalszego kierunku jej działania. Są też podstawowym materiałem informacyjnym dla komitetu audytowego.

Dodatkowo sprawozdania te (…) mogą znacząco poprawić sytuację spółki w przypadku poszukiwania przez nią źródeł finansowania działalności na rynkach międzynarodowych”.

Nieobowiązkowe też wolno

To, że wydatki poniesione na badanie sprawozdania finansowego prowadzone na podstawie decyzji organów jednostki, która nie ma ustawowego obowiązku poddawania badaniu jej rocznych sprawozdań finansowych, mogą być zaliczone do kosztów podatkowych potwierdził też Trzeci Mazowiecki Urząd Skarbowy w Radomiu w piśmie z 27 kwietnia 2007 r. (1473/880/KDO/423/22/07/EG).

Spółka należąca do kapitałowej grupy FFF zobowiązana do sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego według standardów FFF (tzw. grupowego) pytała, czy może zaliczyć do  kosztów podatkowych wydatki na badanie ksiąg rachunkowych zgodnie z wewnętrznymi standardami raportowania obowiązującymi w jej grupie kapitałowej. Urząd się na to zgodził.

To dlatego, że badanie to pozwala na bardziej wnikliwą ocenę kondycji finansowej i sprawności zarządzania firmą. Przynależność do grupy umożliwia też spółce korzystanie z wiedzy i bogatego doświadczenia w  produkcji pieczywa, którego odbiorcą jest firma X, dając ugruntowaną pozycję na rynku i pewność działania – stwierdził urząd.

Spółka musi wykazać swój interes

Podobne wnioski wynikają z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 17 lipca 2009 r. (IPPB3/423-204/09-3/JG), która podkreśliła, że wydatki na nieobligatoryjne badanie sprawozdania finansowego sporządzonego zgodnie z MSR mające na celu weryfikację jego zgodności z tymi standardami, muszą wypełnić generalną regułę art. 15 ust.1 ustawy o CIT (czyli zostać poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła). Tylko w takim przypadku można je uznać za koszty pośrednio związane z uzyskiwanymi przez podatnika przychodami.

Sprawozdania finansowe, o które pytała spółka, wraz z opinią i raportem biegłego miały być przekazywane jej udziałowcowi (dane te są dla niego niezbędne dla celów konsolidacji w jego sprawozdaniu finansowym).

Izba stwierdziła, że jeśli okoliczności te „pozwolą na udowodnienie, że przeprowadzone badanie jest sporządzane w interesie Spółki i w celu uzyskania przez nią przychodów podatkowych, w związku z jej działalnością (a nie wyłącznie w interesie udziałowca), to poniesiony wydatek może być uznany za koszt uzyskania przychodów”.

Podobnie stwierdziła Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 30 kwietnia 2010 r. (ITPB3/423-141/10/DK). Spółka pytała o badanie sprawozdania finansowego sporządzonego według metodologii wskazanej przez kierownictwo grupy. Wskazała, że uzyskane dane są jej przydatne dla celów analizy zarządzania strategicznego, jak również dla celów rachunkowości zarządczej i budżetowania (korzystanie z wiedzy i doświadczenia innych spółek z grupy).

Izba uznała, że poniesione wydatki mogą być kosztem, jeśli rzeczywiście przeprowadzone badanie jest sporządzane w interesie spółki i w celu uzyskania przez nią przychodów podatkowych oraz w związku z jej działalnością.