Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Mówi o tym art. 17 ust. 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176768]ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.[/link]

[srodtytul]Działalność na zwolnieniu[/srodtytul]

Zatem osoba, która prowadzi własny biznes i korzysta ze zwolnienia lekarskiego stwierdzającego jej niezdolność do pracy, nie może w tym czasie dalej zajmować się sprawami związanymi ze swoją działalnością i równocześnie pobierać zasiłek chorobowy. [b]Nie może więc np. ciągle zarządzać swoim przedsiębiorstwem, podpisywać dokumentów czy zamawiać dostawy towarów. Nie wolno jej także wykonywać innej pracy zarobkowej (np. na rzecz innej firmy)[/b].

Przy czym przez pracę zarobkową należy rozumieć wszelką pracę mającą przynieść zarobek (dochód) wykonywaną na każdej podstawie prawnej, bez względu na wymiar czasu tej pracy i jej charakter.

Podobnie też wypowiadał się [b]Sąd Najwyższy, który w wyroku z 5 kwietnia 2005 r. (I UK 370/04)[/b] stwierdził, że pracą zarobkową, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu przedsiębiorcy i zarazem pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim.

Warto też zwrócić uwagę, że [b]w wyroku z 19 lipca 2001 r. (II UKN 494/00) Sąd Najwyższy[/b] stwierdził, że zasiłek chorobowy nie przysługuje osobie prowadzącej działalność gospodarczą za okres wykonywania czynności związanych z tą działalnością w czasie zwolnienia lekarskiego.

Zasiłek chorobowy wypłaca się osobie prowadzącej działalność gospodarczą w celu rekompensaty utraconego przez nią dochodu, który osiągnęłaby, gdyby nie zaistniała niezdolność do pracy z powodu choroby.

[srodtytul]Parafa na papierach[/srodtytul]

W praktyce nierzadko dochodzi do stwierdzenia przez pracowników ZUS, że osoba prowadząca działalność gospodarczą w czasie korzystania ze zwolnienia lekarskiego nadal podpisywała dokumenty związane z tą działalnością. Powstają wówczas wątpliwości, czy może być to zakwalifikowane jako wykonywanie pracy zarobkowej skutkujące utratą zasiłku chorobowego.

[b]Orzecznictwo Sądu Najwyższego nie było w tym zakresie jednolite.[/b] Wskazywano bowiem, że wykonywanie formalnoprawnych czynności, do jakich jest zobowiązany ubezpieczony jako pracodawca czy podpisanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych, nie powodują utraty prawa do zasiłku chorobowego. [b]Tak wypowiadał się Sąd Najwyższy w wyroku z 7 października 2003 r., (II UK 76/03) oraz w wyroku z 17 stycznia 2002 r. (II UKN 710/00).

Natomiast w wyroku z 15 czerwca 2007 r. (II UK 223/06) Sąd Najwyższy [/b]wskazał, że możliwość uznania, iż nie dochodzi do utraty prawa do zasiłku chorobowego, występuje tylko w razie podjęcia incydentalnej i wymuszonej okolicznościami aktywności zmierzającej do osiągnięcia zarobku w czasie pobierania tego zasiłku. Pogląd ten jest moim zdaniem słuszny. Zatem [b]tylko sporadyczna, wymuszona nadzwyczajnymi okolicznościami aktywność przedsiębiorcy w czasie zwolnienia lekarskiego może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku[/b].

[b]Natomiast w innych przypadkach przedsiębiorca podpisujący dokumenty dotyczące jego firmy w czasie korzystania ze zwolnienia lekarskiego zostanie pozbawiony prawa do zasiłku.[/b]

[srodtytul]Bolesne skutki[/srodtytul]

W razie stwierdzenia, że osoba prowadząca działalność gospodarczą nadal wykonuje czynności związane z tą działalnością mimo korzystania ze zwolnienia lekarskiego, ZUS wydaje decyzję, w której pozbawia tę osobę zasiłku chorobowego za cały okres objęty zaświadczeniem lekarskim. Bez znaczenia jest przy tym, w którym dniu zostanie stwierdzone wykonywanie pracy, a więc czy będzie to na początku okresu objętego zwolnieniem lekarskim czy np. w ostatnim dniu tego okresu. Zawsze bowiem utrata zasiłku chorobowego w tych przypadkach obejmuje cały okres objęty danym zwolnieniem lekarskim.

Bez znaczenia jest także fakt, czy ubezpieczony był w dniu wykonywania czynności związanych ze swoją działalnością faktycznie nadal chory czy nie. Istotne znaczenie ma tu bowiem jedynie okoliczność, czy praca była wykonywana w czasie korzystania ze zwolnienia lekarskiego.

[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]

[ramka][b]GPP>uwaga [/b]

Zasiłek chorobowy wypłaca się osobie prowadzącej działalność gospodarczą w celu rekompensaty utraconego przez nią dochodu, który osiągnęłaby, gdyby nie zaistniała niezdolność do pracy z powodu choroby.[/ramka]

[ramka][b]GPP>przykład[/b]

Adam Z. prowadził firmę budowlaną. Zachorował na nerki, udał się do lekarza i uzyskał zwolnienie lekarskie na okres miesiąca. W czasie korzystania ze zwolnienia systematycznie podpisywał faktury, listy przewozowe, dowody wpłaty i wypłaty. Dokumenty podpisywał w domu lub w siedzibie firmy. Łącznie podpisał 40 dokumentów.

Po ustaleniu tych faktów ZUS wydał decyzję, w której pozbawił Adama Z. zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego. Od decyzji tej przedsiębiorca złożył odwołanie do sądu. Sąd jednak oddalił jego odwołanie uznając, że w czasie zwolnienia lekarskiego wykonywał on pracę zarobkową.[/ramka]