O tym, jak dużo zatrudniony otrzyma pieniędzy w okresie swojej choroby i nieobecności w pracy, decyduje wysokość uzyskanej przez niego pensji. A to dlatego, że podstawa wymiaru świadczenia ustalana jest w zależności od przepracowanego okresu, w oparciu o wynagrodzenie:

- wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy,

- za pełne miesiące kalendarzowe, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnych 12 miesięcy zatrudnienia,

- które podwładny osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy, w przypadku, gdy zachorował przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego.

[srodtytul]Wahania wypłaty[/srodtytul]

Zdarza się, że pracownik zachoruje w miesiącu, od którego przyznano mu podwyżkę. Pracodawcy zastanawiają się, czy w takim przypadku do obliczenia wynagrodzenia chorobowego należy przyjąć nową podstawę wymiaru, uwzględniając w niej podwyższone wynagrodzenie.

Otóż nie. Zmiana wysokości wynagrodzenia w miesiącu powstania niezdolności do pracy nie powoduje ustalenia podstawy wymiaru świadczenia chorobowego z uwzględnieniem pensji w nowej wysokości.

Nową podstawę wymiaru świadczenia można ustalić wówczas, gdy pomiędzy okresami pobierania świadczeń chorobowych wystąpi przerwa trwająca co najmniej trzy miesiące kalendarzowe. Wskazuje na to art. 43 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BF5704C4000E7B029B5821012AF9C186?n=1&id=176768&wid=330009]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.; ustawa zasiłkowa)[/link].

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracownica zachorowała na początku listopada br. W firmie była zatrudniona od 1 stycznia 2008 r. i otrzymywała pensję zasadniczą w wysokości 3400 zł. 1 listopada tego roku otrzymała awans wraz z podwyżką pensji do 4800 zł. Podstawę wymiaru przysługującego jej świadczenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od listopada 2008 r. do października 2009 r.

Dlatego też w jej przypadku zmiana wysokości płacy nie będzie miała żadnego wpływu na wysokość świadczenia.[/ramka]

[srodtytul]Niekiedy z wyrównaniem [/srodtytul]

Jeden z czytelników zwrócił się też do nas z innym zagadnieniem. Od 1 listopada 2009 r. przyznał swoim pracownikom podwyżkę. Zastanawia się jednak, czy w związku z tym należy przeliczyć podstawę wymiaru wynagrodzeń chorobowych i zasiłków pobieranych przez kilku jego podwładnych.

Nie trzeba tego robić. Podwyżka wynagrodzenia, jak już wspomnieliśmy, wprowadzona na bieżąco w okresie choroby nie ma wpływu na wysokość pobieranych świadczeń chorobowych.

Zgodnie z art. 36 ustawy zasiłkowej podstawę wymiaru świadczeń chorobowych stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (lub za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia – jeżeli jest zatrudniony krócej).

Podwyżka spowodowałaby przeliczenie podstawy wymiaru świadczeń chorobowych, gdyby np. została wprowadzona z wyrównaniem za okres wsteczny i objęła okres poprzedzający miesiąc powstania niezdolności do pracy (uwzględniony przy ustalaniu świadczenia chorobowego).

W takim przypadku wynagrodzenie za miesiące objęte podwyżką zostałoby uwzględnione w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych w wysokości obowiązującej po zmianie.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracownikowi w listopadzie 2009 r. podwyższono wynagrodzenie z kwoty 2300 zł do 2800 zł, z wyrównaniem od 1 września 2009 r. Pracownik chorował przez dziesięć dni października 2009 r.

Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie uzyskane za okres od października 2008 r. do końca września 2009 r. w wysokości 1984,67 zł, tj. [(2300 zł - 315,33 zł) x 12 m-cy] : 12].

Pracownik otrzymał wynagrodzenie chorobowe za dziesięć dni października w kwocie 529,20 zł, tj. (1.984,67 zł x 80 proc.) : 30 = 52,92 zł (stawka dzienna); 52,92 zł x dziesięć dni.[/ramka]

[srodtytul]Wymiar etatu[/srodtytul]

Zmiana wysokości pensji za pracę może być czasem także związana ze zmianą etatu (albo podwyższeniem wymiaru czasu pracy albo obniżeniem). Jeżeli miało to miejsce w miesiącu, w którym pracownik zachorował i przebywał na zwolnieniu lekarskim, lub w miesiącach poprzedzających taką sytuację (tj. w okresie ostatnich 12 lub pełnych miesięcy), wówczas zasady postępowania przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia chorobowego są odmienne.

Zgodnie z art. 40 ustawy zasiłkowej w przypadku zmiany umowy o pracę lub innej, na podstawie której powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru etatu, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy. Mimo że pracownik jest ubezpieczony przez wystarczająco długi okres, aby przykładowo przyjąć wynagrodzenie z pełnych 12 miesięcy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracownik od dwóch lat pracuje na podstawie umowy o pracę na 1/2 etatu. Od 1 sierpnia jednak zaczął pracować w pełnym wymiarze czasu pracy. W tym samym terminie wzrosła także jego płaca, z 1000 zł do 2500 zł. W połowie września tego roku ubezpieczony przez pięć dni był chory i przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Pracodawca, ustalając podstawę wymiaru świadczenia chorobowego, przyjął wypłacone mu wynagrodzenie po zmianie wymiaru czasu pracy, a więc za sierpień br.

Tym samym, mimo że pracownik przez większą część 12 miesięcy poprzedzających powstanie niezdolności do pracy zarabiał tylko 1 tys. zł, jego świadczenie zostanie ustalone w oparciu o podstawę wymiaru w wysokości 2157,25 zł (tj. 2500 zł - 342,75 zł).[/ramka]

Pracodawcy zastanawiają się także, czy w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego można uwzględnić wynagrodzenie po podwyżce, jeżeli pracownik zachorował po dwóch miesiącach od zakończenia poprzedniej choroby.

Nie, a to dlatego, że podstawę wymiaru tego świadczenia stanowi ta sama kwota, którą przyjęto do obliczenia świadczenia za poprzedni okres niezdolności do pracy.

Gdyby nowa niezdolność do pracy powstała po przerwie przekraczającej trzy miesiące kalendarzowe od poprzedniej choroby, to podwyższone wynagrodzenie zostałoby uwzględnione w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego jako wynagrodzenie za miesiące poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

W przedstawionej sytuacji pracownik pobierał świadczenia chorobowe w okresie trzech miesięcy kalendarzowych poprzedzających obecną niezdolność do pracy. W takim przypadku, jak wskazuje art. 43 ustawy zasiłkowej, nie ustala się nowej podstawy wymiaru świadczenia.

Inaczej jednak już będzie w sytuacji, jeżeli pomiędzy poszczególnymi okresami pobierania zasiłków nastąpi zmiana wymiaru czasu pracy. Wówczas będzie obowiązywać art. 40 ustawy zasiłkowej.

[ramka][b]Jak liczyć [/b]

Podstawą wymiaru zasiłku za jeden dzień niezdolności do pracy jest 1/30 część przyjmowanego wynagrodzenia, bez względu na liczbę dni kalendarzowych w danym miesiącu.

Otrzymaną kwotę trzeba pomnożyć przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby.

Tak obliczone wynagrodzenie odejmuje się od pensji przysługującej za cały miesiąc. [/ramka]