Zasiłek chorobowy ma zrekompensować płacę utraconą w czasie choroby. Ale pracownik nie może liczyć, że otrzyma ostatnio osiągane wynagrodzenie. Kwota świadczenia za czas absencji to odpowiedni procent średniej płacy z ostatniego roku zatrudnienia.
Podstawę wymiaru zasiłku ustala się, biorąc pod uwagę przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone zatrudnionemu w 12 miesiącach kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Za wynagrodzenie uważa się przychód pracownika, stanowiący podstawę wymiaru składek na jego ubezpieczenie chorobowe, po pomniejszeniu o składki społeczne w części finansowanej z jego środków (łącznie najczęściej 13,71 proc.).
- Od tego roku zatrudniamy w spółce w równoważnym systemie czasu pracy grupę pracowników otrzymujących wynagrodzenie zmienne. Jakie stosować zasady ustalania podstawy wymiaru świadczeń chorobowych dla tych osób, gdyby trzeba było uzupełnić wynagrodzenie za jakiś miesiąc za czas usprawiedliwionej nieobecności? Czy uzupełniać płacę za dni, w których pracownik miał czas wolny w zamian za przedłużony czas pracy w innym dniu?
– pyta czytelniczka ?
W systemie równoważnym czasu pracy nie trzeba stosować sztywnej ośmiogodzinnej normy dobowej czasu pracy. Pracodawca może przedłużyć dobowy wymiar godzin do 12 (poza wyjątkami, kiedy może to być nawet 16 lub 24 godziny na dobę). Taka praca musi zostać zrównoważona przez skrócenie innych dniówek lub udzielenie całych dni wolnych. Stosowanie takiego systemu czasu pracy musi być uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją (art. 135 kodeksu pracy).
Wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w takim systemie nie może być wyższy w okresie rozliczeniowym od ogólnie obowiązującego wszystkich pracowników, obliczanego zgodnie z art. 130 k.p.
Na ogólnych zasadach
; dalej ustawa zasiłkowa) nie przewiduje odmiennych zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w równoważnym systemie czasu pracy.
Również w sprawie zasad uzupełniania wynagrodzenia za niepełne miesiące pracy nie ma szczególnych reguł odnoszących się do pracy w systemie równoważnym. Jeśli więc w okresie ostatnich 12 miesięcy (lub krótszym) zatrudniony był nieobecny w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, wynagrodzenie za ten miesiąc:
• wyłączamy z obliczeń – jeśli z tego powodu przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy,
• przyjmujemy – po uzupełnieniu – gdy przepracował minimum połowę obowiązującego go czasu pracy.
W jaki sposób uzupełniać niepełne wynagrodzenie, wskazuje art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Zależy to od wynagrodzenia, jakie otrzymuje pracownik:
• gdy jest to stała miesięczna wysokość, w podstawie wymiaru zasiłku uwzględniamy je w kwocie wynikającej z umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy,
• gdy jest to wynagrodzenie zmienne, musimy je uzupełnić dzieląc kwotę uzyskaną za niepełny miesiąc pracy przez liczbę przepracowanych dni roboczych, a wynik mnożąc przez liczbę dni, które pracownik miał przepracować w tym miesiącu.
Uwaga!
Uzupełnieniu nie podlega wynagrodzenie za miesiąc, w którym wystąpiła nieobecność w pracy z przyczyn nieusprawiedliwionych. Jeżeli w miesiącu, za który wynagrodzenie mamy przyjąć do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, pracownik był nieobecny zarówno z przyczyn usprawiedliwionych, jak i nieusprawiedliwionych pensję uzupełniamy tylko o dni usprawiedliwione.
Zmniejszamy wówczas ogólną liczbę dni do przepracowania w danym miesiącu o dniówki nieobecności bez usprawiedliwienia.
Odbiór bez znaczenia
Nie można uznać, że odbiór dni wolnych udzielonych w zamian za pracę powyżej ośmiu godzin dziennie w systemie równoważnym to nieobecność usprawiedliwiona. Jeśli pracownik przepracował zgodnie z grafikiem wszystkie obowiązujące go dni robocze, to wynagrodzenia za ten miesiąc nie uzupełniamy.
Gdy natomiast wystąpiła nieobecność usprawiedliwiona, uzupełniamy pensję uwzględniając liczbę dni z harmonogramu czasu pracy ustalonego na dany miesiąc. Jeżeli więc pracownik był nieobecny w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, to aby uzupełnić miesięczne wynagrodzenie zmienne za ten miesiąc, musimy podzielić pensję osiągniętą za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożyć wynik przez liczbę dni, które pracownik był zobowiązany przepracować w tym miesiącu.
Przykład
Pan Henryk pracuje w systemie równoważnym. Miał zwolnienie lekarskie przez dziesięć dni w lutym 2012 r. Była to jego pierwsza choroba w tym roku. Pracownik jest wynagradzany w systemie mieszanym – otrzymuje stawkę 9 zł za godzinę pracy a dodatkowo wynagrodzenie akordowe. Do ustalenia podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego trzeba przyjąć przychód za okres od lutego 2011 r. do stycznia br.
W październiku 2011 r. pan Henryk przepracował 12 z 17 obowiązujących go dni roboczych (przez te 17 dni miał wypracować 168 godzin roboczych obowiązujących go w tym miesiącu ). Za ten miesiąc otrzymał wynagrodzenie akordowe 2020 zł (kwota po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków pracownika).
Od 10 do 15 października 2011 r. (pięć dni roboczych) pracownik był nieobecny w pracy z powodu konieczności opieki nad chorym synem. W tym miesiącu przepracował jednak więcej niż połowę obowiązujących go dni roboczych, dlatego ustalając podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego, wynagrodzenie za ten miesiąc trzeba wziąć pod uwagę.
Jednak trzeba je wcześniej uzupełnić. Ponieważ pan Henryk otrzymuje zarówno stałe składniki wynagrodzenia (stawka godzinowa), jak i zmienne elementy płacy, poszczególne części należy uzupełnić odrębnie:
• stawkę godzinową uzupełniamy następująco: 9 zł x 168 godzin = 1512 zł; 1512 zł – 13,71 proc. = 1304,70 zł
• stawkę akordową uzupełniamy, biorąc pod uwagę dni robocze pana Henryka:
2020 zł : 12 dni = 168,33 zł
168,33 zł x 17 dni = 2861,61 zł
W podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego należy uwzględnić jako wynagrodzenie za listopad 2011 r. kwotę 4166,31 zł.
