Karty pre-paid bez składek ZUS, gdy stanowią pomoc socjalną

- Zamierzamy zakupić w banku karty przedpłacone, a następnie wręczyć je pracownikom. Będą mogli dokonywać nimi płatności za zakupione towary lub świadczone usługi, a także pobierać gotówkę z bankomatu. Karty sfinansujemy ze środków obrotowych firmy, a pracownicy za ich otrzymanie poniosą częściową odpłatność, co zostanie uregulowane na podstawie obowiązujących w firmie przepisów o wynagradzaniu. Czy takie świadczenie na rzecz pracownika korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego i składek ZUS? – pyta czytelnik.

Wśród przychodów, które są zwolnione ze składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, są m.in. korzyści materialne, które:

- wynikają z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, i

- polegają na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Ta ulga w składkach wynika z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).

Do salda na koncie

Karta przedpłacona to rodzaj karty płatniczej. Nie jest to bon, talon ani inny znak uprawniający do wymiany na towary lub usługi.

Taka karta ma charakter pieniądza elektronicznego. Transakcje dokonywane za jej pomocą są autoryzowane do wysokości salda na specjalnym rachunku, który trzeba zasilić przed użyciem karty. Tym samym wydaje się, że jest to świadczenie pieniężne, a nie rzeczowe.

Wbrew opinii prezentowanych przez niektórych ekspertów, wartość kart pre-paid nie jest wyłączona z podstawy wymiaru składek. Pracodawca nie przekazuje bowiem pracownikom świadczenia, a jedynie narzędzie (przedmiot) umożliwiające dostęp do środków pieniężnych.

Na temat oskładkowania wręczonych pracownikom kart przedpłaconych ZUS w interpretacji indywidualnej z 15 lutego 2013 r. (DI/200000/451/ 109/2013) wskazał na konieczność oskładkowania ich wartości. I to nawet wtedy, gdy za te karty pracownicy ponoszą częściową odpłatność.

Jeżeli pracodawca, u którego funkcjonuje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (zfśs), chce skorzystać z wyłączenia składkowego wartości takich kart, powinien wziąć pod uwagę zmianę sposobu finansowania tych świadczeń. Będą one bowiem zwolnione ze składek, jeśli zostaną opłacone ze środków socjalnych, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego). W takim przypadku konieczna byłaby jednak modyfikacja obowiązujących w firmie przepisów o wynagradzaniu oraz regulaminu zfśs.

Istotne kryteria

Świadczenia sfinansowane ze środków zfśs są zwolnione ze składek pod warunkiem, że spełniają wymagania działalności socjalnej. Musi to więc być forma pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej (art. 2 pkt 1 ustawy o zfśs). Kwalifikując dodatkowe świadczenia pieniężne przekazywane pracownikom na kartach pre-paid jako pomoc socjalną, pracodawca musiałby stosować kryterium socjalne ich przyznawania. Pomoc przyznaną „po równo" zakwestionowałby ZUS, ponieważ jej udzielenie nastąpiłoby wbrew zasadom gospodarowania środkami zfśs.

Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu muszą być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z pomocy (art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs).

Świadczenia, które pracownik otrzymuje ze środków zfśs, zalicza się do przychodów ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W niektórych przypadkach korzystają one jednak ze zwolnienia z daniny.

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 67 tej ustawy, wolna od podatku jest wartość otrzymanych przez pracownika – w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zfśs – rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Przy czym rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. „(...)

Kartę tę (red: kartę przedpłaconą) należy uznać za świadczenie pieniężne, z uwagi na jej zaklasyfikowanie jako instrumentu dostępu do określonych wartości pieniężnych, co finalnie uniemożliwia regulowanie zobowiązań pieniężnych i nie utożsamiać jej z bonem czy talonem lub też innym znakiem uprawniającym do wymiany na usługę czy towar" – to wyjaśnienie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja indywidualna z 11 stycznia 2010 r., IPPB4/ 415-687/09-2/MP).

Dlatego wydane pracownikom karty przedpłacone w ramach działalności socjalnej i zasilane środkami zfśs będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego w granicach obowiązującego limitu, przy zastrzeżeniu, że podatnik dotrzyma zasady uzależniającej wielkość przyznawanej pomocy od sytuacji materialnej, finansowej i rodzinnej uprawnionych osób.