Tak uznał ZUS Oddział w Lublinie w decyzji ?362 z 1 kwietnia 2014 r. (WPI/200000/43/?362/2014).

W tej sprawie fundacja zwróciła się do ZUS, na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy ?o swobodzie działalności gospodarczej, ?z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji. Fundacja ta zajmuje się wspieraniem i upowszechnianiem kultury fizycznej ?i sportu. Działa na podstawie przepisów ustawy z 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach ?i swojego statutu. Zgodnie z jego postanowieniami powoływanie i odwoływanie członków jej zarządu należy do kompetencji fundatora, a ustalanie wynagrodzenia członków zarządu – do kompetencji rady organizacji. Fundator zamierza dokonać zmian statutu fundacji przez dodanie zapisów, które umożliwiają pełnienie funkcji członka jej zarządu na podstawie samego powołania przez fundatora – tj. przy nawiązaniu stosunku organizacyjnego, bez jednoczesnego zawierania umowy (o pracę bądź cywilnoprawnej) z osobą powołaną ?w skład zarządu.

Wnioskodawca uważał, że w tej sytuacji możliwe będzie – tak jak w przypadku zarządu spółek kapitałowych – nawiązywanie samych stosunków organizacyjnych ?z członkami zarządu fundacji (i na tej podstawie wypłacanie im wynagrodzenia z tego tytułu) albo jednoczesne zawieranie z powołanym do zarządu umowy o pracę bądź kontraktu cywilnoprawnego. Takie możliwości ma wprost przewidywać statut fundacji, m.in. w postaci zapisu, zgodnie ?z którym „członek zarządu może otrzymywać wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji lub z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej lub innego stosunku prawnego". Powyższe zmiany mają zostać dokonane ?w sposób określony w statucie fundacji ?i zgłoszone do Krajowego Rejestru Sądowego. Po ich dokonaniu prezes zarządu ma sprawować swoją funkcję na podstawie samego powołania i z tego tytułu pobierać pensję. Poza tym stosunkiem organizacyjnym nie ma go łączyć z fundacją żadna umowa (o pracę czy cywilnoprawna).

W związku z planowanymi zmianami statutu fundacji powstała wątpliwość prawna dotycząca obowiązku płacenia składek na ubezpieczenia zdrowotne z tytułu pełnienia funkcji prezesa zarządu. Przy czym jako własną opinię fundacja wskazała, że ?z obowiązujących przepisów wynika brak obowiązku opłacania takich składek. Organ rentowy podzielił to stanowisko.

Marcin ?Wojewódka, radca prawny ?w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp.k.

Należy co do zasady zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawcy potwierdzonym decyzją właściwego oddziału ZUS. Istotnie bowiem ?z obowiązujących przepisów można wyinterpretować taki stan prawny. W sytuacji, gdy stosunek organizacyjny związany z powołaniem członka zarządu fundacji w sposób wyczerpujący regulują postanowienia statutu tej organizacji, określając kompetencje i obowiązki członków zarządu, to statut ten jest aktem prawnym, na podstawie którego regulowany jest zarówno stosunek łączący członka zarządu z fundacją, ?jak i sposób ustalania wynagrodzenia dla członków zarządu. Należy uznać, że pełnienie funkcji członka zarządu fundacji jedynie na podstawie powołania (bez nawiązywania innego stosunku prawnego) jest dozwolone przez ustawodawcę.

Decydujące znaczenie ma w tej sprawie art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU ?z 2013 r., poz. 1442 ze zm.). Przepisy tej ustawy zawierają zamknięty katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Nie obejmuje on powołania na mocy uchwały, nie jest to więc tytuł do ubezpieczeń. Jednocześnie nie ma też podstawy do odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tego tytułu. ?Brakuje bowiem stosownej regulacji w art. 66 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.). Jeśli więc członka zarządu fundacji łączy z nią wyłącznie wynikający ?z powołania stosunek organizacyjny (brak jest jednocześnie umowy między członkiem zarządu a fundacją, która tworzyłaby odrębny stosunek pracy lub cywilnoprawny), to podstawą wypłacenia wynagrodzenia dla członka zarządu jest tylko powołanie. Nie powstaje wówczas obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne. Zaistnieje on jedynie w sytuacji, gdy pełnienie funkcji przez członka zarządu opiera się dodatkowo na umowie ?o pracę czy kontrakcie cywilnoprawnym.

Ze stanu faktycznego w tej sprawie wynika, ?że fundator zamierza dokonać zmian statutu fundacji przez dodanie zapisów, które umożliwią pełnienie funkcji członka zarządu fundacji na podstawie samego powołania, bez jednoczesnego zawierania innej umowy z osobą powołaną do zarządu. W takim wypadku nie powstaje zatem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.