[b]Kobieta pracuje na etacie i prowadzi działalność gospodarczą. Rozpoczyna urlop wychowawczy. Czy z działalności będzie w tym czasie płaciła wszystkie składki na ZUS? [/b]– pyta czytelnik.
Tak, w czasie trwania urlopu wychowawczego, podczas którego osoba będzie prowadziła działalność gospodarczą, obowiązkowe będzie ubezpieczenie z firmy, a nie z tytułu urlopu rodzicielskiego.
[srodtytul]Etat z działalnością[/srodtytul]
Pracownik, który jednocześnie prowadzi swoją firmę (dla celów ubezpieczeniowych jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność), podlega ubezpieczeniom z tej ostatniej w zależności od wysokości podstawy wymiaru składek społecznych z etatu.
Jeśli od pracodawcy, u którego ma etat, w przeliczeniu na okres miesiąca, dostaje mniej niż minimalne wynagrodzenie, to musi obowiązkowo zgłosić się do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych także z działalności i płacić składki jak przedsiębiorca. Gdy pobory są wyższe lub co najmniej równe płacy minimalnej, obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna, bo tę odprowadzamy z każdego źródła.
Co innego, gdy pracownik zamierza skorzystać z uprawnień związanych z rodzicielstwem i przejść na urlop wychowawczy.
Wówczas status i zakres ubezpieczeń rodzica się zmienia. Przypominam, że urlop wychowawczy jest przywilejem wyłącznie pracowniczym, a więc przysługuje osobom pozostającym w stosunku pracy. Można go łączyć z zarobkowaniem, np. prowadząc swój biznes, jeżeli nie będzie to kolidowało ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem (art. 186[sup]2[/sup] § 1 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/1995_99/DU1998Nr%2021poz%20%2094.asp]kodeksu pracy[/link]).
[srodtytul]Aktywna mama[/srodtytul]
Osoby przebywające na urlopach wychowawczych podlegają obowiązkowo tylko ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (pozostałym – nie), jeżeli nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych. Tak stanowi art. 9 ust. 6 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2009/DU2009Nr205poz1585.asp]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.[/link]).
Jeżeli więc w okresie korzystania z urlopu wychowawczego pracownica kontynuuje własną działalność gospodarczą, to podlega ubezpieczeniom społecznym nie z tytułu tego urlopu, lecz z racji prowadzonej działalności. Tym samym do jej obowiązków należy zgłoszenie się w ZUS do ubezpieczenia emerytalnego, rentowych, wypadkowego i zdrowotnego.
Chorobowe jest ubezpieczeniem dobrowolnym. W czasie urlopu wychowawczego będzie musiała sama opłacać firmowe składki, jak każdy przedsiębiorca.
Oprócz tego pracownica musi również powiadomić pracodawcę, który udzielił urlopu, że ma inny tytuł do ubezpieczeń. Wówczas ten jako płatnik nie powinien jej już zgłaszać do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 12 11 xx.
Oznacza to, że taka osoba nie powinna być wykazywana w imiennych raportach miesięcznych ZUS RCA z kodem tytułu 12 11 xx. Należy składać za nią jedynie comiesięczny raport imienny ZUS RSA z kodem tytułu 01 10 xx i kodem świadczenia/przerwy 121.
[ramka][b]Ile trzeba regulować[/b]
Osoba pracująca na własny rachunek ponosi sama koszt pełnych składek: emerytalnej (19,52 proc.), rentowych (6 proc.), wypadkowej (zróżnicowana od 0,67 do 3,33 proc.), zdrowotnej (9 proc.) i chorobowej (2,45 proc.), jeśli przystąpiła do tego ubezpieczenia.
Do tego dochodzi składka na Fundusz Pracy (2,45 proc.). Składki są naliczane od odpowiedniej podstawy wymiaru, tj. zadeklarowanej kwoty, która nie może być jednak niższa niż:
- 60 proc. prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek; obowiązuje jedna kwota podstawy przez cały dany rok kalendarzowy; w 2011 r. jest to 2015,40 zł,
- 30 proc. minimalnego wynagrodzenia przez 24 miesiące, gdy w okresie ostatnich 60 miesięcy przedsiębiorca nie wykonywał innej działalności i w ramach obecnie prowadzonej nie wykonuje usług na rzecz byłego pracodawcy, które wcześniej realizował w ramach stosunku pracy; w 2011 r. – 415,80 zł.
Składkę zdrowotną opłaca się od podstawy wymiaru stanowiącej minimum 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Tutaj też obowiązuje ta sama podstawa przez cały rok.[/ramka]
