Grypa, angina, złamanie nogi czy leczenie uzależnień powodują, że nasz podwładny nie może przychodzić do zakładu pracy. Nie oznacza to jednak, że za czas takiej niezdolności do świadczenia pracy nie dostanie pieniędzy. Ile ich dostanie? Kto je wypłaca?
[srodtytul]33 dni spędzone w łóżku[/srodtytul]
Szukając odpowiedzi, trzeba zajrzeć do przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=84B9EBE3FEE234E59BCF2EBEFC4C8780?id=76037]kodeksu pracy[/link]. Zgodnie z art. 92 § 1 k.p. za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek:
- choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną – trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownik zachowuje prawo do 80 proc. wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu,
- wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży – w okresie trwającym w sumie 33 dni – pracownik zachowuje prawo do 100 proc. wynagrodzenia,
- poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów – przez łącznie 33 dni – pracownik zachowuje prawo do 100 proc. wynagrodzenia.
Wynagrodzenie to oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Ponadto wynagrodzenie nie ulega obniżeniu w przypadku ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Jednocześnie nie przysługuje ono w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego. Przypominam, że zgodnie z art. 4 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=979D4275D730D1C38C14CED9A390E6B5?id=176768]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.)[/link] ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:
- po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu (np. pracownik),
- po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.
Do okresów ubezpieczenia chorobowego wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
[srodtytul]Czasem tylko 14 dni[/srodtytul]
[b]Od niedawna nieco inne zasady wypłaty wynagrodzenia za czas choroby obowiązują w stosunku do pracowników, którzy ukończyli 50 lat.[/b] Zmiany przyniosła [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A80783151DD79230F5181CC2823B4C52?id=269029]ustawa z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU z 2009 r. nr 6, poz. 33)[/link].
Przepisy tej ustawy znowelizowały art. 92 kodeksu pracy. Skróciły czas, w którym firma wypłaca wynagrodzenie pracownikom w określonym wieku. Zgodnie bowiem z nowym brzmieniem tego przepisu obowiązującym od 1 lutego 2009 r. za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia – trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – zachowuje on prawo do 80 proc. wynagrodzenia, jeżeli obowiązujące w firmie przepisy przewidują wyższe wynagrodzenia w takich przypadkach.
Natomiast za czas niezdolności do pracy trwającej dłużej niż odpowiednio 33 dni (dla pracowników poniżej 50. roku życia) lub 14 dni (pozostali – „starsi” pracownicy) w ciągu roku kalendarzowego osobie zatrudnionej przysługuje zasiłek chorobowy.
[b]Uwaga! Przepisy kodeksu pracy w części dotyczącej pracownika w wieku powyżej 50. roku życia dotyczą niezdolności do pracy przypadającej po roku kalendarzowym, w którym ukończył on 50. rok życia.[/b] Mówi o tym art. 92 § 5 k.p.
[srodtytul]Jubileusz do grudnia 1958 r. [/srodtytul]
[b]W bieżącym roku znowelizowane przepisy dotyczą zatem osób, które urodziły się do końca 1958 r.[/b] Dlaczego? Urodzeni w 1958 r. ukończyli 50 lat w 2008 r. Zatem rok bieżący, czyli 2009 r., to rok kalendarzowy następujący po roku, w którym pracownicy ukończyli wymagany przez przepisy kodeksu pracy wiek.
Jeśli zatem pracownik urodził się 31 grudnia 1958 r., to w przypadku choroby przypadającej od 1 lutego 2009 r. (dzień wejścia w życie zmiany art. 92 k.p.) i trwającej do 14 dni (jeśli nie chorował w styczniu br. lub jeśli chorował w styczniu, to łącznie z niezdolnością przypadającą po 1 lutego br. zwolnienie od pracy nie wyniesie więcej niż dwa tygodnie) ma prawo do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wywołanej chorobą, które wypłaci mu pracodawca. A od 15. dnia niezdolności do pracy przysługuje mu zasiłek chorobowy.
Z kolei już o jeden dzień młodszy pracownik, czyli taki, który przyszedł na świat 1 stycznia 1959 r., do końca bieżącego roku objęty jest ogólnymi zasadami wypłaty wynagrodzenia i zasiłku z tytułu choroby. Czyli za 33 dni niedyspozycji otrzymuje wynagrodzenie od zakładu pracy, od 34. dnia ZUS lub pracodawca wypłaca mu stosowny zasiłek.
W przypadku natomiast, gdyby pracownik mający do końca 2008 r. ukończone 50 lat do 31 stycznia 2009 r. otrzymał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wywołanej chorobą za okres 14 dni lub dłuższy, od dnia wejścia w życie nowelizacji, miałby prawo do zasiłku chorobowego. Jeżeli więc do końca stycznia 2009 r. pracownik pobierałby wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby krócej niż przez 14 dni, od 1 lutego 2009 r. miałby nadal prawo do tego wynagrodzenia aż do wyczerpania 14 dni w roku kalendarzowym, a od 15. dnia niezdolności do pracy przysługuje mu zasiłek chorobowy.
Przykładowo pracownik, który 50 lat ukończył w 2007 r., stał się niezdolny do pracy z powodu choroby 12 stycznia 2009 r. Niezdolność do pracy trwała do 13 lutego 2009 r. Za okres choroby od 12 do 31 stycznia 2009 r. (20 dni) miał prawo do wynagrodzenia za czas choroby, a od 1 do 13 lutego 2009 r. przysługiwał mu zasiłek chorobowy.
[ramka][b]Kiedy przysługuje świadczenie[/b]
Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy:
- w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
- z powodu przebywania w:
– stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego,
– stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych;
- wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.
Zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:
- nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
- nie później niż w ciągu trzech miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby. [/ramka]