Rz: Czy projektowane zmiany przewidują, że płatnik będzie mógł zweryfikować prawdziwość w ZUS oświadczenia zleceniobiorcy? Na przykład poprosić o ustalenie, czy pan X o numerze PESEL XYZ rzeczywiście podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu z podstawą wymiaru składek przynajmniej równą minimalnej płacy?
Małgorzata Czerepak, Biuro Promocji i Mediów Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej:
Płatnik będzie mógł zwrócić się do ZUS o potwierdzenie faktu ubezpieczenia swojego zleceniobiorcy. Zgodnie z projektowaną treścią art. 34 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ZUS zbada na wniosek płatnika prawidłowość wykazanych przez niego składek na ubezpieczenia emerytalne ?i rentowe ubezpieczonych wykonujących więcej niż jedną umowę-zlecenie. Jeżeli po sprawdzeniu wysokości miesięcznej podstawy wymiaru składek stwierdzi błędne ich wykazanie, niezwłocznie poinformuje o tym płatnika i ubezpieczonego (za pośrednictwem płatnika).
Za skutki niedopłaty składkowej z powodu błędnego oświadczenia złożonego przez zleceniobiorcę zawsze odpowiada płatnik. W projekcie nowelizacji ustawy systemowej miało się to zmienić. W Sejmie w toku pracy podkomisji zrezygnowano z tego zapisu. Jakie ustalono reguły ponoszenia odpowiedzialności?
Aktualnie zapis projektowanego art. 34 ust. 6 zdanie 3 brzmi następująco: „Jeżeli do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne ?i rentowe jest zobowiązany więcej niż jeden płatnik składek, składka jest opłacana przez każdego płatnika, chyba że ubezpieczony przedłoży płatnikowi dokumenty, z których wynika brak konieczności opłacania składek". Takie sformułowanie powoduje, że płatnik jest zobowiązany do opłacania składek bez konieczności weryfikowania podstawy wymiaru składek ?z tytułu wykonywania przez ubezpieczonego innej umowy-zlecenia. Z ich opłacania zwolni płatnika dopiero przedłożenie dokumentów, ?z których wynika brak tego obowiązku. Dodatkowo będzie mógł potwierdzić ten fakt ?w ZUS. To pozwoli płatnikom uniknąć niedopłat i konieczności opłacania odsetek.
W praktyce oznacza to, że zleceniobiorca współpracujący z kilkoma podmiotami będzie musiał poinformować każdego płatnika o wysokości przychodu uzyskiwanego z pozostałych umów. Takie rozwiązanie spowoduje upublicznienie zarobków, co z kolei może stanowić nieuzasadnioną ingerencję w obowiązującą zasadę swobody umów i wymusi na przedsiębiorcach dodatkową pracę dokumentacyjną. Czy pomysł ten ma racje bytu?
Nie jest prawdziwe twier?dzenie, że zleceniobiorca współpracujący z kilkoma podmiotami ma być zobowiązany do podania każdemu płatnikowi wysokości uzyskiwanego przychodu ?u każdego z nich. Warunkiem opłacania składek z tytułu kolejnej umowy-zlecenia jest brak ubezpieczenia od kwoty co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Zatem jeżeli zleceniobiorca wykonuje ?kilka umów, a jedna z nich już jest objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi na kwotę co najmniej minimalnego wynagrodzenia, wystarczy, że to udokumentuje. Nie musi wówczas ujawniać swoich pozostałych dochodów.
Ponadto zleceniodawcy już teraz są zobowiązani do przygotowywania szczegółowych dokumentów dotyczących podstawy wymiaru składek zleceniobiorców, którzy wykonują pracę zarobkową ?na podstawie umowy-zlecenia zawartej ze zleceniodawcą, ale na rzecz swojego pracodawcy.
Dodatkowo informacja dotycząca podstawy wymiaru składek jest też wymagana ?w wypadku wykonywania kilku aktywności zawodowych rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych, ?z których ubezpieczony nie uzyskuje minimalnego wyna?grodzenia w celu opłacania składek Fundusz Pracy.
—rozm. Anna Abramowska
