Osoba prowadząca działalność, która z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jeśli to zrobi, będzie objęta nim od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek złożyła.

Gdy rozpoczyna działalność, będzie ubezpieczona pod względem chorobowym od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłosi się do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w ciągu siedmiu dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń, czyli rozpoczęcia prowadzenia działalności.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pan Adam rozpoczął prowadzenie działalności 9 grudnia. Musiał do 16 grudnia złożyć w ZUS zgłoszenie do ubezpieczeń ZUS ZUA.

Ponieważ spełnił ten obowiązek terminowo i zaznaczył w formularzu, że przystępuje do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 9 grudnia, od tej daty jest objęty tym ubezpieczeniem.[/ramka]

[srodtytul]Data końcowa[/srodtytul]

Gdy przedsiębiorca uzna, że nie chce już podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, powinien wyrejestrować się na formularzu ZUS ZWUA z wszystkich ubezpieczeń społecznych (w tym z chorobowego) i zdrowotnego, do których był zgłoszony.

Następnie musi złożyć ZUS ZUA i z działalności zgłosić się wyłącznie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Ubezpieczenie chorobowe ustanie od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z ubezpieczeń, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pan Jacek prowadzi działalność gospodarczą, z której obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Od 1 stycznia 2011 r. chce zrezygnować z tego ostatniego. Wobec tego powinien złożyć formularz:

- ZUS ZWUA i wyrejestrować się z wszystkich ubezpieczeń (w tym z chorobowego), do których był zgłoszony; w pole data ustania ubezpieczeń wpisuje 01.01.2011,

- ZUS ZUA i z działalności zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznychi ubezpieczenia zdrowotnego, wpisując w pole data powstania obowiązku ubezpieczeń 01.01.2011 r.[/ramka]

[srodtytul]Nieterminowa i zaniżona wpłata[/srodtytul]

Ubezpieczenie chorobowe ustaje również, gdy składki zostaną opłacone po terminie lub w terminie, ale w niepełnej wysokości. Następuje to od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który prowadzący działalność nie opłacił w terminie lub w pełnej wysokości składki należnej na to ubezpieczenie.

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Pan Tomasz prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą. Składki za listopad powinien opłacić do 10 grudnia. Ponieważ tego nie uczynił, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustało 1 listopada.[/ramka]

W uzasadnionych przypadkach ZUS, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie. Zrobi to automatycznie, jeżeli prowadzący działalność opłacił składki w terminie, jednak z kwotą miesięcznej niedopłaty do wysokości kwoty zwolnionej z odsetek za zwłokę (obecnie 6,60 zł).

W takiej sytuacji przedsiębiorca musi dopłacić różnicę między kwotą opłaconą a należną. Różnica ta może być uregulowana przy okazji opłacania składek za kolejny miesiąc (wyższa kwota przelewu).

Gdy kwota niedopłaty jest wyższa lub składki zostały opłacone po terminie, przedsiębiorca musi złożyć wniosek do ZUS o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie, wskazując przyczynę spóźnienia.[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804] Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)[/link] nie określa wymogów, jakim powinien odpowiadać taki wniosek.

Za wniosek można więc uznać każde zachowanie ubezpieczonego, które stanowi czytelne wyrażenie woli przystąpienia i pozostawania w dobrowolnych ubezpieczeniach.

Jeżeli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, prowadzący działalność zachowa ciągłość ubezpieczenia chorobowego. Gdy odpowiedź ZUS będzie negatywna, ubezpieczenie chorobowe ustanie od pierwszego dnia miesiąca, za który składki zostały opłacone po terminie lub w terminie, ale w zaniżonej wysokości.

[srodtytul]Plik dokumentów[/srodtytul]

Ustanie ubezpieczenia chorobowego powoduje, że przedsiębiorca musi złożyć

- ZUS ZWUA i wyrejestrować się z wszystkich ubezpieczeń społecznych (w tym z chorobowego) i zdrowotnego oraz

- ZUS ZUA i ponownie zgłosić się wyłącznie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego.

[ramka][b]Przykład 4[/b]

Pani Grażyna opłaciła składki za listopad po terminie, co spowodowało ustanie ubezpieczenia chorobowego 1 listopada. Jej wniosek do ZUS o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie został rozpatrzony negatywnie.

