Zmiana, która dotknie najszerszej grupy osób, dotyczy obowiązku odprowadzania składki wypadkowej.

Wynika z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=310534]ustawy z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i ustawy – Prawo bankowe (DzU nr 71, poz. 609). [/link]

[b]Pomimo sprzeciwu pracodawców wprowadzono obowiązkową składkę wypadkową od zleceń i innych tego typu umów – bez względu na miejsce ich wykonywania.[/b]

Zgodnie z nowym art. 12 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=01E934F8E8C52292F23E32182E640DF4?n=1&id=184677&wid=327789]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.)[/link] obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu będą podlegać osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym.

Z tym że już od stycznia obligatoryjnie będą nim objęte wszystkie osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące.

Obecnie te osoby są zwolnione z opłacania składki wypadkowej, jeśli wykonują pracę poza siedzibą lub miejscem prowadzenia działalności zleceniodawcy. Od nowego roku miejsce nie będzie mieć znaczenia.

[srodtytul]Więcej grup[/srodtytul]

To niejedyna zmiana dotycząca składki wypadkowej. [b]W przyszłym roku można się także spodziewać zwiększenia liczby grup działalności, na które podzieleni są płatnicy. Obecnie jest ich 29, a ma być aż 65.[/b]

Wskazuje na to przygotowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków.

Zgodnie z nim płatnicy składek zarejestrowani w okresie pierwszych trzech miesięcy 2010 r. zapłacą składki z zastosowaniem dotychczasowych stóp procentowych, z tym że już według grup działalności ustalonych według nowej klasyfikacji działalności – PKD 2007 (wynika ona z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=251485]rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności, DzU nr 251, poz. 1885). [/link]

Można się spodziewać, że od nowego okresu składkowego, czyli 1 kwietnia 2010 r., będzie również 65 grup działalności, ale przypisane im kategorie ryzyka i stopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe będą bardziej zróżnicowane. W tej sprawie zostanie wydane kolejne rozporządzenie.

[srodtytul]Mniej deklaracji[/srodtytul]

W przyszłym roku, ale dopiero [b]od 1 czerwca, wprowadzone będą uproszczenia, jeśli chodzi o comiesięczne obowiązki wobec ZUS. Obejmą one osoby ubezpieczone, dobrowolnie opłacające składki tylko za siebie.[/b]

Nie będą musiały składać deklaracji rozliczeniowej za kolejny miesiąc, jeżeli w ostatnio złożonej zadeklarowali do podstawy wymiaru kwotę minimalnego wynagrodzenia.

Dotyczy to zarówno ubezpieczonych na podstawie art. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (np. doktorantów), jak i tych, którzy mają prawo do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego na zasadzie kontynuacji (art. 10 ustawy), czyli w związku z tym, że utracili obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń (np. etat) i zdecydowali się zarejestrować i samodzielnie odkładać na emeryturę.

Ci ubezpieczeni będą zwolnieni z obowiązku comiesięcznego raportowania także wówczas, gdy zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego jest spowodowana wyłącznie wzrostem minimalnego wynagrodzenia. Te same uproszczenia dotyczyć będą duchownych płacących za siebie.

Te zmiany również wynikają z ustawy z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i prawie bankowym.

[srodtytul]Na pomostówki[/srodtytul]

Od przyszłego roku niektórzy pracodawcy będą musieli płacić dodatkową składkę – za osoby zatrudniane w szczególnych warunkach albo w szczególnym charakterze. Muszą przygotować wykazy stanowisk, na których świadczona jest taka praca, i utworzyć ewidencję wykonujących ją pracowników. Od 1 stycznia 2010 r. będą odprowadzać za nich (i finansować w całości) składki na Fundusz Emerytur Pomostowych – w wysokości 1,5 proc. podstawy wymiaru.

Od wyników takiej kwalifikacji zależy więc, za pracujących na jakich stanowiskach pracodawca zapłaci nowy rodzaj składki. Wynika to z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=294728]ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (DzU nr 237, poz. 1656).[/link]

Obowiązek opłacania składki odnosi się do pracowników urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

[b]Uwaga![/b] Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej nie ma znaczenia, w jakim wymiarze czasu dana osoba wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub charakterze.

Pracodawca będzie więc musiał odprowadzić składkę na FEP także za zatrudnionego na pół etatu, choć taki staż nie jest zaliczany przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach lub charakterze przy przyznawaniu emerytur pomostowych. Opłacanie składki nie zawsze więc przełoży się na wcześniejsze otrzymanie emerytury dla pracownika.

[srodtytul]Jaka składka[/srodtytul]

Podstawa wymiaru składki na FEP jest taka sama jak w wypadku składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Za dany miesiąc stanowi ją przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy osiągnięty lub postawiony do dyspozycji pracownika w danym miesiącu bez względu na to, za jaki okres ten przychód przysługuje i w tym wypadku będzie obowiązywać kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek.

Składki na FEP będą opłacane miesięcznie, a ZUS będzie je pobierał na takich samych zasadach jak te na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Nie trzeba więc wypełniać druku ZUS ZUA, czyli zgłoszenia do ubezpieczeń.

Jak wyjaśnia ZUS, druk ten nie będzie już zawierał informacji o kodzie pracy w szczególnych warunkach lub charakterze. Składka na FEP nie będzie także wykazywana w imiennym raporcie miesięcznym o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach (ZUS RCA). Będzie ona ujmowana w deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA).

[b]Pracodawca będzie musiał także składać do ZUS tzw. zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.[/b] Służyć do tego będzie formularz ZUS ZSWA. Z tym że pierwsze takie zestawienie płatnik składek przekaże do ZUS dopiero za 2010 rok (na podstawie art. 50 ustawy o emeryturach pomostowych) do 31 marca 2011 r. (art. 38 ust. 2 tej ustawy).

Będzie ono zawierało również zgłoszenie pracowników wykonujących w 2009 r. pracę w szczególnych warunkach lub charakterze nawet wówczas, gdy w 2010 r. nie była ona przez nich kontynuowana. W kolejnych latach formularz ZUS ZSWA płatnicy składek będą mieli obowiązek przekazywać do Zakładu do 31 marca danego roku za poprzedni rok kalendarzowy.

W zgłoszeniu tym znajdą się takie dane, jak nazwisko i imię pracownika, jego data urodzenia, PESEL, NIP, okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub charakterze i kod tej pracy.

Płatnik przekazywać będzie ZUS ZSWA w takiej samej formie jak pozostałe dokumenty ubezpieczeniowe, czyli albo na piśmie, albo elektronicznie.

[ramka][b]Aktualny druk[/b]

Nowy wzór deklaracji ZUS DRA, zawierający nowy blok danych: IX „Zestawienie należnych składek na Fundusz Emerytur Pomostowych”, znalazł się w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=330525]rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (DzU nr 186, poz. 1444), które wejdzie w życie 1 stycznia 2010 r.[/link][/ramka]