[b]Nasza spółka rozpoczęła w bieżącym roku budowę nowego zakładu produkcyjnego. Środki na finansowanie budowy częściowo pochodzą z kredytu w euro.

Sporządzamy sprawozdanie finansowe zgodnie z międzynarodowymi standardami sprawozdawczości finansowej. Jakie koszty finansowania mogą zwiększać wartość budowanego zakładu?

O jakich ogólnych zasadach powinniśmy pamiętać, rozliczając tę inwestycję?[/b] – pyta czytelnik.

Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 23 „Koszty finansowania zewnętrznego” (dalej MSR 23) koszty finansowania, które mogą zostać przypisane do kosztu wytworzenia dostosowywanego składnika aktywów, wymagają kapitalizacji.

[srodtytul]Dostosowywany składnik aktywów[/srodtytul]

Dostosowywany składnik aktywów to, zgodnie z MSR 23, taki, który wymaga znacznego okresu niezbędnego do przygotowania go do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży. Inwestycje (z wyjątkiem inwestycji w nieruchomości) nie są dostosowywanymi składnikami aktywów.

Przy początkowym ujęciu inwestycji w nieruchomości koszty finansowania zewnętrznego powinny zostać kapitalizowane jako element kosztu wytworzenia. Jeżeli spółka wybierając zasady polityki rachunkowości przyjmie zasadę wyceny nieruchomości inwestycyjnych według wartości godziwej, różnicę między kosztem wytworzenia obejmującym koszty finansowania zewnętrznego a wartością godziwą odnosi się na wynik finansowy.

MSR nie definiuje „znacznego okresu do przygotowania”. To zarząd powinien osądzić i, uwzględniając charakter danej grupy aktywów, ustalić, które aktywa są aktywami dostosowywanymi. Wybór taki powinien być elementem polityki rachunkowości i konsekwentnie stosowany dla poszczególnych grup dostosowywanych składników aktywów.

Najczęściej przyjmuje się, że „znaczny okres do przygotowania” to okres trwający nie krócej niż sześć miesięcy. Wydaje się więc, że realizowana przez spółkę czytelnika budowa spełnia definicję dostosowywanego składnika aktywów i dalsze rozważania dotyczące kosztów możliwych do skapitalizowania będą miały do niej zastosowanie.

[srodtytul]Kredyty celowe oraz ogólne[/srodtytul]

Można kapitalizować zarówno koszty długu zaciągniętego bezpośrednio w celu finansowania dostosowywanego składnika aktywów, jak i koszty ogólnego długu, który zostałby spłacony, gdyby jednostka nie ponosiła kosztów związanych z dostosowywaniem składnika aktywów.

W przypadku kredytów celowych, zaciągniętych w celu realizacji danych inwestycji, kapitalizacji mogą podlegać koszty poniesione w związku z tym kredytem pomniejszone o kwoty uzyskane z czasowego zainwestowania pochodzących z niego środków.

W przypadku kredytów ogólnych kapitalizacji powinna podlegać kwota obliczona przy zastosowaniu stopy kapitalizacji do nakładów poniesionych na dany składnik aktywów.

Ponieważ standard dotyczy wyłącznie faktycznie poniesionych kosztów finansowania, uznaje się, że nie jest możliwa kapitalizacja kosztów utraconych korzyści, gdy do finansowania budowy składnika aktywów zaangażowane są własne środki pieniężne.

Podobnie korygowanie kosztów finansowania o przychody wynikające z czasowego zainwestowania środków pochodzących z kredytów ogólnych nie byłoby właściwe.

Stopa kapitalizacji powinna stanowić średnioważoną stopę wszystkich kosztów finansowania zewnętrznego dotyczących kredytów i pożyczek, stanowiących zobowiązania jednostki w danym okresie, innych niż kredyty zaciągnięte z konkretnym zamiarem pozyskania dostosowywanego składnika aktywów.

Przykładowy sposób ustalenia stopy kapitalizacji został przedstawiony w przykładzie 2.

[srodtytul]Różnice kursowe[/srodtytul]

Standard mówi, że różnice kursowe aktywuje się w takim stopniu, w jakim koryguje koszty odsetek. W praktyce wysokość różnic kursowych, które mogą podlegać kapitalizacji, ustala się jako różnicę między odsetkami ustalonymi według efektywnej stopy procentowej a odsetkami naliczonymi od umowy, która mogłaby być zawarta na finansowanie tych samych aktywów na identycznych warunkach w walucie funkcjonalnej jednostki.

MSR nie podaje metody, według której należałoby określić wysokość różnic kursowych możliwych do skapitalizowania.

Przykładowy sposób ustalenia wartości takich różnic kursowych przedstawiamy obok [b]([link=http://www.rp.pl/galeria/6,2,536982.html]przykład 1[/link])[/b].

MSR 23 nie precyzuje, czy dodatnie różnice kursowe powinny korygować wartość dostosowywanego składnika aktywów. Decyzja o korygowaniu wartości składnika aktywów o dodatnie różnice kursowe powinna zostać podjęta indywidualnie dla każdej realizowanej inwestycji, w zależności od tego, czy stanowią one faktycznie korektę kosztów finansowania.

