Prowadzący pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania z wyłączeniem okresu, na jaki zawiesili firmę na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
Zgłoszenie zawieszenia dokonane do 6 marca 2009 r. wywiera skutki ubezpieczeniowe od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, kiedy zainteresowany złożył wniosek, do ostatniego dnia miesiąca, kiedy zaanonsował chęć powrotu na rynek.
Od 7 marca 2009 r., dokładnie od wniosków o wpis czasowego zaprzestania złożonych najwcześniej tego dnia, zgłoszenie takie powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń od dnia rozpoczęcia zawieszenia do dnia poprzedzającego dzień wznowienia działalności gospodarczej.
Jeśli zainteresowany dostarczy taki wniosek w marcu (ale po 7 marca), składki na ubezpieczenia społeczne opłaca od podstawy wymiaru proporcjonalnie zmniejszonej. Minimalną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należy wówczas podzielić przez liczbę dni danego miesiąca, a następnie pomnożyć przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom i od tak ustalonej podstawy ustalić składki.
[ramka][b]Przykład 1[/b]
Pani Lidia prowadząca działalność gospodarczą złożyła 2 marca 2009 r. wniosek o zawieszenie. Od 1 kwietnia 2009 r. nie podlega ona z działalności ubezpieczeniom, a za marzec opłaca pełne składki do ZUS.[/ramka]
[ramka][b]przykład 2[/b]
Pan Tadeusz mający zakład szewski przekazał 9 marca 2009 r. wniosek o zawieszenie działalności od 23 marca 2009 r. Od 23 marca nie podlega ubezpieczeniom społecznym z działalności. Wobec tego składki na ubezpieczenia społeczne jest zobowiązany opłacić za okres od 1 do 22 marca.[/ramka]
Zawieszenie działalności przez spółkę jawną, komandytową lub partnerską skutkuje ustaniem ubezpieczeń społecznych wszystkich wspólników na opisanych zasadach. Dotyczy to również wspólników spółki cywilnej.
W trakcie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (tj. okresie niepodlegania ubezpieczeniom w związku z zawieszeniem działalności) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych:
- podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na zasadach obowiązujących dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą;
- do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych mogą przystąpić w dowolnym momencie;
Objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi następuje na zasadach określonych w art. 14 ust. 1 ustawy, czyli od dnia wskazanego we wniosku, byle nie wcześniej niż od dnia jego zgłoszenia. Do ich ustania dochodzi natomiast zgodnie z art. 14 ust. 2 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184677]ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych[/link], tj. od dnia wskazanego we wniosku, ale nie wcześniej niż od dnia jego przekazania albo od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na te ubezpieczenia, albo od dnia ustania tytułu ubezpieczenia.
- nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu.
Prowadzący działalność na podstawie wpisu do ewidencji opłacający za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od 60 proc. prognozowanego wynagrodzenia, który chce kontynuować ubezpieczenia emerytalne i rentowe podczas zawieszenia firmy, nalicza je od 60 proc. prognozowanego wynagrodzenia 1915,80 zł. Gdy jego podstawa wymiaru składek to 30 proc. obowiązującej minimalnej płacy 382,80 zł, od tej kwoty ustala też dobrowolne składki.
Wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o., spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich w trakcie zawieszenia działalności przez spółkę mogą kontynuować ubezpieczenia emerytalne i rentowe na zasadach określonych w art. 10 ustawy.
Wniosek o ich kontynuowanie powinni złożyć w ciągu 30 dni od daty ustania obowiązku ubezpieczeń społecznych. Składki na ubezpieczenia społeczne muszą wówczas opłacać od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż minimalne wynagrodzenie.
