[b]– Pracownik został wyrokiem sądu przywrócony do pracy i zgłosił gotowość jej podjęcia. Czy cały czas podlegał ubezpieczeniom i czy trzeba go ponownie zgłosić w ZUS? Czy od wypłaconego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy opłacić składki?[/b]– pyta czytelniczka Dobrej firmy.
Pracownik przywrócony do pracy, obojętnie czy na podstawie orzeczenia sądu, czy zawartej między stronami ugody, cały czas podlegał ubezpieczeniom z tytułu zatrudnienia. Trzeba więc zgłosić go ponownie do ubezpieczeń z kodem pracowniczym od dnia następnego po dniu rozwiązania stosunku pracy z naruszeniem prawa. Konieczne będzie również złożenie deklaracji zbiorczych korygujących oraz „zerowych” raportów imiennych ZUS RCA za okres, kiedy pracownik nie był zarejestrowany w ZUS. Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy podlega oskładkowaniu jako przychód ze stosunku pracy. Pracodawca wykazuje je w raporcie rozliczeniowym za miesiąc, w którym wypłacił należność.
[srodtytul]Wynagrodzenie jest przychodem[/srodtytul]
Pracownik ma prawo odwołać się do sądu pracy w razie przekonania, że szef niesłusznie wypowiedział mu umowę o pracę lub przy wymówieniu naruszył przepisy kodeksu pracy z tego zakresu. Jeśli sąd przyzna rację zwolnionemu, przywróci go do pracy na poprzednich warunkach albo orzeknie o odszkodowaniu, stosownie do żądania pracownika. Przywrócenie może nastąpić tylko w razie rozwiązania umowy zawartej na czas nieokreślony.
[b]Podwładnemu, który podjął pracę w wyniku przywrócenia, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za dwa miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił trzy miesiące, nie więcej niż za jeden miesiąc[/b]. Za cały okres pozostawania bez pracy należy się, jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem objętym szczególną ochroną (pracownicą w ciąży, pracownikiem w wieku przedemerytalnym). Wynagrodzenie to stanowi dla przywróconego pracownika przychód ze stosunku pracy i podlega obciążeniom składkowym. Nie wolno go mylić z odszkodowaniem bądź rekompensatą wypłacaną w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę bądź rozwiązania jej bez wypowiedzenia.
Takie świadczenia są bowiem zwolnione ze składek na ZUS na podstawie § 2 ust. 1 pkt 3 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=77617]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowego ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.)[/link].
W[b]ynagrodzenie dla przywróconego nie jest tożsame z odszkodowaniem czy rekompensatą, nie korzysta więc z tego zwolnienia. Trzeba zatem od niego odprowadzić składki. Wynagrodzenie to powinno być rozliczone w dokumentach składanych za miesiąc, kiedy nastąpiła jego wypłata[/b].
[srodtytul]Z dniem wyrejestrowania[/srodtytul]
U pracownika, który w ciągu siedmiu dni od przywrócenia zgłosił się do pracodawcy i wykazał gotowość do podjęcia pracy, następuje reaktywacja stosunku pracy z mocy prawomocnego orzeczenia bądź ugody zawartej między stronami.
Oznacza to, że osoba przywrócona do pracy podlegała przez cały ten czas – w tym także w okresie od ustania stosunku pracy wskutek nieprawidłowego rozwiązania umowy o pracę do dnia przywrócenia pracownika do pracy – ubezpieczeniom społecznym jako pracownik.
Przypomnijmy, że pracownik podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Wyrejestrowanie z ubezpieczeń następuje więc od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy. Przykładowo pracownik, którego umowa o pracę rozwiązała się 31 marca, powinien być wyrejestrowany z ubezpieczeń z dniem 1 kwietnia.
Dlatego pracodawca powinien zgłosić przywróconego pracownika do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego z kodem 01 10 xx z datą wcześniejszego wyrejestrowania oraz złożyć deklaracje rozliczeniowe korygujące wraz z zerowymi imiennymi raportami miesięcznymi za miesiące, w których przywrócony nie otrzymywał żadnego oskładkowanego przychodu. Tam podaje zerowe podstawy wymiaru składek i zerowe kwoty składek.
[ramka][b]Przykład[/b]
Pracownik zwolniony z pracy 31 października 2008 r. został wyrokiem sądu przywrócony do pracy. Dotrzymał właściwego terminu zgłoszenia gotowości podjęcia pracy. Jego stosunek pracy jest więc wznowiony. Pracownik został wyrejestrowany z ubezpieczeń od 1 listopada 2008 r. Wobec tego pracodawca musi go ponownie zgłosić od 1 listopada 2008 r. do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA.
W marcu 2009 r. pracodawca wypłacił pracownikowi wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy. Wykaże je w dokumentach rozliczeniowych sporządzonych za marzec 2009 r. i tam rozliczy należne składki. W związku z tym że pracownik w okresie od listopada 2008 r. do lutego 2009 r. nie uzyskał przychodu podlegającego oskładkowaniu, pracodawca sporządzi za ten okres dokumenty rozliczeniowe korygujące.
Zestaw dokumentów korygujących za każdy miesiąc to raporty ZUS RCA z zerowymi podstawami wymiaru składek i z zerowymi składkami za tego pracownika oraz deklaracja rozliczeniowa uwzględniająca wszystkie składki i świadczenia za te miesiące.[/ramka]