Stawki procentowe składki wypadkowej zmieniły się ostatnio 1 kwietnia 2010 r. W ciągu poprzednich dwóch okresów składkowych były one stałe, ale zmienią się od przyszłego miesiąca. Składkę wypadkową – w wielu przypadkach w nowym wymiarze – przyjdzie płatnikom płacić od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r.
Na szczęście nie zmienią się grupy działalności. Nadal będzie ich 64 i ciągle trzeba będzie używać kodu PKD 2007 określonego w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (DzU nr 251, poz. 1885 ze zm.). Zmieni się natomiast przyporządkowanie danej grupy działalności do odpowiedniej kategorii ryzyka i – co najważniejsze – zmienią się stopy procentowe składki.
Różnicę najbardziej odczują przedsiębiorcy, którzy zatrudniają nie więcej niż dziewięć osób, oraz ci, którzy nie są zarejestrowani w systemie REGON. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych dzieli bowiem płatników na dwie grupy.
Do pierwszej należą właśnie firmy bez REGON i z niewielką liczbą osób zgłaszanych do ubezpieczenia wypadkowego. W drugiej jest reszta, czyli firmy zgłaszające do tego ubezpieczenia co najmniej dziesięć osób, pod warunkiem że podlegają wpisowi do rejestru REGON.
Mały płatnik zapłaci więcej
Dla tej pierwszej grupy stopa procentowa składki wypadkowej zawsze jest taka sama. Jest to połowa najwyższej składki obowiązującej w danym roku składkowym. Do końca marca 2012 r. jest to 1,67 proc. (50 proc. z 3,33), co oznacza, że mały płatnik płacąc w kwietniu składki na swoje ubezpieczenia za marzec zapłaci jeszcze 35,33 zł (w 2012 r. podstawia wymiaru składek wynosi 2115,60 zł).
Ale już składka kwietniowa uiszczana w maju będzie wyższa, bo obliczana według nowej stopy procentowej, która wyniesie 1,93 proc. (połowa z 3,86 proc., tj. najwyższej ustalonej stopy procentowej tej składki).
Dlatego za taki miesiąc przedsiębiorca przekaże na swoje ubezpieczenie wypadkowe więcej o 5,50 zł (40,83 zł miesięcznie). To w skali roku wydatek większy o 66 zł. A do tego dochodzą wyższe składki na ubezpieczenie wypadkowe innych osób zatrudnionych w firmie.
Dla preferowanych też więcej
Podwyżka dotyczy również, choć w mniejszym stopniu, osób rozkręcających własny biznes, które korzystają z możliwości opłacania znacznie niższych składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności.
U nich zmiana stopy procentowej z 1,67 proc. do 1,93 proc. oznacza wzrost składki z 7,52 zł do 8,69 zł miesięcznie, przy zadeklarowaniu kwoty 450 zł jako podstawy wymiaru składek obowiązującej w 2012 r.
Efekt różny dla większych
Płatników, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego więcej niż dziewięć osób, też czekają zmiany. Jeśli nie otrzymają decyzji o obowiązującej ich w nowym roku składkowym stopie procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe >patrz ramka, muszą ją samodzielnie oszacować.
W tym celu sprawdzają kategorię ryzyka, do której została zakwalifikowana wykonywana przez nich działalność, oraz to, jaka stopa procentowa składki została przyporządkowana do grupy płatników, wśród których się znaleźli. Nowe rozporządzenie nadal wymienia 64 grupy płatników (w zależności od kategorii ryzyka), jednak po nowelizacji rozporządzenia zmieniły się przyporządkowane do nich grupy ryzyka i stopy procentowe składki wypadkowej.
Dla 14 grup działalności będzie ona wyższa niż ta obowiązująca do końca marca br. Wzrost wynika z określonych na nowo kategorii ryzyka wypadkowego. Ryzyko z kolei jest ustalane dla poszczególnych grup działalności w zależności od zagrożeń zawodowych i ryzyka wypadkowego.
Dla 28 grup działalności kategoria ryzyka, a tym samym i stopa procentowa składki wypadkowej ma zmaleć. Bez zmian pozostaje kategoria ryzyka i stopa procentowa dla 22 grupy działalności.
Kto wkrótce dostanie decyzję
Do 20 kwietnia 2012 r. ZUS prześle decyzję o wysokości stopy procentowej składki wypadkowej, jaka będzie obowiązywała w nowym roku składkowym tych płatników, którzy przekazali informację na druku IWA za ostatnie trzy kolejne lata kalendarzowe (2009, 2010 i 2011).
Dane wynikające z informacji o wypadkowości za te lata posłużą ZUS do ustalenia algorytmu wyliczającego cząstkowe kategorie ryzyka, rzutujące bezpośrednio na wymiar ustalanej składki wypadkowej. Stopa procentowa składki wypadkowej wynikająca z decyzji ZUS będzie obowiązywać tych płatników przez cały rok składkowy, czyli od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r.
Płatnik, który składał informacje IWA, ale nie za wszystkie te lata (np. z uwagi na zawieszenie działalności lub zgłaszanie do ubezpieczenia wypadkowego mniej niż dziesięciu osób), nie może liczyć na to, że wyręczy go ZUS. Sam musi ustalić obowiązującą go składkę wypadkową.
