Rz: Do końca lutego trzeba podsumować zarobki emerytów i rencistów za 2014 r. Czy pracodawca, który zatrudniając emeryta lub rencistę, od razu złożył w ZUS pismo, że miesięczna pensja tej osoby to np. 1000 zł, musi jej wystawić zbiorcze zaświadczenie do końca lutego?

Przemysław Stobiński: Tak. Zaświadczenie wystawione przez pracodawcę w momencie zatrudnienia emeryta ma na celu potwierdzenie wysokości uzyskiwanego przez niego wynagrodzenia – zwykle zasadniczego podawanego w stawce miesięcznej. Natomiast w zaświadczeniu wystawianym do końca lutego każdego kolejnego roku sumuje się zarobki świadczeniobiorców za ubiegły rok kalendarzowy. Poza pensją zasadniczą trzeba w nim podać także inne składniki wynagrodzenia, jak płaca za nadgodziny, premie itp., które bierze się pod uwagę przy ustalaniu uzyskanego przez emeryta dochodu.

Czy za błędy w zaświadczeniu o zarobkach finansowo odpowie płatnik, czy świadczeniobiorca? Od kogo ZUS może żądać zwrotu nadpłaty?

Co do zasady ZUS może domagać się zwrotu nienależnie pobranej emerytury (np. gdy dochód osiągnięty przez emeryta w danym roku uzasadniał zawieszenie wypłaty lub zmniejszenie kwoty emerytury) od osoby, która ją pobrała, czyli od emeryta. Jeżeli jednak wypłata świadczenia została spowodowana przekazaniem przez płatnika składek nieprawdziwych danych – np. w zaświadczeniu o wysokości wynagrodzenia (dochodu) albo w zawiadomieniu o podję ciu przez emeryta zatrudnienia, obowiązek zwrotu nienależnej emerytury wraz z odsetkami obciążać będzie płatnika składek. ZUS wyda wówczas decyzję ustalającą kwotę zwrotu w stosunku do pracodawcy.

Czy odpowiedzialność pracodawcy jest uzależniona od jego winy? Czy ma znaczenie, że błąd płatnika był nieświadomy albo że było to celowe działanie (np. na prośbę podwładnego)?

Reklama
Reklama

Dla obowiązku zwrotu nienależnej emerytury wina płatnika nie ma znaczenia. Płatnik składek odpowiada za przekazanie nieprawdziwych danych. Motywy lub powody, dla których takie nieprawdziwe informacje przekazał ZUS (błąd, działanie umyślne, namowa emeryta) nie mają znaczenia i nie zwalniają płatnika z odpowiedzialności ani nie przenoszą tej odpowiedzialności np. na emeryta.

Czy płatnik może się skutecz nie bronić przed żądaniem zwrotu świadczenia?

Warto przypomnieć, że płatnik składek odpowiada wyłącznie za przekazanie danych nieprawdziwych. Jeśli więc zaświadczenie było niekompletne, a ZUS na tej podstawie kontynuował wypłatę emerytury bez podjęcia próby wyjaśnienia wątpliwości, płatnik może uchylić się od odpowiedzialności, powołując się na błąd organu rentowego.

Czy płatnik może żądać zwrotu pobranej nadpłaty od ubezpieczonego? Jak tego dokonać?

Przepisy nie przewidują możliwości regresu wobec emeryta. Płatnik składek ponosi odpowiedzialność za podanie nieprawdziwych danych, a więc kolokwialnie można powiedzieć, odpo wiada za swój błąd. Jego obowiązkiem jest zweryfikować dane przekazane przez emeryta.

— rozm. Anna Abramowska