Kryteria, na podstawie których zarząd podejmuje decyzję o korygowaniu wartości składnika aktywów o dodatnie różnice kursowe, powinny zostać zdefiniowane w zasadach polityki rachunkowości. Dopuszczalne jest korygowanie wartości aktywów w sytuacji, gdy oprocentowanie w walucie funkcjonalnej byłoby niższe od oprocentowania w walucie, w której zawarto umowę.

[srodtytul]Stopa procentowa[/srodtytul]

W przypadku kredytów wycenianych według zamortyzowanego kosztu, kapitalizacji podlegają odsetki naliczone według efektywnej stopy procentowej.

Należy zwrócić uwagę, że prowizje bankowe oraz inne koszty uzyskania finansowania wpływają na wyliczenie efektywnej stopy procentowej i w ten sposób, pośrednio, również podlegają kapitalizowaniu.

[srodtytul]Rozpoczęcie kapitalizacji...[/srodtytul]

Rozpoczęcie kapitalizacji kosztów finansowania następuje po spełnieniu jednocześnie trzech warunków:

- zostały poniesione nakłady na składnik aktywów,

- zostały poniesione koszty finansowania zewnętrznego oraz

- zostały podjęte działania niezbędne do przygotowania składnika aktywów do jego zamierzonego użytkowania lub do sprzedaży.

Nakłady na składnik aktywów uznaje się za poniesione, jeżeli nastąpiła płatność. Koszty finansowania zewnętrznego uznaje się za poniesione w momencie uzyskania kredytu.

Przez rozpoczęcie realizacji projektu rozumie się nie tylko jego fizyczną realizację, lecz również czynności administracyjne i techniczne (np. uzyskanie odpowiednich pozwoleń), których wykonanie jest niezbędne do dostosowania składnika aktywów do zamierzonego użytkowania.

Wobec tego, jeżeli jednostka otrzymała kredyt celowy przed rozpoczęciem projektu, koszty finansowania związane z tym kredytem nie mogą być kapitalizowane.

[srodtytul]...i zaprzestanie[/srodtytul]

Kapitalizację kosztów finansowania zewnętrznego zawiesza się w razie przerwania na dłuższy czas aktywnego prowadzenia działalności inwestycyjnej. Standard nie precyzuje jednak długości takiej przerwy.

Nie jest powodem zawieszenia kapitalizacji kosztów tymczasowe zawieszenie prowadzenia prac związane z sytuacją zewnętrzną typową dla danego regionu (np. z warunkami atmosferycznymi) lub przeszkodami natury technicznej lub prawnej, jeżeli stanowią normalny etap procesu budowy i są niezbędne do przygotowania składnika aktywów do ich zamierzonego użytkowania.

W przypadku utrzymywania składnika aktywów, któremu nie towarzyszą procesy wytwórcze lub rozwojowe wpływające na zmianę jego stanu, koszty finansowania zewnętrznego nie powinny być kapitalizowane.

Dotyczy to np. gruntu kupionego w celach inwestycyjnych i/lub przeznaczonego do dalszej odsprzedaży w niezmienionym stanie. Jeśli na zakupionym gruncie prowadzona jest inwestycja, koszty finansowania zewnętrznego związane z zakupem gruntu mogłyby być kapitalizowane w okresie, w którym podejmowane są działania związane z prowadzeniem tej inwestycji.

Kapitalizacji kosztów finansowania zewnętrznego zaprzestaje się wówczas, gdy zasadniczo wszystkie działania niezbędne do przygotowania

dostosowywanego składnika aktywów do zamierzonego użytkowania lub sprzedaży są zakończone. Zwykle gdy została zakończona jego fizyczna budowa. Nadal mogą jednak trwać prace administracyjne lub niewielkie modyfikacje czy też niewielkie prace wykończeniowe.

Jeżeli jednostka kończy budowę dostosowywanego składnika aktywów etapami a każdą z zakończonych części można wykorzystywać w trakcie budowy pozostałych, to zaprzestaje kapitalizacji kosztów finansowania zewnętrznego, gdy zasadniczo wszystkie działania niezbędne do przygotowania danej części do zamierzonego jej użytkowania lub sprzedaży zostały zakończone.

[ramka][b]Które koszty kapitalizujemy[/b]

Zgodnie z MSR koszty finansowania zewnętrznego, które mogą zostać skapitalizowane, to m.in.

- odsetki od kredytu w rachunku bieżącym oraz odsetki od krótkoterminowych i długoterminowych kredytów,

- amortyzacja dyskonta lub premii związanych z kredytami,

- amortyzacja kosztów poniesionych w związku z uzyskaniem kredytów,

- różnice kursowe powstające w związku z kredytami w walucie obcej, w stopniu, w jakim są uznawane za korektę kosztów odsetek.

Ogólną zasadą jest, że aktywowaniu podlegają koszty, których można byłoby uniknąć, gdyby jednostka nie przeprowadzała prac związanych z dostosowywaniem składnika aktywów[/ramka].

[ramka][b]Zobacz - [link=http://www.rp.pl/galeria/6,2,536982.html]Obliczenie możliwej do skapitalizowania kwoty różnic kursowych[/link]

Zobacz również - [link=http://www.rp.pl/galeria/6,3,536982.html]Obliczanie stopy kapitalizacji[/link][/b][/ramka]

[i]Autorka jest menedżerem w firmie doradczej KPMG [/i]