Choć od początku wydawało się to oczywiste, to dopiero po interwencji Rzeczpospolitej ZUS przyznał – idąc za głosem resortu pracy – że w takim przypadku nie ma podstaw, aby zasiłek macierzyński przysługiwał tylko za czas urlopu ojcowskiego wykorzystanego w pierwszym zakładzie pracy.

Ten problem opisaliśmy na łamach Prawa i Praktyki już 20 czerwca 2012 r. w artykule „Urlop ojcowski z każdego etatu". Wówczas udało nam się, po blisko półrocznym oczekiwaniu, uzyskać odpowiedź Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (pismo z 27 marca 2012 r.) pozytywną dla pracowników – ojców.

Za mało wariantów

Na początku obowiązywania przepisów dotyczących nowego przywileju dla pracującego taty (1 styczeń 2010 r.), resort przyznał, że z uwagi na to, iż możliwości korzystania z urlopu ojcowskiego nie uzależnia się od osobistej opieki nad dzieckiem, nie ma przeszkód, aby pracownik:

Wtedy jednak ministerstwo nie dopuszczało opcji – być może nieświadomie – że pracownik może uzgodnić z każdym pracodawcą inny termin skorzystania z urlopu na dziecko. Dopiero w piśmie skierowanym do redakcji 27 marca 2012 r. resort przyznał, że taki wariant jest możliwy, ponieważ jest to uprawnienie pracownicze przysługujące z każdego stosunku pracy odrębnie.

O ile Ministerstwo Pracy od początku nie wyraziło się jasno co do braku możliwości skorzystania z urlopu ojcowskiego w dwóch zakładach w różnym czasie (najpewniej nie rozważało tej opcji), o tyle ZUS od samego początku w swoim poradniku (pod tytułem „Wyjaśnienia ZUS z 19 marca 2010 r. dotyczące zasiłku macierzyńskiego od 1 stycznia 2010 r.") radykalnie podszedł do tej kwestii. Podkreślał, że jeśli pracownik zatrudniony równolegle u więcej niż jednego pracodawcy nie skorzysta u każdego z nich z urlopu ojcowskiego w tym samym czasie, to zasiłek macierzyński dostanie tylko za czas skorzystania z tego wolnego po raz pierwszy.

Tylnymi drzwiami

Poradnik ten był dostępny na stronie ZUS – zatem i zdanie urzędu wyrażone w tej sprawie – jeszcze w dniu publikacji artykułu z 20 czerwca 2012 r. Nie wiadomo, kiedy został zdjęty z tej strony. W związku z tym ponownie wystąpiliśmy do organu rentowego o zajęcie stanowiska w sprawie. Odpowiedź tym razem uwzględnia podstawową zasadę prawa pracy, jaką są odrębne prawa i obowiązki przypisane do każdego stosunku pracy. ZUS przyznał – opierając się na piśmie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 31 sierpnia 2012 r. (DUS-5013-17-KT/12), że ojciec nie straci bez względu na to, czy przy równoległym zatrudnieniu np. w dwóch firmach, w każdej z nich będzie przebywał na urlopie ojcowskim w tym samym, czy też w innym terminie. Dostanie wówczas odrębnie naliczone dwa zasiłki macierzyńskie >patrz stanowisko ZUS.

Przykład

Pan Andrzej pracuje w dwóch spółkach, w każdej na 1/2 etatu. Jego dziecko ma pół roku, a żona właśnie wraca do pracy (na zmniejszony wymiar czasu pracy). W związku z tym rodzice uznali, że pan Andrzej wykorzysta na razie urlop ojcowski w pierwszej firmie, w której wykonuje zadania codziennie od 9 do 13, natomiast do drugiego zakładu będzie chodził (praca popołudniami) po powrocie żony z pracy. Nie ma wątpliwości, że za ten okres pan Andrzej otrzyma zasiłek macierzyński. Jeśli jednak przed upływem 12. miesiąca życia dziecka skorzysta również z urlopu ojcowskiego u drugiego pracodawcy – to zgodnie z obecnym, zgodnym stanowiskiem resortu pracy i ZUS – także za ten okres otrzyma zasiłek macierzyński.

Stanowisko ZUS

Odpowiedź ZUS z 23 kwietnia 2013 r. w sprawie zasiłku macierzyńskiego za czas urlopu ojcowskiego w przypadku zatrudnienia u kilku pracodawców

Zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych  z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.) zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego.

Przepis art. 1823 § 1 Kodeksu pracy, stanowiący o urlopie ojcowskim, nie łączy prawa pracownika – ojca wychowującego dziecko do urlopu ojcowskiego z koniecznością osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem.

Nie ma zatem przeszkód prawnych, aby pracownik zatrudniony równolegle u kilku pracodawców korzystał z prawa do urlopu ojcowskiego tylko u jednego z nich, świadcząc w tym samym czasie pracę u innego pracodawcy, bądź też korzystał z tego prawa u wszystkich pracodawców, lecz w różnych, niepokrywających się terminach. W przypadku pozostawania pracownika równolegle w więcej niż jednym stosunku pracy, prawa i obowiązki pracownicze ustala się bowiem odrębnie z każdego z tych stosunków.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone pismem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31.08.2012 r., znak: DUS-5013-17-KT/12.

W takim przypadku zasiłek przysługuje od wszystkich pracodawców.

Stanowisko jest dostępne na stronie: http://www.rp.pl/artykul/1016928.html