Zasiłek wyrównawczy należy się wyłącznie pracownikowi. Może go otrzymać w konkretnych okolicznościach na podstawie jednej z dwóch ustaw.
Na czas leczenia
Zasiłek przysługuje pracownikowi ze zmniejszoną sprawnością do pracy, wykonującemu pracę
- w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej albo
- u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy, jeżeli jego miesięczne wynagrodzenie osiągane podczas rehabilitacji będzie niższe od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Tak stanowi art. 23 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.).
Zasiłek stanowi więc różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem pracownika ustalonym dla celów obliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego a miesięcznym wynagrodzeniem osiągniętym za pracę w warunkach rehabilitacji zawodowej. Przysługuje przez okres rehabilitacji zawodowej.
Przykład 1
Pani Mariola ma etat w hurtowni ryb. W pracy jej ręce miały stały kontakt z wodą.
Nic więc dziwnego, że po kilku latach zachorowała na zapalenie stawów.
Lekarz medycyny pracy stwierdził, że przynajmniej przez rok nie może wykonywać dotychczasowych zadań, żeby wdrożyć odpowiednie leczenie i zastosować rehabilitację. Dlatego pani Mariola została przesunięta na inne stanowisko, na którym nie ma żadnego kontaktu z wodą. Jednak jej nowe wynagrodzenie jest o wiele niższe.
Ale w związku z tym że odbywa w tej chwili rehabilitację i przyucza się jednocześnie do wykonywania w przyszłości innej pracy, przysługuje jej zasiłek wyrównawczy.
Przykład 2
Pan Jerzy przez dziesięć lat wykonywał pracę malarza konstrukcji stalowych.
Była to praca na wysokościach. W wyniku nieprawidłowego zabezpieczenia upadł i doznał urazu kręgosłupa. Po operacji lekarze uznali, że pan Jerzy musi poddać się rehabilitacji, bo dopiero wtedy będzie miał szansę na odzyskanie zdolności do pracy w dotychczasowym zawodzie.
Psycholog stwierdził natomiast, że odsunięcie go w ogóle od pracy spowoduje, że nigdy już nie podejmie jakiegokolwiek zatrudnienia. Dlatego firma stworzyła dla pana Jerzego specjalne stanowisko, aby mógł pracować i jednocześnie odbywać rehabilitację.
Ponieważ jego wynagrodzenie przed wypadkiem, stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, wynosiło 2500 zł, a obecnie zarabia 1900 zł, otrzyma zasiłek wyrównawczy w wysokości 600 zł.
Proporcjonalnie lub w ogóle
Jeżeli pracownik przepracował tylko część miesiąca wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, zasiłek za ten miesiąc przysługuje w wysokości różnicy między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem, zmniejszonym o 1/30 część za każdy dzień tej nieobecności, a wynagrodzeniem osiągniętym w tym miesiącu.
Nie należy się za okresy niezdolności do pracy spowodowane chorobą, sprawowaniem opieki, pobieraniem zasiłku macierzyńskiego oraz za okresy nieobecności w pracy z innych przyczyn, za które pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia. Nie ma co na nie liczyć pracownik, który jest uprawniony do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
Prawo do zasiłku ustaje z dniem zakończenia rehabilitacji zawodowej i przesunięcia do innej pracy, nie później jednak niż po 24 miesiącach od dnia, w którym pracownik podjął rehabilitację. Jego realizacja może zostać wstrzymana, gdy lekarz orzecznik ZUS wyda orzeczenie, że z uwagi na stan zdrowia ubezpieczonego rehabilitacja stała się niecelowa.
Z wypadkowego
Zasiłek jest też jednym ze świadczeń przysługujących na podstawie ustawy z 30 października 2002 o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU z 2009 r. nr 167, poz.1322 ze zm.).
W tej opcji przysługuje pracownikowi, gdy jego wynagrodzenie obniżyło się wskutek doznania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Zasiłku z tego ubezpieczenia nie otrzyma osoba na etacie, jeśli:
- wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione naruszenie przez nią przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, na skutek czego zmniejszyła się jej sprawność do pracy i musiała poddać się rehabilitacji zawodowej lub przyuczyć do określonej pracy,
- znacznie się przyczyniła do spowodowania wypadku przy pracy będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych,
- zachodziło podejrzenie, że była pod wpływem alkoholu i wymienionych substancji, a odmówiła poddania się badaniu na ich wykrycie lub też swoim zachowaniem uniemożliwiła przeprowadzenie badania, chyba że udowodni przyczyny, które to uniemożliwiały.
Trzeba walczyć przed sądem
Zasiłek wyrównawczy ustala i wypłaca:
- płatnik składek, który zgłasza do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 ubezpieczonych – w tym wypadku pieniądze powinny trafić do pracownika w terminie przyjętym na wypłatę wynagrodzenia,
- ZUS, gdy płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych – w tej sytuacji świadczenie pracownik aotrzymywać na bieżąco po stwierdzeniu uprawnień, ale nie później niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku.
Czytaj też:
Zobacz:
» Kadry i płace » ZUS » Zasiłki » Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego
» Przeniesienie do innej pracy