[b]W związku z trudnościami finansowymi pracodawca chce posłać kilku zatrudnionych na urlopy bezpłatne. Czy będą oni mogli podczas tych urlopów sami opłacać za siebie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe?
Czy podlegają wtedy ubezpieczeniu zdrowotnemu, czy też mają odprowadzać te składki? Czy okresy uiszczania składek zostaną im w przyszłości zaliczone do stażu emerytalnego?[/b] – pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.
Osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi mogą po ich ustaniu kontynuować je dobrowolnie, pod warunkiem że nie mają innych tytułów do ubezpieczeń. Jeśli jednak okres kontynuacji przekroczy dziesięć lat, nie skorzystają z gwarancji wypłaty minimalnej emerytury, jeśli nie zagwarantuje im tego ich własne konto. Zamierzający kontynuować ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgłaszają wniosek o objęcie tymi ubezpieczeniami w ciągu 30 dni od ustania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
[srodtytul]Można kontynuować[/srodtytul]
Urlop bezpłatny to przerwa w ubezpieczeniach, dlatego przebywający na nim pracownik może opłacać składki na zasadzie kontynuowania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wniosek o kontynuowanie musi jednak złożyć w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia urlopu. Podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowych stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak od minimalnego wynagrodzenia, czyli od 1276 zł. Wobec tego składka emerytalna wynosi 249,08 zł (1276 zł x 19,52 proc.), a rentowe 76,56 zł (1276 zł x 6 proc.). Wniosek składa na formularzu ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 19 00 xx.
Za każdy miesiąc przekazuje wyłącznie deklarację rozliczeniową ZUS DRA do 10 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni, gdzie wykazuje należne składki emerytalne i rentowe. Okres opłacania składek z tytułu kontynuowania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych jest okresem ubezpieczenia w rozumieniu art. 4 pkt 5 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172511]ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.). [/link]
[srodtytul]Jako członek rodziny lub dobrowolnie[/srodtytul]
Zatrudniony na urlopie bezpłatnym nie podlega również ubezpieczeniu zdrowotnemu. Przez 30 dni od rozpoczęcia tego urlopu zachowuje jednak prawo do darmowych świadczeń medycznych; potem ochrona ubezpieczeniowa wygasa. Do ubezpieczenia może go jednak zgłosić jako członka rodziny np. współmałżonek, który jest zatrudniony na etat czy zlecenie. Nie wiąże się to z dodatkowymi kosztami dla obydwu: urlopowany korzysta bezpłatnie ze składki żony lub męża. Jeśli jest bezrobotny, a jego partner nigdzie nie pracuje, pozostaje dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. Należy w tym celu podpisać umowę z oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia. Podstawę wymiaru dobrowolnej składki zdrowotnej stanowi zadeklarowana kwota, byle nie niższa od przeciętnego wynagrodzenia 3322,09 zł, a sama składka 298,99 zł (3322,09 x 9 proc.).
[srodtytul]Dwie deklaracje z rozliczeniem[/srodtytul]
Po podpisaniu umowy trzeba złożyć w ZUS formularz ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia 24 10 xx. Wówczas za każdy miesiąc zainteresowany przekazuje dwie deklaracje rozliczeniowe, gdzie w polach XI.01 powinien podać stosowne kody tytułów do ubezpieczeń (19 00 xx oraz 24 10 xx). Dla poszczególnych deklaracji stosuje odpowiednio numerację (pierwsze dwa znaki pola I.01):
- dla pierwszej z nich z zakresu 01 – 39,
- dla drugiej z zakresu 40 – 49.
W pierwszej deklaracji wykazuje podstawę wymiaru oraz składki emerytalne i rentowe, a w drugiej – podstawę wymiaru i składkę zdrowotną. Wpłat dokonuje odrębnie dla każdej deklaracji. Obydwa formularze dostarcza do 15 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. W tym samym terminie wpłaca składki. W obydwu deklaracjach rozliczeniowych ZUS DRA, w bloku I w polu 01 termin przesyłania deklaracji wpisuje cyfrę 4. Po zakończeniu urlopu bezpłatnego powinien się wyrejestrować z ubezpieczeń.
