[b]– Firma z Włoch, która nie ma u nas przedstawicielstwa ani siedziby, zatrudniła Polaka, który będzie wykonywał pracę w Polsce. Czy może przerzucić na pracownika obowiązek w zakresie ubezpieczeń społecznych: zgłoszenie, rozliczanie, opłacanie składek?[/b] – pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.
[b]Tak.[/b] Pracodawca z Unii Europejskiej, niemający u nas siedziby ani przedstawicielstwa a zatrudniający naszego rodaka w Polsce, [b]może być sam płatnikiem składek za tę osobę, albo – poprzez zawarcie odpowiedniej umowy – przenieść obowiązki ubezpieczeniowe na pracownika.[/b]
W tym drugim przypadku to pracownik, w zastępstwie pracodawcy, staje się płatnikiem składek na swoje ubezpieczenia. Przejmuje obowiązki w zakresie zgłoszenia do ubezpieczeń, składania dokumentów, rozliczania i opłacania składek w ZUS.
Taka możliwość istnieje, odkąd Polska weszła do UE, na podstawie art. 109 rozporządzenia (EWG) Rady nr 574/72 z 21 marca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie.
[srodtytul]Najpierw zgłoszenie[/srodtytul]
Pracownik płatnik składek dopełnia formalności zgłoszeniowych w oddziale ZUS, właściwym według miejsca swojego zamieszkania. Tam też później będzie się rozliczał. Rejestracja w ZUS polega na złożeniu dwóch wypełnionych formularzy: ZUS ZUA z kodem 01 25 (pracownik podlegający ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, opłacający składki na własne ubezpieczenia) oraz ZUS ZAA. Na obu wpisuje, jako dane identyfikacyjne ubezpieczonego i jednocześnie płatnika składek, swój NIP, PESEL, nazwisko i imię. W ZUS ZAA trzeba jeszcze wpisać adres zagranicznego pracodawcy.
Do przygotowanych dokumentów pracownik dołącza kopię umowy zawartej z unijnym podmiotem o przejęcie obowiązków płatnika oraz kopię decyzji o nadaniu NIP.
[srodtytul]Potem rozliczenia[/srodtytul]
Pracownik, który wziął na siebie rozliczenia z ZUS, musi co miesiąc wypełnić i złożyć komplet dokumentów, w skład którego wchodzą:
- deklaracja ZUS DRA lub
- deklaracja ZUS DRA z dołączonymi do niej raportami ZUS RCA lub ZUS RZA, jeżeli byłby równocześnie zobowiązany do rozliczenia składek także za innych ubezpieczonych (np. za pracownika gospodarstwa domowego) oraz
- raport ZUS RSA, jeśli wystąpiły przerwy w opłacaniu składek, np. pracownik chorował.
Jeśli więc zatrudniony tylko za siebie płaci składki, wystarczy, by co miesiąc składał ZUS DRA i w nim je wykazywał. Gdy chorował lub miał inną przerwę w opłacaniu składek podlegającą zgłoszeniu w ZUS, to dołącza również raport ZUS RSA. Może się zdarzyć, że w danym miesiącu nie uzyska żadnego oskładkowanego przychodu. Wówczas za taki miesiąc składa zerową deklarację ZUS DRA.
Dokumenty powinien składać i składki płacić w terminie do 15 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni, pamiętając, aby dokonać odrębnych przelewów na poszczególne fundusze, tj. na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy, na następujące rachunki bankowe:
- 83 1010 1023 0000 2613 9510 0000 (składki na ubezpieczenia społeczne),
- 78 1010 1023 0000 2613 9520 0000 (składki na ubezpieczenie zdrowotne),
- 73 1010 1023 0000 2613 9530 0000 (składki na Fundusz Pracy).
Dokumenty rozliczeniowe pracownik może przekazywać w formie papierowej, tzn. wypełnione formularze lub wydruki z programu Płatnik.
[srodtytul]Na końcu wyrejestrowanie[/srodtytul]
W razie ustania obowiązku ubezpieczeń pracownik zobowiązany jest do złożenia następujących formularzy:
- ZUS ZWPA – w celu wyrejestrowania się jako płatnik składek,
- ZUS ZWUA – w celu wyrejestrowania się jako osoba ubezpieczona.
