Tak uznał lubelski oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w decyzji nr 1019 z 28 sierpnia 2014 r. (WPI/200000/43/1019/2014). O wydanie interpretacji przepisów wystąpił przedsiębiorca, który rozpoczął od 4 sierpnia 2014 r. prowadzenie działalności gospodarczej po zdanym w tym roku egzaminie radcowskim. Chce w jej ramach współpracować z byłym pracodawcą, na rzecz którego przed otworzeniem kancelarii radcowskiej w bieżącym oraz poprzednim roku kalendarzowym wykonywał pracę ?w ramach stosunku pracy. Był zatrudniony na stanowisku aplikanta radcowskiego, ?a następnie prawnika. Obecnie przedsiębiorca chce świadczyć na podstawie umowy-?-zlecenia zawartej z byłym pracodawcą usługi radcy prawnego. Ma jednak wątpliwości, czy współpraca ta nie pozbawi go prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy wymiaru.
Oddział ZUS w Lublinie, wydając decyzję, przypomniał, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w ciągu pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia jej wykonywania stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Z preferencyjnej podstawy wymiaru składek nie mogą jednak korzystać osoby, które:
Zdaniem ZUS z treści zacytowanego art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od obniżonej podstawy wymiaru, niezbędne jest, aby nie wykonywała tożsamych czynności na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym. Oznacza to, że zakres czynności wykonywanych na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego wykonywana jest obecnie działalność, nie może się pokrywać z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy.
W kwestii określenia, czy czynności wykonywane w ramach stosunku pracy przez aplikantów radcowskich są tożsame z wykonywanymi na rzecz tego samego podmiotu przez osoby posiadające uprawnienia radców prawnych, wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 12 lutego 2013 r. (II UK 184/12, OSNP 2013/23-24/284), a następnie w uchwale z 10 kwietnia 2013 r. (II UZP 2/13, OSNP 2013/15-16/183). Stwierdził, że wykonywanie przez radcę prawnego w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej byłego pracodawcy, u którego poprzednio pracował jako aplikant bez wpisu na listę radców prawnych, nie jest wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jest on zatem uprawniony do skorzystania z preferencyjnej podstawy wymiaru składek.
