Czy wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, którzy mają po 50 proc. udziałów, podlegają ubezpieczeniom społecznym?
Nie. Co do zasady wspólnicy wieloosobowych spółek z o.o. ?nie muszą płacić na ZUS – nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Tak na pewno będzie, jeśli udziały obu stron są porównywalne. W tej sytuacji obaj wspólnicy dysponują ?50 proc. udziałem. Nie ma więc najmniejszych wątpliwości, że mamy do czynienia z wieloosobową spółką. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159; dalej ustawa o sus) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Natomiast z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o sus wynika, że za biznes powodujący obowiązek odprowadzania składek na ZUS uważa się m.in. działalność prowadzoną przez wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Wspólnicy wieloosobowej spółki z o.o. w zakresie ubezpieczeń społecznych nie są traktowani jako prowadzący pozarolniczą działalność. Powyższe potwierdza ZUS w decyzji z 8 września 2014 r. (DI/100000/43/944/2014).
Aby jednak uwolnić się od opłat na ZUS, nie zawsze wystarczy sam kompan do biznesu. Jeśli różnica w wysokości udziałów jest miażdżąca – jedna osoba posiada np. 99 proc. udziałów, a wspólnik tylko 1 proc., to większościowy udziałowiec nie wywinie się od opłacania składek na ZUS. Sąd Najwyższy w wyroku z 3 sierpnia 2011 r. ?() uznał istnienie bytu prawnego, jakim jest „niemal jednoosobowa" spółka z o.o. Wspólnik takiej „niemal jednoosobowej" spółki ma obowiązek uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne jak osoba prowadząca jednoosobową działalność pozarolniczą.
Kończy mi się prawo do małego ZUS. Czy muszę ponownie zgłosić się do ZUS z nowym kodem, czy wystarczy, że zapłacę składki od wyższej podstawy?
Nie. Nie wystarczy wnieść wyższych opłat. Ubezpieczony musi poinformować ZUS o zmianie kodu tytułu ubezpieczenia, składając w tym celu najpierw formularz ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczeń 05 70 xx, a potem ZUS ZUA z kodem 05 10 xx.
Przedsiębiorca musi poinformować organ rentowy o wszelkich zmianach rzutujących na jego obowiązek ubezpieczeniowy w ciągu siedmiu dni od zmiany tych okoliczności. Obowiązek taki istnieje także wtedy, gdy przechodzi na tzw. duży ZUS. Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych warunkach, tj. od podstawy wymiaru nie niższej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2014 r. jest to kwota 504 zł), ma przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej. Przywilej ten przysługuje przez pierwsze 24 miesiące kalendarzowe biznesu, po spełnieniu warunków określonych ?w art. 18a ustawy o sus. Okres ulgowego opłacania składek liczy się od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności, biorąc pod uwagę pełne miesiące kalendarzowe. Jeśli 2-letni termin na opłacanie małego ZUS kończy się w czasie zawieszenia biznesu, przedsiębiorca zawiadamia o tym organ rentowy, gdy wznowi wykonywanie działalności. Wówczas w ciągu siedmiu dni, licząc od dnia wznowienia działalności, wysyła formularz ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 05 10 xx.
Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, z której opłacam składki. Czy zostając wspólnikiem w spółce cywilnej również z tego tytułu będę musiał płacić składki?
Nie. Gdy przedsiębiorca prowadzi kilka rodzajów działalności, składki na ubezpieczenia społeczne opłaca tylko z jednego, wybranego biznesu. Inaczej jest jednak z ubezpieczeniem zdrowotnym. Na nim przedsiębiorca nie zaoszczędzi. Składkę zdrowotną trzeba opłacać z każdego tytułu. Przedsiębiorca musi ją odrębnie rozliczać i odprowadzać. Jeżeli uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki (także gdy chodzi o biznes tego samego rodzaju), to składkę zdrowotną opłaca odrębnie od każdej prowadzonej spółki. Artykuł 82 ust. 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych określa, że pod pojęciem „rodzaje działalności" należy rozumieć działalność gospodarczą prowadzoną w m.in. formie: spółki cywilnej, jednoosobowej spółki z o.o., spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki partnerskiej. To także działalność twórcza i artystyczna, wykonywana jako wolny zawód (opodatkowany ryczałtem lub na ogólnych zasadach), albo inna prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Jako jeden z rodzajów działalności występuje „inna niż wcześniej wymieniona pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych".
Osoby prowadzące indywidualnie tego typu działalność na własny rachunek na podstawie wpisu do CEIDG (także gdy w ramach jednego wpisu wykonują kilka rodzajów działalności) opłacają składkę na ubezpieczenie zdrowotne w pojedynczej wysokości. Traktuje się je jako prowadzące działalność tego samego rodzaju.
Przykład
Pan Kacper prowadzi dwie firmy na własny rachunek na podstawie wpisu do CEIDG. Pierwsza to obróbka drewna, druga to produkcja kostki brukowej. Pan Kacper musi płacić jedną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jest to bowiem jeden rodzaj działalności według przepisów ustawy zdrowotnej.