W takiej sytuacji powinna złożyć formularz ZUS ZWUA i z działalności wyrejestrować się z wszystkich ubezpieczeń, do których była zgłoszona, wpisując w pole data ustania ubezpieczeń 01.11.2010. Następnie powinna złożyć formularz ZUS ZUA i z działalności zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, wpisując w pole data objęcia obowiązkiem ubezpieczeń 01.11.2010.

Jeżeli pani Grażyna chce ponownie podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, powinna złożyć druk ZUS ZWUA i wyrejestrować się z ubezpieczeń oraz ponownie zgłosić się na druku ZUS ZUA do obowiązkowych ubezpieczeń i do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego jest możliwe tylko na bieżąco.[/ramka]

[srodtytul]Należności nadprogramowe[/srodtytul]

Prowadzący działalność nie jest zawiadamiany przez ZUS, że jego ubezpieczenie chorobowe ustało wskutek opóźnienia w opłacaniu składek. ZUS nie ma takiego obowiązku. Może więc wystąpić sytuacja, że przedsiębiorca o tym nie wie, ale dalej reguluje składki na ubezpieczenie chorobowe, jakby mu nadal podlegał.

Jeżeli po pewnym czasie zorientuje się, że jego ubezpieczenie ustało, może wystąpić z wnioskiem o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie. Gdy wniosek zostanie rozpatrzony

- pozytywnie – w dalszym ciągu podlega ubezpieczeniu chorobowemu, a gdy

- negatywnie – ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca, za który składki zostały opłacone po terminie lub w niepełnej wysokości; taki skutek występuje również, gdy przedsiębiorca nie zawnioskuje o możliwość uregulowania należności po terminie.

Jednocześnie sam fakt opłacania składek za kolejne miesiące w terminie i w prawidłowej wysokości powoduje, że ZUS uzna, że przedsiębiorca chciał ubezpieczeniu chorobowemu podlegać. Obejmie go tym ubezpieczeniem od pierwszego dnia miesiąca, za który składki opłacał w terminie i w pełnej wysokości. Dla potwierdzenia tego prowadzący działalność musi sporządzić i przekazać do ZUS dokumenty zgłoszeniowe.

[ramka][b]Przykład 5[/b]

Pan Janusz od 1 czerwca 2009 r. prowadzi działalność gospodarczą, z której podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz dobrowolnemu chorobowemu. Działalność prowadzi samodzielnie i składki powinien opłacać do 10 dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Za wrzesień 2010 r. uregulował je dopiero 17 października, a za kolejne miesiące – terminowo i w pełnej wysokości (wraz ze składką chorobową). Oznacza to, że dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustało od 1 września.

Ale ponieważ pan Janusz terminowo opłacał składki za kolejne miesiące, mógł być ponownie objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 października, jeśli złożył zgłoszenie do ubezpieczeń od tej daty.

Oczywiście pan Janusz może wystąpić do ZUS o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie. Pozytywna decyzja ZUS będzie równoznaczna z nieprzerwanym ubezpieczeniem chorobowym.[/ramka]

Wówczas przedsiębiorca będzie musiał skorygować deklaracje rozliczeniowe ZUS DRA. W korektach nie wykazuje już składki na ubezpieczenie chorobowe, stąd nadpłata. Może ją odzyskać, zmniejszając o jej wartość kwotę składki za kolejny miesiąc.[/ramka]

[ramka][b]Po 90 dniach będą świadczenia[/b]

Prowadzący działalność, który przystąpi do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i będzie miał wymagany okres podlegania temu ubezpieczeniu, w razie choroby uzyska prawo do zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego (wypłacanych przez ZUS) i zasiłku opiekuńczego (np. w razie choroby dziecka).

Będą mu one przysługiwać po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Do tego okresu wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni.

Przystępując do ubezpieczenia chorobowego, ma również prawo do zasiłku macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński przysługuje bez okresu wyczekiwania.

Jeżeli prowadzący działalność nie złoży ponownego zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego, ZUS uzna, że opłacone składki są nienależne i na koncie płatnika powstanie nadpłata za okres niepodlegania temu ubezpieczeniu. [/ramka]

[b]Czytaj także:[/b]

[i][link=http://www.rp.pl/artykul/163920.html]Nie ma zasiłku chorobowego przy kontynuowaniu dobrowolnych ubezpieczeń społecznych[/link] [/i]

[b]Więcej o zasiłku chorobowym przedsiębiorcy w serwisie:[/b]

[i][link=http://www.rp.pl/temat/56653.html]Zasiłek chorobowy przedsiębiorcy[/link][/i]